Μπανάνες τέλος το 2013

Θα εξαφανιστούν αν δεν τροποποιηθούν γενετικά, λένε επιστήμονες

Η μπανάνα απειλείται με εξαφάνιση μέσα σε δέκα χρόνια αν δεν τροποποιηθεί γενετικά ώστε να προστατευθεί από τους μύκητες που την απειλούν, ανακοίνωσαν επιστήμονες.

Ευάλωτες οι μπανάνες. Αν δεν επέμβει η επιστήμη, πολλοί λάτρεις του φρούτου, όπως η Άννα Κουρνίκοβα, θα απογοητευτούν

Οι βρώσιμες μπανάνες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε παράσιτα και ασθένειες, καθώς είναι σχεδόν αδύνατο να αναπτυχθούν νέες ποικιλίες για να αντιμετωπισθούν νέοι κίνδυνοι. Η κλασική ποικιλία τους, η Κάβεντις, απειλείται ήδη από μια ασθένεια που ονομάζεται μαύρη Σιγκατόκα και από ένα νέο στέλεχος μιας άλλης μυκητιασικής ασθένειας, της νόσου του Παναμά, η οποία ενδέχεται να εξαλείψει το φυτό μέσα σε μια δεκαετία, γράφει στο τελευταίο τεύχος του το περιοδικό "Νιου Σάιεντιστ".

Οι μπανάνες, οι οποίες αποτελούν τη βασική τροφή σε πολλά μέρη της Αφρικής, της Κεντρικής Αμερικής και της Ασίας, κινδυνεύουν επειδή είναι στείρα φυτά που δεν παράγουν σπόρους. Αυτό τις κάνει εύγευστες, αλλά εμποδίζει τη φυσική γενετική προσαρμογή τους για να αντιστέκονται στις αρρώστιες. "Καθεμιά είναι ένας οιονεί κλώνος, δεν υπάρχει καμιά γενετική ποικιλία", γράφει το "Νιου Σάιεντιστ", "και αυτή η ομοιομορφία τις καθιστά ευάλωτες σε ασθένειες περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη καλλιέργεια στη Γη".

Ο έλεγχος ασθενειών

Επιστήμονες πιστεύουν πως η δημιουργία μιας γενετικά τροποποιημένης μπανάνας που να μπορεί να αντισταθεί στις ασθένειες είναι ίσως ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί το μέλλον του φυτού, αλλά φοβούνται πως οι καταναλωτές μπορεί να μη θέλουν να αγοράσουν γενετικά τροποποιημένες ποικιλίες. Ο Εμίλ Φριζόν, επικεφαλής του INIBAP, του Διεθνούς Δικτύου για τη Βελτίωση της Μπανάνας που έχει την έδρα του στο Μονπελιέ της Γαλλίας, δήλωσε πως ο έλεγχος ασθενειών, όπως η μαύρη Σιγκατόκα, γίνεται όλο και δυσκολότερος. "Μόλις βρεις ένα καινούργιο μυκητοκτόνο, αναπτύσσουν αντιστάσεις", εξηγεί. Μέχρι στιγμής η ασθένεια του Παναμά έχει φτάσει στη Νότια Αφρική, την Αυστραλία και στο μεγαλύτερο μέρος της Ασίας και, αντίθετα από τη μαύρη Σιγκατόκα, δεν μπορεί να ελεγχθεί με χημικά μυκητοκτόνα. Μόλις φτάσει στις μεγάλες φυτείες του δυτικού ημισφαιρίου, η "επιχείρηση" της μπανάνας θα είναι καταδικασμένη. Η μόνη επιλογή είναι να αντικατασταθεί η Κάβεντις με μια νέα ποικιλία, λέει ο δρ Φριζόν. Αλλά σχεδόν όλες οι υπάρχουσες ποικιλίες βρώσιμης μπανάνας προσβάλλονται από τις ασθένειες. Ο δρ Φριζόν πιστεύει πως η γενετική μηχανική μπορεί να είναι η μοναδική απάντηση.

Τα σχέδια των ειδικών

Πέρυσι ένα παγκόσμιο κονσόρτσιουμ επιστημόνων με επικεφαλής τον δρα Φριζόν ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να βρει μέσα σε πέντε χρόνια τη γενετική ακολουθία της μπανάνας. Θα επικεντρώσει στις μη βρώσιμες άγριες μπανάνες, αφού πολλές από αυτές είναι ανθεκτικές στη μαύρη Σιγκατόκα. Ωστόσο οι μεγάλοι παραγωγοί έχουν αρνηθεί να συμμετάσχουν σε μια τέτοια έρευνα λόγω του υψηλού κόστους της και των φόβων πως οι καταναλωτές δεν θα δεχθούν μια γενετικά τροποποιημένη μπανάνα.