Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Κόσμος :: Ανεπτυγμένη είδηση-λόγος

( η πτώση του οίκου της φίατ :: 27-01-2003) 

Η πτώση του Οίκου της Φίατ

Ιταλία: όλα τα μάτια στραμμένα στον 27χρονο διάδοχο του Τζάνι Ανιέλι

ΡΟΥΣΣΟΣ ΒΡΑΝΑΣ

Χιλιάδες άνθρωποι μαζεύτηκαν στην πλατεία, έξω από τον καθεδρικό ναό του Τορίνου, για να αποχαιρετήσουν τον βασιλιά της Φίατ. Πολλοί απ' αυτούς είχαν ξενυχτήσει, για να εξασφαλίσουν μια καλή θέση. Σηκώνονταν στις μύτες των παπουτσιών τους και τέντωναν τον λαιμό, για να μπορέσουν να δουν έστω και μια άκρη από το φέρετρο.

Ένα χειροκρότημα μακρόσυρτο σαν βουητό συνόδεψε χθες στην τελευταία του κατοικία τον Τζάνι Ανιέλι, τον άνθρωπο που για πολλά χρόνια αποτέλεσε το σύμβολο της μεταπολεμικής αναγέννησης της Ιταλίας. "Χωρίς αυτόν δεν ξέρω και εγώ τι θα είχαμε απογίνει, και εμείς και ολόκληρη η χώρα". Τα λόγια ενός πενηντάχρονου τεχνικού σε ένα από τα εργοστάσια της Φίατ δείχνουν κάτι από τον σεβασμό που μπόρεσε να εμπνεύσει ο άνθρωπος που είχε σφίξει το χέρι ενός Τζων Κέννεντυ αλλά και ενός Μοαμάρ Καντάφι. Τα ξημερώματα της Παρασκευής, την ώρα που εκείνος, στα 82 του χρόνια, άφηνε την τελευταία του πνοή, χτυπημένος από τον καρκίνο, τα μέλη της δυναστείας του μαζεύονταν στο προσκεφάλι του έχοντας ένα μόνο στον νου: να αποτρέψουν την κατάρρευση του πληγωμένου βιομηχανικού γίγαντα της Ιταλίας.

Φανερή ανησυχία

Πίσω από τη νεκρώσιμη ακολουθία, τις παπικές ευλογίες και τα τηλεοπτικά αφιερώματα, δεν μπορεί να κρυφτεί η ανησυχία για το μέλλον της Φίατ και της οικογένειας που βρισκόταν στο τιμόνι της εδώ και τουλάχιστον έναν αιώνα. Όλα τα μάτια είναι τώρα στραμμένα στον εικοσιεπτάχρονο εγγονό του Τζάνι Ανιέλι: τον κληρονόμο του Τζον Έλκαν, που στους νεανικούς ώμους του πέφτει το βαρύ χρέος να "αναστήσει" την αυτοκρατορία του. Στα νιάτα του, ο Τζάνι Ανιέλι είχε απολαύσει τη συντροφιά μερικών από τις ωραιότερες γυναίκες του κόσμου και αργότερα είχε παντρευτεί μια πριγκίπισσα της Νάπολι, καθώς οι Ανιέλι συναγωνιζόταν τους Κέννεντυ και τους Μεδίκους σαν μια άλλη δυναστεία. Όμως, τα τελευταία χρόνια, η σοβαρή αρρώστια του κατέληξε να συμβολίζει την πτώση της Φίατ. Η εταιρεία που ενσάρκωσε το μεταπολεμικό οικονομικό θαύμα της χώρας επιχειρούσε απεγνωσμένα να διαφοροποιήσει τις δραστηριότητές της, προκειμένου να προσαρμοστεί στις μεταβολές που είχε επιφέρει η παγκοσμιοποίηση: το τμήμα της αυτοκινητοβιομηχανίας που είχε βαριές απώλειες, έπρεπε να αποκοπεί σαν αρρωστημένο μέλος. Το κράτος δεν ήθελε ή δεν ήταν σε θέση να βοηθήσει στα χρέη. Οι πωλήσεις κατέρρεαν. Το περασμένο φθινόπωρο η εταιρεία ανακοίνωσε 8.000 απολύσεις, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να αντιδράσουν με διαδηλώσεις και απεργίες. Έπρεπε να πεθάνει ο "πατριάρχης" για να ανέβει η μετοχή της.

