ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Αρχαία παλαίστρα με δώδεκα γωνίες!

Μια δωδεκάγωνη ρωμαϊκή παλαίστρα, κτίσματα και ειδώλια 8.000 ετών στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα και άμαξες του 1ου μ.Χ. αιώνα είναι τα εντυπωσιακά ευρήματα των φετινών ανασκαφών στη Βόρεια Ελλάδα

ΒΙΚΥ ΧΑΡΙΣΟΠΟΥΛΟΥ

Το ασπρόμαυρο ψηφιδωτό δάπεδο στην είσοδο της ρωμαϊκής (δωδεκάγωνης!) παλαίστρας του Δίου Πιερίας

Την αναγέννηση του κλασικού πολιτισμού οραματίζονταν, όπως φαίνεται, οι Ρωμαίοι αρχιτέκτονες του θρησκευτικού κέντρου των αρχαίων Μακεδόνων, του Δίου Πιερίας. Για τη νέα πόλη του 2ου μ.Χ. αιώνα, που αναδύεται στην περιοχή, οι σχεδιαστές και διαμορφωτές της χρησιμοποίησαν στοιχεία και υλικά των ελληνιστικών χρόνων (κίονες, βάθρα μνημείων κ.ά.).

Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία των ανασκαφών που διενεργεί τριάντα σχεδόν χρόνια τώρα ο καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής και παρουσιάζει σήμερα στο πλαίσιο της ΙΣΤ' αρχαιολογικής συνάντησης στη Θεσσαλονίκη, η αγορά του Δίου στον 2ο μ.Χ. αιώνα μετατοπίζεται προς τα ιερά, ενώ στον ίδιο χώρο εντοπίστηκαν και νέα μεγάλα συγκροτήματα λουτρών, αγάλματα των ελληνιστικών χρόνων που χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικά υλικά, νέο θέατρο με μνημειακή πρόσοψη αγαλμάτων δημοσίων προσώπων κ.ά.

Στον χώρο της νέας ρωμαϊκής αγοράς εντοπίστηκε ένα σπάνιο δωδεκάγωνο κτίριο παλαίστρας του 2ου αιώνα μ.Χ., συνολικής έκτασης περίπου 500 τετραγωνικών μέτρων, με ασπρόμαυρα ψηφιδωτά στο δάπεδο της εισόδου του (διαστάσεων 4Χ1,5μ.), τα οποία απεικόνιζαν αθλητικές εκδηλώσεις, σκηνές από το ζωικό και φυτικό βασίλειο, καθώς και γεωμετρικά σχήματα.

Ταφή… αμαξών

Οι άμαξες (σώζεται σε εξαιρετική κατάσταση η εγχάρακτη μεταλλική διακόσμηση) και οι σκελετοί των αλόγων που την έσερναν και ετάφησαν μαζί της βρέθηκαν στον Έβρο

Μαζί με τα άλογα που έσερναν την άμαξα-νεκροφόρα θάβονταν οι Ρωμαίοι αξιωματούχοι και γαιοκτήμονες στις αρχές του πρώτου μεταχριστιανικού αιώνα στη Θράκη. Δύο εντυπωσιακά διακοσμημένες, με χάλκινα στοιχεία, άμαξες και και μία τρίτη, με επάργυρα κοσμήματα ήρθαν στο φως στη διάρκεια των ανασκαφών που διενεργεί, από τον περασμένο Σεπτέμβριο, σε ταφικό τύμβο του Βόρειου Έβρου η ΙΘ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κομοτηνής.

Ο τύμβος, ένας από τους μεγαλύτερους της περιοχής (με διάμετρο 60 μέτρα), βρίσκεται κοντά στο χωριό Μικρή Δοξιπάρα του Έβρου. Σε δύο σημεία του αποκαλύφθηκαν τετράτροχες άμαξες μαζί με τους σκελετούς αλόγων, τα οποία, σύμφωνα με τον προϊστάμενο της Εφορείας αρχαιολόγο Διαμαντή Τριαντάφυλλο, έσερναν την άμαξα με τους νεκρούς, για να καούν στην πυρά. Στη συνέχεια θανατώνονταν κι εκείνα, για να ταφούν με τον νεκρό, τα κτερίσματα και την άμαξα. Στην πρώτη άμαξα μάλιστα βρέθηκε και ο σκελετός ενός σκύλου.

Οι δύο καύσεις που εντοπίστηκαν διαπιστώθηκε (από τα κτερίσματα) πως ανήκαν σε άνδρα και γυναίκα αντίστοιχα. Πρόκειται, όπως εικάζουν οι αρχαιολόγοι, για οικογενειακό τάφο πλούσιας οικογένειας της ρωμαϊκής επαρχίας, με έδρα την Αδριανούπολη.

Σπίτια και ειδώλια 8.000 ετών

Ειδώλιο μητέρας βρεφοκρατούσας, ηλικίας 8.000 ετών, από τη διακρατική ανασκαφή στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα

Ομοιώματα σπιτιών της Νεολιθικής εποχής (περί το 5.500 - 6.000 π.Χ.), αγγεία και ειδώλια εντόπισαν Έλληνες και Βούλγαροι αρχαιολόγοι στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Από τα ευρήματα ξεχώρισαν δύο ειδώλια ως νέοι εικονογραφικοί τύποι. Σύμφωνα με την αρχαιολόγο κ. Χάιδω Κουκούλη-Χρυσανθάκη, πρόκειται για ένα ειδώλιο μητέρας βρεφοκρατούσας και ένα ακόμη, που αποδίδει δύο μορφές ενωμένες σε ένα σώμα: «Ο τύπος του δικέφαλου ειδωλίου θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ο νεολιθικός πρόγονος του εικονογραφικού τύπου της δυάδας μητέρας-κόρης, που εμφανίστηκε στον μυκηναϊκό κόσμο και αποκρυσταλλώθηκε στην κλασική αρχαιότητα ως δυάδα Δήμητρας και Κόρης». Στους αρχαιολόγους «μίλησαν» και δύο αποσπασματικά σωζόμενα μικρογραφικά ομοιώματα οικιών, που έδειξαν ότι υπήρχε μια μικρή βεράντα προς το δίχωρο εσωτερικό του κτιρίου.