Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Κόσμος :: Επιστημονική είδηση

( όταν τα ζώα... ψηφίζουν :: 15-01-2003) 

Όταν τα ζώα… ψηφίζουν

Αποφασίζουν δημοκρατικά, υποστηρίζουν δύο επιστήμονες!

JAMES GORMAN

Όταν τα ελάφια σηκώνονται όρθια, όταν οι μέλισσες χορεύουν, δεν τεντώνουν απλώς τα πόδια τους, δεν δείχνουν απλώς πού βρίσκεται το νέκταρ: όσο περίεργο κι αν ακούγεται, ψηφίζουν για το αν θα μετακινηθούν. Φαίνεται λοιπόν πως, αντίθετα με ό,τι υποστήριζε ο Όργουελ, στη… φάρμα των ζώων υπάρχει δημοκρατία.

Η… Φάρμα των Ζώων. Τελικά η δύναμη της πλειοψηφίας φαίνεται πως υπερισχύει στα κοπάδια

Η διαδικασία είναι ασυνείδητη, λένε στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης "Nature" οι δύο επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Σάσεξ, ο δρ Τιμ Ρόουπερ και η δρ Λαρίσα Κόνραντ, που πραγματοποίησαν τη σχετική έρευνα. Κανένα ελάφι, κανένας μπαμπουίνος, κανένας γορίλλας, κανένα βουβάλι, κανένας κύκνος, καμία μέλισσα δεν μετράει ψήφους, ούτε ελέγχει τα… ψηφοδέλτια. Η απόφαση, όμως, για το πότε θα μετακινηθεί η ομάδα, δεν λαμβάνεται ποτέ από ένα και μόνον ελάφι, μπαμπουίνο και ούτω καθεξής. Αν λοιπόν δημοκρατία σημαίνει ότι η δράση αναλαμβάνεται όχι με βάση την προτίμηση κάποιου ηγέτη, αλλά τις προτιμήσεις της πλειοψηφίας, τότε τα ζώα, ή για να είμαστε πιο ακριβείς, τα είδη εκείνα των ζώων που λαμβάνουν ομαδικές αποφάσεις, έχουν δημοκρατία. Με κάποιον ασυνείδητο τρόπο, λένε οι ερευνητές, τα ζώα διαισθάνονται πότε τα περισσότερα από αυτά έχουν την παρόρμηση να μετακινηθούν. Βάσει των παρατηρήσεών τους, για παράδειγμα, διαπίστωσαν ότι τα ελάφια μετακινούνται όταν σηκώνεται όρθιο - δηλαδή ψηφίζει με τα πόδια - ποσοστό μεγαλύτερο του 60% της ομάδας. Στα αφρικανικά βουβάλια, τις αποφάσεις λαμβάνουν τα ενήλικα θηλυκά, και ψηφίζουν με την κατεύθυνση του βλέμματός τους. Και οι κύκνοι ψηφίζουν κουνώντας το κεφάλι: μετακινούνται είτε όταν ένας μεγάλος αριθμός κάνει κινήσεις χαμηλής έντασης, είτε όταν ένας μικρότερος αριθμός κάνει κινήσεις μεγαλύτερης έντασης.

Αναρχία

Τον λόγο για την επικράτηση της δημοκρατίας επί του δεσποτισμού, οι επιστήμονες δεν τον έχουν ακόμη ανακαλύψει. Πιθανολογούν, ωστόσο, ότι τα ζώα διαισθάνονται πως όταν αποφασίζει η πλειοψηφία, περισσότερα μέλη της ομάδας παίρνουν αυτό που θέλουν, κι αυτό σημαίνει μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης. Όσο για τα ζώα, όπως οι κατοικίδιες γάτες για παράδειγμα, που δεν ψηφίζουν, δεν ενδιαφέρονται να ψηφίσουν και δεν ενδιαφέρονται για κανενός είδους ομαδική δραστηριότητα, αυτά δεν μελετήθηκαν από τους επιστήμονες. Ο δρ Ρόουπερ και η δρ Κόνραντ ασχολήθηκαν με τη δημοκρατία και τον δεσποτισμό. Όχι με την αναρχία.