"Πόλεμος; Όχι, ευχαριστούμε!"

Το μεγαλύτερο κύμα διαδηλώσεων από την εποχή του Πολέμου στο Βιετνάμ

ΚΙΤΤΥ ΞΕΝΑΚΗ

Περισσότερες από εξακόσιες πόλεις. Εκατομμύρια άνθρωποι. Δέκα, σύμφωνα με τη "Monde", έως και εκατόν δέκα, σύμφωνα με το CNN!. Ένα κοινό σύνθημα: "Δώστε μια ευκαιρία στην ειρήνη". Ένα σαφές μήνυμα προς τον Τζορτζ Μπους και τους ομοϊδεάτες του: "Μην εισβάλετε στο Ιράκ". Ήταν το μεγαλύτερο κύμα διαδηλώσεων από την εποχή του Πολέμου στο Βιετνάμ.

ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Ένα εκατομμύριο Βρετανοί ξέσπασαν κατά του Μπλερ

Σε όλο τον κόσμο. Από την Πύλη του Βραδεμβούργου (αριστερά) στο Βερολίνο της Γερμανίας έως το Μπουένος Άιρες της Αργεντινής (δεξιά) οι διαδηλωτές φώναξαν για την ειρήνη

Το ισχυρότερο "όχι" στον πόλεμο εναντίον του Ιράκ ακούστηκε, το Σάββατο, από τις ευρωπαϊκές χώρες - και δη τις χώρες οι κυβερνήσεις των οποίων συμπαρατάσσονται με τα σχέδια του Αμερικανού προέδρου.

Το Λονδίνο γνώρισε τη μεγαλύτερη ειρηνιστική διαδήλωση στην ιστορία του: ένα εκατομμύριο άνθρωποι, ανάμεσά τους και αρκετοί βουλευτές του κυβερνώντος Εργατικού Κόμματος, έσπευσαν να εντείνουν τον πονοκέφαλο του Τόνι Μπλερ - του πλέον ένθερμου θιασώτη της αμερικανικής πολιτικής στην Ευρώπη. "Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο στη διάρκεια της πολιτικής μου καριέρας", δήλωσε ο δήμαρχος της βρετανικής πρωτεύουσας, Κεν Λίβινγκστοουν. "Αυτός ο πόλεμος γίνεται μόνο για το πετρέλαιο. Ο Μπους δεν έχει δώσει ποτέ δεκάρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα", πρόσθεσε. Παρών και ο γνωστός Αμερικανός ακτιβιστής Τζέσε Τζάκσον: "Δεν είναι πολύ αργά να σταματήσει αυτός ο πόλεμος", είπε. Και κάλεσε το συγκεντρωμένο πλήθος να "εντείνει την πίεση" στον Βρετανό πρωθυπουργό.

Λαοθάλασσα. "Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο στη διάρκεια της πολιτικής μου καριέρας", δήλωσε ο δήμαρχος του Λονδίνου, Κεν Λίβινγκστοουν

Ανάλογη ήταν η προσέλευση του κόσμου και στη Ρώμη. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι, κάθε ηλικίας, μετέτρεψαν την αντιπολεμική διαδήλωση σε ένα μεγάλο καρναβάλι για την ειρήνη. Τα συνθήματα, άλλοτε σοβαρά, άλλοτε πιο προκλητικά: "Το να βομβαρδίζεις για την ειρήνη είναι σαν να κάνεις σεξ για την παρθενία". "Δεν είμαστε αντιαμερικανοί, είμαστε φίλοι των ΗΠΑ, αλλά είμαστε και φίλοι της ειρήνης", δήλωσε ένας από τους διοργανωτές, ο Λουίτζι Μπόμπα. "Είμαστε εναντίον του Σαντάμ Χουσεΐν, αλλά και εναντίον του πολέμου". "Όταν εκατομμύρια άνθρωποι σε κάθε σημείο του κόσμου αποφασίζουν να πουν την άποψή τους… αξίζει να τους ακούσει κανείς", δήλωσε ο κεντροαριστερός δήμαρχος της Αιώνιας Πόλης, Βάλτερ Βελτρόνι - και ήταν σαφές πως συμπεριελάμβανε στους παραλήπτες του μηνύματος και τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Το ίδιο μήνυμα, να πάψει δηλαδή να στηρίζει τα αμερικανικά σχέδια για το Ιράκ, έλαβε το Σάββατο και ο Ισπανός πρωθυπουργός, Χοσέ Μαρία Αθνάρ. Περισσότεροι από δύο εκατομμύρια άνθρωποι, σε περισσότερες από πενήντα ισπανικές πόλεις, είπαν "όχι" στον πόλεμο. Στη Βαρκελώνη, συγκεντρώθηκαν 1,3 εκατομμύριο άνθρωποι. Στη Μαδρίτη, εξακόσιες χιλιάδες. "Δεν μπορούμε να καταλάβουμε την έννοια του προληπτικού πολέμου", είπε στο συγκεντρωμένο πλήθος ο διάσημος σκηνοθέτης Πέδρο Αλμοδοβάρ. "Ο μόνος προληπτικός πόλεμος που καταλαβαίνουμε ονομάζεται ειρήνη". Μια ομάδα διαδηλωτών ζωγράφισε ένα αντίγραφο της Γκερνίκα, του αντιπολεμικού αριστουργήματος του Πικάσο. Δήλωσαν πως θα το στείλουν στον Αμερικανό πρεσβευτή στον ΟΗΕ, Τζον Νεγκρoπόντε.

