Δροσιά από τα Βραχώδη Όρη

Το Ρεύμα του Κόλπου δεν ευθύνεται για το ήπιο κλίμα της Δυτ. Ευρώπης

STEVE CONNOR

Γενιές μαθητών μάθαιναν ότι οι ήπιοι χειμώνες και τα δροσερά καλοκαίρια της Βρετανίας οφείλονταν στην επίδραση του θερμού Ρεύματος του Κόλπου, το οποίο ρέει από τον Κόλπο του Μεξικού έως τις ακτές της Δυτικής Ευρώπης.

Αλλά τα σχολικά βιβλία έκαναν λάθος, υποστηρίζουν επιστήμονες οι οποίοι μόλις ολοκλήρωσαν μια μελέτη για το τι καθιστά τη Δυτική Ευρώπη δροσερή το καλοκαίρι και ήπια τον χειμώνα.

Οι επιστήμονες βρήκαν ότι το ήπιο κλίμα της Βρετανίας οφείλεται όχι στο Ρεύμα του Κόλπου, αλλά στα Βραχώδη Όρη των Δυτικών Ηνωμένων Πολιτειών, 6.500 χιλιόμετρα μακρύτερα. Χρησιμοποίησαν μετεωρολογικά δεδομένα των τελευταίων 50 ετών και προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών για να διαπιστώσουν πώς η θερμότητα μετατοπίζεται στον πλανήτη και ανακάλυψαν πως η συμβολή του Ρεύματος του Κόλπου είναι αμελητέα σε σύγκριση με την επίδραση θερμών νοτίων ανέμων που προέρχονται από τα Βραχώδη Όρη. Οι άνεμοι αυτοί, λένε, εξηγούν εν πολλοίς γιατί οι χειμώνες στη Βρετανία μπορεί να είναι κατά 15 ή και 20 βαθμούς Κελσίου θερμότεροι απ' ό,τι σε περιοχές που βρίσκονται στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος στην ανατολική Βόρεια Αμερική.

«Η πίστη στον ευεργετικό ρόλο του Ρεύματος του Κόλπου είναι τόσο διαδεδομένη, ώστε έχει γίνει κάτι σαν λαϊκή δοξασία», λέει ο Ρίτσαρντ Σίγκερ, ο επιστήμονας που διηύθυνε τη μελέτη, η οποία πραγματοποιήθηκε από το Αστεροσκοπείο Λαμόντ Ντόχερτι στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης. «Και λέω λαϊκή δοξασία, επειδή η ιδέα αυτή έχει επικρατήσει χωρίς να υπάρχει καμιά απόδειξη. Τα σχολικά βιβλία είναι εντελώς λάθος, επειδή θεωρούν πρωταρχικό τον ρόλο του Ρεύματος του Κόλπου. Δίνουν την εντύπωση ότι αυτό είναι η κυρίαρχη επίδραση, κάτι που είναι πραγματικά λάθος», δήλωσε ο δρ Σίγκερ.

Σύμφωνα με τη μελέτη του δρα Σίγκερ, η οποία δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος της Τριμηνιαίας Επιθεώρησης της Βασιλικής Μετεωρολογικής Εταιρείας, το Ρεύμα του Κόλπου ευθύνεται μόνο κατά 10% για τις διαφορές θερμοκρασίας που παρατηρούνται ανάμεσα στη Βρετανία και τη Νέα Γη του Καναδά. Η πραγματική αιτία για τους ήπιους βρετανικούς χειμώνες είναι διπλή. Πρώτον, επιδρά η θάλασσα, το γεγονός ότι η Βρετανία περιβάλλεται από ένα σχετικά ζεστό όγκο νερού, πράγμα που δεν έχει καμιά σχέση με το Ρεύμα του Κόλπου. Δεύτερον, η επίδραση αυτή της θάλασσας αυξάνεται από τους νοτιοδυτικούς ανέμους που φέρνουν μια θερμή αέρια μάζα από τον νότο. Αυτοί οι άνεμοι δεν θα φυσούσαν, διαπίστωσαν οι επιστήμονες, αν δεν υπήρχαν τα Βραχώδη Όρη.

Στον Ατλαντικό Ωκεανό

Ακόμη και χωρίς το Ρεύμα του Κόλπου, η Βρετανία θα «λουζόταν» από δυτικούς ανέμους οι οποίοι φέρνουν τη ζέστη που είναι… αποθηκευμένη στον Ατλαντικό Ωκεανό. Το νερό διατηρεί τη ζέστη του καλοκαιριού για πολύ περισσότερο χρόνο απ' ό,τι η ξηρά, γι' αυτό και η διαφορά της θερμοκρασίας του ανάμεσα στον χειμώνα και το καλοκαίρι είναι περίπου 5 βαθμοί, ενώ στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος στη Σιβηρία η διαφορά αυτή πλησιάζει τους 50 βαθμούς. Σύμφωνα με τη μελέτη του δρα Σίγκερ, το φαινόμενο αυτό, το οποίο είναι ανεξάρτητο από το Ρεύμα του Κόλπου, ευθύνεται για το ήμισυ της διαφοράς θερμοκρασίας που υπάρχει τον χειμώνα ανάμεσα στη Βρετανία και τη Νέα Γη. Το άλλο μισό, διευκρίνισε, οφείλεται στους ανέμους που πνέουν πάνω από τις θαλάσσιες περιοχές της Δυτικής Ευρώπης, οι οποίοι είναι νοτιοδυτικοί και φέρνουν επιπλέον ζέστη. Οι άνεμοι αυτοί φθάνουν έως τη Βρετανία επειδή εκτρέπονται από τα Βραχώδη Όρη. Όταν οι επιστήμονες αφαίρεσαν τα Βραχώδη από τα μοντέλα τους στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές (έκαναν δηλαδή επίπεδες τις Δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες), η διαφορά της θερμοκρασίας ανάμεσα στη Νέα Γη και τη Βρετανία μειώθηκε κατά περίπου 9 βαθμούς Κελσίου.