Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Ορίζοντες :: Επιστημονική είδηση

( το αιγαίο «έφτιαξε» τον εύξεινο πόντο! :: 20-03-2003) 

Το Αιγαίο «έφτιαξε» τον Εύξεινο Πόντο!

Με ταχύτητα 120 χλμ. την ώρα, τα νερά του Αιγαίου διατρύπησαν τον Βόσπορο και ξεχύθηκαν σαν καταρράκτης στον Εύξεινο Πόντο. «Δεν ήταν μύθος ο κατακλυσμός του Δαρδάνου, του 5600 π.Χ.», λέει στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Γεωφυσικής στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Σταύρος Παπαμαρινόπουλος, με βάση νέες μελέτες

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΡΙΚΚΗΣ

Όλα ξεκίνησαν πριν από το 12000 π.Χ. Τεράστιες ποσότητες πάγου που κάλυπταν μεγάλες περιοχές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, άρχισαν σιγά σιγά να λειώνουν. Το νερό των πάγων κυλούσε σταδιακά στον Εύξεινο Πόντο που τότε ήταν λίμνη. Από εκεί, διά μέσου του Σαγγάριου ποταμού, το γλυκό νερό κυλούσε στον Ελλήσποντο που επίσης ήταν λίμνη. Σήμερα αποκαλούμε αυτή την τοποθεσία ως Θάλασσα του Μαρμαρά. Το νερό δεν έμενε όμως στάσιμο. Μέσα από τα Δαρδανέλλια συνέχισε να ακολουθεί πορεία προς τον Νότο και να εκβάλλει στη βορειοανατολική πλευρά του Αιγαίου.

Όλο αυτό το διάστημα η Μεσόγειος γέμιζε επίσης νερό. Ο Ατλαντικός Ωκεανός περνούσε με ορμή τα στενά του Γιβραλτάρ. Τα ευρωπαϊκά ποτάμια μετέφεραν επίσης μεγάλες ποσότητες νερού εξαιτίας των πάγων που έλειωναν. Ώσπου μερικές χιλιάδες χρόνια αργότερα, γύρω στο 5600 π.Χ., η στάθμη των νερών του Αιγαίου ανέβηκε παρά πολύ και άρχισε να εισβάλλει μέσα στα Δαρδανέλλια, αναζητώντας διέξοδο προς τον Εύξεινο Πόντο.

Ο κ. Σταύρος Παπαμαρινόπουλος μας μιλάει για τα αποτελέσματα των ερευνών που έκαναν πρόσφατα στα Δαρδανέλλια και τον Εύξεινο Πόντο οι Αμερικανοί γεωφυσικοί, William Ryan και Walter Pitman. Από τα δείγματα που συνέλεξαν στις δύο περιοχές, προέκυψε ότι τεράστιες ποσότητες νερού από το Αιγαίο, έφθασαν, διά μέσου των Δαρδανελλίων και της Λίμνης του Ελλησπόντου, στον Βόσπορο. Το φυσικό φράγμα που χώριζε δηλαδή τη σημερινή Θάλασσα του Μαρμαρά από τον Εύξεινο Πόντο.

Η πίεση του νερού γινόταν ολοένα και μεγαλύτερη. Και μέσα σε διάστημα 2-3 χρόνων, τα νερά έσπασαν το φράγμα και άρχισαν να πέφτουν σαν καταρράκτης στον Εύξεινο Πόντο που η στάθμη του βρισκόταν περίπου 100 μέτρα χαμηλότερα από το σημείο που είναι σήμερα η στάθμη της Μαύρης Θάλασσας. «Με ταχύτητα περίπου 120 χιλιομέτρων, τα νερά περιέλουσαν όλους τους νεολιθικούς οικισμούς που βρίσκονταν στην περιοχή», λέει ο κ. Στ. Παπαμαρινόπουλος. «Οι οικισμοί αυτοί που τότε βρίσκονταν στην επιφάνεια του Εύξεινου Πόντου, βρέθηκαν με τη βοήθεια βαθυσκάφους πράγματι σε αυτό το βάθος, στην τότε παράκτια ζώνη βόρεια της αρχαίας πόλης της Σινώπης. Οι έρευνες έδειξαν ότι δεν υπάρχουν λείψανα των νεολιθικών ανθρώπων στην περιοχή η οποία διερευνήθηκε επιμελώς».