Παρίσι και Βερολίνο

Μαζικές διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν και στη Γαλλία και στη Γερμανία - οι πολίτες των δύο αυτών χωρών ωστόσο βγήκαν στους δρόμους για να στηρίξουν την πολιτική των ηγετών τους. "Πόλεμος; Όχι ευχαριστούμε", είπαν μισό εκατομμύριο άνθρωποι στο Βερολίνο - ήταν η μεγαλύτερη διαδήλωση στη Γερμανία από τα τέλη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. "Όχι στο όνομά μας", φώναξαν περίπου 200.000 άνθρωποι στο Παρίσι. "Το δικαίωμα του βέτο, αυτό μας χρειάζεται", έγραφαν πολλά από τα χιλιάδες, πολύχρωμα πανό.

Διαδηλώσεις υπέρ της ειρήνης πραγματοποιήθηκαν και στο Δουβλίνο (80.000 διαδηλωτές), στο Άμστερνταμ (70.000), στις Βρυξέλλες (50.000), στη Βέρνη (40.000), στη Στοκχόλμη (35.000), στη Γλασκόβη (30.000), στην Κοπεγχάγη (25.000), στη Βιέννη (15.000).

ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ

Παρέα με ηθοποιούς στο Χόλιγουντ, πάρτι με σάμπα στο Ρίο ντε Τζανέιρο

"Η διαμαρτυρία είναι πατριωτική". Ηθοποιοί διαδηλώνουν στο Χόλιγουντ

"Επειδή έχετε το πιο μεγάλο πιστόλι, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να το χρησιμοποιήσετε κιόλας", βροντοφώναξε το Σάββατο στη Νέα Υόρκη ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Γ', ο εγγονός του δολοφονηθέντος ιερέα. "Ειρήνη! Ειρήνη! Ειρήνη! Ας ακούσει επιτέλους η Αμερική τον υπόλοιπο κόσμο που λέει: Δώστε χρόνο στους επιθεωρητές!", είχε πει λίγο νωρίτερα, κατά τη διάρκεια μιας οικουμενικής λειτουργίας που τελέστηκε σε εκκλησία κοντά στην έδρα του ΟΗΕ ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης Νοτιοαφρικανός επίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου. "Οι άνθρωποι διαδήλωσαν και έπεσε το Τείχος του Βερολίνου. Οι άνθρωποι διαδήλωσαν και τελείωσε το απαρτχάιντ. Και τώρα οι άνθρωποι διαδηλώνουν γιατί λένε όχι στον πόλεμο στο Ιράκ!".

Παρ' όλο που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μεγάλο μέρος της αμερικανικής κοινής γνώμης στηρίζει τα φιλοπολεμικά σχέδια του Μπους, περισσότερες από 150 αμερικανικές πόλεις, από το Μέιν έως τη Χαβάη και από το Τέξας έως την Μινεσότα, έστειλαν το Σάββατο μήνυμα υπέρ της ειρήνης. Στη Νέα Υόρκη, οι διοργανωτές της διαδήλωσης δεν περίμεναν περισσότερους από 100.000 ανθρώπους. Και εν τούτοις, συγκεντρώθηκαν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, περισσότεροι από 400.000.

Στο Λος Άντζελες

Ανάλογο το κλίμα και στο Λος Άντζελες: "Κανένας από εμάς δεν μπορεί να σταματήσει αυτόν τον πόλεμο…", δήλωσε ο ηθοποιός Μάρτιν Σιν. "Μόνον ένας μπορεί να το κάνει και αυτός βρίσκεται στον Λευκό Οίκο". Μεταξύ των περίπου 100.000 ανθρώπων που διαδήλωσαν κατά μήκος της λεωφόρου του Χόλιγουντ βρέθηκαν ο σκηνοθέτης Ρομπ Ράινερ, η ηθοποιός Αντζέλικα Χιούστον και πολλοί ακόμη εκπρόσωποι της έβδομης τέχνης. Οι διαδηλώσεις στις ΗΠΑ πραγματοποιήθηκαν κάτω από αυστηρά μέτρα ασφαλείας και ήταν σε γενικές γραμμές ειρηνικές ­ μόνον κάποια μεμονωμένα επεισόδια στη Νέα Υόρκη και στο Κολοράντο Σπρινγκς ήλθαν να επιβεβαιώσουν τον κανόνα.