Τζον Ελκάν. Κανείς δεν ξέρει αν θα αποκτήσει τη μυθική αίγλη του παππού του

Μέχρι τότε, η τιμή της στο χρηματιστήριο ήταν στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 20 ετών. Η είδηση του θανάτου την εκτόξευσε στα ύψη. Οι αναλυτές της αγοράς λένε πως αυτό δείχνει την προσδοκία του κοινού ότι η Φίατ θα πουλήσει επιτέλους την προβληματική αυτοκινητοβιομηχανία της στην Τζένεραλ Μότορς, που ήδη κατέχει το 20% των μετοχών της και έχει το δικαίωμα προτίμησης να αγοράσει και το υπόλοιπο μέχρι το προσεχές έτος. Οι μακροπρόθεσμες ελπίδες της οικογένειας στηρίζονται τώρα στον Τζον Έλκαν, που ο παππούς του τον έβαλε στο διοικητικό συμβούλιο της Φίατ πριν από έξι χρόνια, μόλις έγινε είκοσι ενός ετών. Αυτός κληρονομεί το δικαίωμα ψήφου του Τζάνι Ανιέλι.

Θύελλα αντιδράσεων

Πριν εγκαταλείψει το πόστο του προέδρου, το 1996, ο "πατριάρχης" είχε προλάβει να "προσαρτήσει" στην αυτοκρατορία του τη Φεράρι, την Άλφα Ρομέο, τη Λάντσια και τη Μαζεράτι, καθώς και τη Γιουβέντους και την εφημερίδα "Λα Στάμπα". Είχε ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων στη Δύση, όταν είχε επιτρέψει στη Λιβύη να αγοράσει το 10% της Φίατ, για να βοηθήσει τη χώρα να ξεπεράσει την πετρελαϊκή κρίση. Όμως, το μέλλον ανήκει στον Τζον Έλκαν. Αυτόν τον νεαρό θα κοιτάζουν τώρα οι άνθρωποι της Φίατ, κάθε φορά που θα αναρωτιούνται: θα μπορέσει να σώσει τη δυναστεία;

Χθες, στην Ιταλία, σε όλα τα ποδοσφαιρικά ματς τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή. Διήμερη απεργία, που είχε ανακοινωθεί από τους εργαζομένους της Φίατ για τις απολύσεις, αναβλήθηκε σε ένδειξη σεβασμού και συμμετοχής στο πένθος.

ΤΖΟΝ ΕΛΚΑΝ

Δύσκολοι καιροί για κληρονόμους…

Σε όλη του τη ζωή είχε εκπαιδευτεί γι' αυτή τη στιγμή. Κάποτε, όταν κάποιοι είχαν ρωτήσει τον "πατριάρχη" μήπως "ο νεαρός" παραήταν μικρός, εκείνος είχε πει: "Καθόλου. Και εγώ ήμουν μικρός, όταν μπήκα στο Διοικητικό Συμβούλιο της Φίατ το 1943, σε ηλικία 22 ετών". Ένα από τα κυριότερα προσόντα του Τζον Ελκάν είναι ότι και αυτός, όπως ο παππούς του, έχει διεθνή εμπειρία.

Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου έμαθε τα πρώτα γράμματα, προτού πάει σε Λύκειο στο Παρίσι και από εκεί στο Πολυτεχνείο του Τορίνου. Ανέλαβε ηγετικά πόστα σε εργοστάσια της Φίατ στην Ιταλία και στο εξωτερικό. Είναι ποτισμένος με την οικογενειακή παράδοση, που περνάει από γενιά σε γενιά, από τότε που ο πρώτος Τζοβάνι Ανιέλι, ένας πρώην αξιωματικός του ιππικού από το Πεδεμόντιο, ίδρυσε τη Φίατ στα τέλη του 19ου αιώνα. Όμως, κανείς δεν ξέρει αν ο Τζον Ελκάν θα καταφέρει να αποκτήσει τη μυθική αίγλη του παππού του. "Οι καιροί άλλαξαν", λέει ένας ειδικός της Φίατ. "Πέρασαν πια οι μέρες που οι Ανιέλι μπορούσαν να κυβερνούν από τα παρασκήνια". Άλλωστε, το πρώτο καθήκον του Τζον Ελκάν είναι τώρα να προσαρμόσει τη Φίατ σε ένα πολύ πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον από εκείνο που είχε συνηθίσει ο παππούς του.