Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Κόσμος :: Επιστημονική είδηση

( διώρυγα στον βόρειο πόλο! :: 22-01-2003) 

Διώρυγα στον Βόρειο Πόλο!

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου έλειωσε τους πάγους στο Βορειοδυτικό Πέρασμα

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ

Επί 500 χρόνια, εξερευνητές, ναύαρχοι και πειρατές δοκίμαζαν την τύχη τους στο μυθικό Βορειοδυτικό Πέρασμα, στις θάλασσες ανάμεσα στον Καναδά και τον Βόρειο Πόλο, αναζητώντας τη συντομότερη θαλάσσια οδό από την Ευρώπη στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Πολλά από τα εγχειρήματα αυτά απέβησαν μοιραία σε μια παγωμένη κόλαση που διατηρεί μέχρι σήμερα τα ίχνη των τραγωδιών. Αλλά το καλοκαίρι του 2000, ένας Καναδός αξιωματικός, ο Κεν Μπάρτον, πραγματοποίησε με ένα ταχύπλοο της Ακτοφυλακής, μέσα σε 21 ημέρες και ακίνδυνα, τον διάπλου του περάσματος.

Σε απόσταση μόλις 900 μιλίων από τον Βόρειο Πόλο, δεν συνάντησε ούτε ένα παγόβουνο και δεν είδε τους φοβερούς παγετώνες. Μόνο παραλίες με ψιλή άμμο και σμαραγδένιους κόλπους, όπου οι ναύτες του βούτηξαν και κολύμπησαν. "Κανονικά έπρεπε να είναι αδύνατο να πλεύσει κανείς στον Αρκτικό Κύκλο με σκάφος από αλουμίνιο, χωρίς παγοθραυστικό. Ήταν κάτι σουρεαλιστικό", λέει ο Μπάρτον στους "Λος Άντζελες Τάιμς". Εξαιτίας όμως της υπερθέρμανσης του πλανήτη, οι πάγοι του Βορρά λειώνουν και υποχωρούν από χρόνο σε χρόνο, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια προοπτική πρωτάκουστη στην ιστορία της ναυσιπλοΐας. Το Βορειοδυτικό Πέρασμα επονομάσθηκε ήδη "βόρεια Διώρυγα του Παναμά": για τα εμπορικά πλοία μπορεί να γίνει το μονοπάτι που θα κόψει δρόμο ανάμεσα στον Ατλαντικό, τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ και την Ασία - 5.000 μίλια λιγότερα από τις σημερινές ρότες. Μία από τις πιο απρόσιτες και άγριες γωνιές της Γης, μία αχανής και αφιλόξενη έκταση αποτελούμενη από έρημα νησιά, φιόρδ και αιώνιους πάγους, αλλάζει φυσιογνωμία μπροστά στα μάτια μας. Η Καναδική Μετεωρολογική Υπηρεσία επιβεβαιώνει πως οι θερμοκρασίες στην Αρκτική ανέβηκαν 3-4 βαθμούς μέσα σε έναν αιώνα και οι πάγοι λειώνουν κατά 3% κάθε δέκα χρόνια. "Σε μερικά χρόνια, θα μπορεί κανείς να διαπλεύσει το Βορειοδυτικό Πέρασμα με βάρκα με κουπιά", λέει ο Λάιονελ Χας, της Καναδικής Υπηρεσίας Πάγου. Τους θερινούς μήνες, η ζώνη αυτή θα σφύζει από κίνηση: τουριστικά κρουαζιερόπλοια, σούπερ τάνκερ αμερικανικά και καναδικά πολεμικά πλοία. Το άνοιγμα του Βορειοδυτικού Περάσματος σημαίνει χρήμα για τους μεγάλους εμπορικούς στόλους, καθώς μειώνει σημαντικά τις αποστάσεις σε σχέση με τη Διώρυγα του Παναμά. Και ακόμη περισσότερο για τα σούπερ τάνκερ το μέγεθος των οποίων τα υποχρεώνει να κάνουν τον περίπλου της Νότιας Αμερικής. Αλλά δημιουργούνται και πολλοί φόβοι για το οικοσύστημα. Οι οικολόγοι επισημαίνουν την απειλή για τους ιθαγενείς λαούς, ενώ το μέλλον των λευκών φαλαινών και των πολικών αρκούδων φαίνεται μάλλον αβέβαιο. Και ήδη διαφαίνεται το φάσμα ενός νέου Exxon Valdez, του πετρελαιοφόρου που το 1989 είχε μολύνει με 11 εκατομμύρια βαρέλια ακατέργαστου πετρελαίου τις ακτές της Αλάσκας.

Η αποστολή του Φράνκλιν

Η πιο γνωστή και φιλόδοξη αποστολή για τον διάπλου του Βορειοδυτικού Περάσματος ήταν εκείνη του βετεράνου των Ναπολεόντειων Πολέμων, Τζον Φράνκλιν, το 1845. Συνοδευόμενος από 134 άνδρες, ο Φράνκλιν πέθανε από καρδιακή προσβολή, καθώς τα δύο πλοία του, το "Έρεβος" και το "Τρόμος", προσπαθούσαν να διαπλεύσουν το πέρασμα. Όταν τα πλοία παγιδεύτηκαν στους πάγους, οι άνδρες του προσπάθησαν να διαφύγουν πεζή, αλλά έχασαν όλοι τη ζωή τους. Ο μοναδικός που βρήκε ένα μονοπάτι μέσα από το πέρασμα και έζησε για να διηγηθεί την ιστορία ήταν ο Νορβηγός εξερευνητής Ρόαλντ Αμούνδσεν, το 1906. Ο διάπλους του Βορειοδυτικού Περάσματος επανελήφθη τη δεκαετία του 1940 από τον Καναδό Χένρι Λάρσεν.