Η αμερικανική επιστημονική ομάδα έκανε γεωτρήσεις τόσο στον Εύξεινο Πόντο όσο και κατα μήκος των Δαρδανελλίων. Έλαβε δείγματα από τα γεωλογικά στρώματα που βρίσκονται κάτω από τον πυθμένα με σκοπό να τα χρονολογήσουν αλλά και να εξετάσουν τόσο τα συγκεντρωμένα ιζήματα όσο και άλλα στοιχεία που μπορούν να δώσουν πληροφορίες για την κατάσταση που επικρατούσε πριν από χιλιάδες χρόνια. Τέτοια στοιχεία είναι για παράδειγμα τα διάτομα, ο οργανικός άνθρακας, ο άνθρακας 13, το οξυγόνο 18, το ποσοστό του νερού μέσα στο ίζημα, οι μικροπαλαιοντολογικοί οργανισμοί.

Τα δείγματα που συγκεντρώθηκαν για να εξεταστούν - και τα οποία περιλαμβάνουν μέσα τους όλα αυτά τα στοιχεία - λέγονται πυρήνες γεωτρήσεων. Μπορούμε να φανταστούμε έναν κύλινδρο με διάμετρο 10 εκατοστά και μήκος 5 μέτρα, ο οποίος τρυπά κάθετα τον πυθμένα και κλείνει μέσα του όλα αυτά τα πετρώματα που έχουν σχηματιστεί κατά καιρούς, στο αντίστοιχο βάθος. Εξετάζοντας λοιπόν το ένα κάτω από το άλλο τα στρώματα των πετρωμάτων, έτσι όπως τα έλαβε ο δειγματοσυλλέκτης, οι επιστήμονες παρατήρησαν μια αξιοσημείωτη μεταβολή.

«Ήταν ένα γεωλογικό στρώμα, ίδιο σε όλα τα δείγματα που ελήφθησαν, το οποίο χρονολογήθηκε με διάφορες τεχνικές στο 5600 π.Χ. Το στρώμα αυτό όμως έκρυβε κάποιους μικροοργανισμούς που αναπτύσσονταν σε γλυκό νερό. Αυτό σήμαινε ότι το συγκεκριμένο γεωλογικό στρώμα αποτελούσε εκείνη την εποχή τον πυθμένα στα στενά των Δαρδανελλίων και στον Εύξεινο Πόντο. Και οι οργανισμοί που είχαν αναπτυχθεί τότε στον πυθμένα ήταν γλυκού νερού επειδή και στις δύο περιοχές έρρεε το γλυκό νερό των πάγων που σιγά σιγά έλειωναν».

Εξετάζοντας στη συνέχεια τα επόμενα γεωλογικά στρώματα που είχαν νεώτερη ηλικία, αποδείχτηκε ότι περιέκλειαν μικροοργανισμούς που αναπτύσσονταν μέσα σε αλμυρό νερό. Τι είχε συμβεί επομένως; «Το Αιγαίο είχε εισέλθει στη Θάλασσα του Μαρμαρά και πίεζε το προϋπάρχον από χιλιετίες φυσικό φράγμα του Βοσπόρου. Το θαλάσσιο νερό προξενούσε αθροιστικές οριζόντιες πιέσεις καθώς το ύψος του αυξανόταν συνεχώς με την πάροδο του χρόνου».

Ο μύθος και η πραγματικότητα

Τον «μύθο» του κατακλυσμού του Δαρδάνου, διέσωσε ο Διόδωρος Σικελιώτης, όταν επισκέφθηκε τη Σαμοθράκη, τον 1ο αι. π.Χ. Οι πρόγονοι των Σαμοθρακιωτών, που ζούσαν σε παράκτιες περιοχές του Εύξεινου Πόντου, έβλεπαν το κατακλυσμιαίο φαινόμενο να εκτυλίσσεται σταδιακά και άρχισαν να απομακρύνονται. Οι κάτοικοι της Σαμοθράκης, την εποχή που τους επισκέφθηκε ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, είχαν διατηρήσει ως μύθο τα όσα είδαν και διέδιδαν αργότερα οι πρόγονοί τους. Στο σχετικό κείμενο του Διοδώρου, υπάρχουν μάλιστα και πολλές λεπτομέρειες οι οποίες προκάλεσαν μεγάλη έκπληξη στους Αμερικανούς επιστήμονες όταν τις διάβασαν.

Οι Αμερικανοί επιστήμονες, πριν αρχίσουν την έρευνά τους, είχαν ως οδηγό τα όσα αναφέρονται στη Βίβλο για τον κατακλυσμό του Νώε αγνοώντας το κείμενο του Διοδώρου. Ο αρχαίος συγγραφέας όμως, άγνωστο για ποιο λόγο, παρουσίαζε το κατακλυσμιαίο φαινόμενο να γίνεται με αντίστροφη διεύθυνση από εκείνη που απέδειξαν οι σύγχρονες επιστημονικές μέθοδοι. Δηλαδή απο τον Εύξεινο Πόντο προς το Αιγαίο και όχι από το Αιγαίο προς τον Εύξεινο Πόντο που είναι η πραγματικότητα.