Στο παγωμένο Μόντρεαλ

"Νεκρά μωρά". Βραζιλιάνα στο Ρίο ντε Τζανέιρο δείχνει τις ολέθριες συνέπειες του πολέμου

"Όχι στον πόλεμο", όμως, είπαν και πολλές ακόμη χώρες της αμερικανικής ηπείρου. Από τον Καναδά και το παγωμένο Μόντρεαλ, όπου διαδήλωσαν περίπου 100.000 άνθρωποι, έως το Μεξικό, όπου περίπου 30.000 άνθρωποι κατήγγειλαν τον "αμερικανικό ιμπεριαλισμό", την Αργεντινή (οι εκτιμήσεις μιλούν για χιλιάδες διαδηλωτές), την Ουρουγουάη, και (φυσικά) την Κούβα. Στην Βραζιλία, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι μετέτρεψαν δεκαπέντε πόλεις, με πρωταγωνιστές το Σάο Πάολο και το Ρίο ντε Τζανέιρο, σε ένα απέραντο πάρτι. Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος της χώρας Λούις Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα ξεκινούσε προσπάθεια να ενώσει τα νοτιοαμερικανικά έθνη σε κοινή θέση εναντίον μιας αμερικανικής επίθεσης στο Ιράκ.

ΣΤΟΝ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΚΟΣΜΟ

Πλημμύρισε το Σίδνεϊ

Περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι, αρκετοί από τους οποίους κρατούσαν πανό με το ερώτημα "Πόσες ζωές ανά λίτρο;" και την προειδοποίηση "Ξύπνα, Αυστραλία!" πλημμύρισαν χθες τους δρόμους του Σίδνεϊ, καλώντας τον πρωθυπουργό τους, Τζον Χάουαρντ, να άρει την υποστήριξή του προς τις ΗΠΑ εναντίον του Ιράκ. Μία ημέρα νωρίτερα, το Σάββατο, είχαν συγκεντρωθεί στην ίδια πόλη μισό εκατομμύριο άνθρωποι - ήταν οι μαζικότερες διαδηλώσεις στην Αυστραλία από τον πόλεμο του Βιετνάμ, πριν από τρεις δεκαετίες. "Θέλουμε από τον πρωθυπουργό μας να μας ακούσει", δήλωσε ένας 34χρονος διαδηλωτής, ο Τόμας Άικεν. "Δεν θέλουμε τον πόλεμο". Περίπου 1.500 άνθρωποι διαδήλωσαν το Σάββατο στη Μόσχα, καλώντας τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν να φανεί "πιο αυστηρός με τις ΗΠΑ". Ανάλογη ήταν η ανταπόκριση στο παγκόσμιο κάλεσμα και στο Κίεβο της Ουκρανίας.

Στην Ασία

Περιορισμένες και οι διαδηλώσεις στις χώρες της Ασίας. 10.000 στην Καλκούτα της Ινδίας, 5.000 στο Τόκιο, 1.000 στην Ντάκα, μόλις 500 στην Τζακάρτα και 300 στο Καράτσι. "Ο κύριος λόγος για τη μικρή συμμετοχή στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις στην Ιαπωνία και γενικά στην Ασία είναι ότι οι απλοί άνθρωποι πιστεύουν πως ο πόλεμος δεν θα επηρεάσει ευθέως τη ζωή τους", δήλωσε ο 34χρονος Ακίρα Καουασάκι, εκ των διοργανωτών της διαδήλωσης στο Τόκιο.

ΜΙΧΑΗΛ ΓΚΟΡΜΠΑΤΣΩΦ

Το διπλό λάθος των ΗΠΑ

Μιχαήλ Γκορμπατσώφ

Μια βαθιά περεστρόικα για τις Ηνωμένες Πολιτείες προτείνει με άρθρο του στη "Στάμπα" ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, Μιχαήλ Γκορμπατσώφ.

Όπως γράφει ο Γκορμπατσώφ, είναι απολύτως αναγκαία σήμερα μια νέα διεθνής τάξη. Η αμερικανική κυβέρνηση πιστεύει όμως ότι αυτή η τάξη πρέπει να στηρίζεται στα αμερικανικά συμφέροντα και να αγνοεί τα συμφέροντα του υπόλοιπου κόσμου. Και αυτό είναι ένα διπλό λάθος. Πρώτον, επειδή δεν είναι αποδεκτό οι Ηνωμένες Πολιτείες να αποφασίζουν μόνες τους ποια συμφέροντα πρέπει να υπερασπιστούν και να θεωρούν πως η δική τους ασφάλεια είναι μια ανώτερη αξία από τη συλλογική ασφάλεια. Δεύτερον, επειδή μια τέτοια διεθνής τάξη δεν μπορεί πρακτικά να δημιουργηθεί όταν βρίσκει αντίθετο τον υπόλοιπο κόσμο. Αντί να υπερασπιστούν τη δική τους ασφάλεια, οι ΗΠΑ θα δουν τις απειλές εναντίον τους να πολλαπλασιάζονται.

Καλό θα είναι ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ να θυμηθεί το συμπέρασμα στο οποίο είχε φτάσει ένας άλλος πρόεδρος, το μακρινό 1963. Είχε πει τότε ο Τζων Κέννεντυ: αν υπάρχει κάποιος που θεωρεί ότι το μέλλον του πλανήτη θα λέγεται pax americana, καλά θα κάνει να το ξανασκεφτεί, γιατί κάνει λάθος. Ή ο κόσμος θα ανήκει σε όλους, ή δεν θα επιβιώσει.