Εφημερίδα "Τα Νέα"
ΠΡΟΒΟΛΕΙΣ Θρησκευτική ή πολιτική προσέγγιση;
Ο διαχωρισμός θρησκείας/Εκκλησίας και κράτους συνιστά ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της φιλελεύθερης, δημοκρατικής πολιτείας ευρωπαϊκού τύπου. Το ευρωπαϊκό κράτος είναι "κοσμικό" κράτος. Η ανάμειξη της θρησκείας/Εκκλησίας στην πολιτική διαδικασία και πολύ περισσότερο στη διαδικασία της εξωτερικής πολιτικής αποτελεί μια από τις πλέον επικίνδυνες καταστάσεις. Σοβαρές μελέτες διαπιστώνουν τελευταία ότι η "θρησκεία επιστρέφει" είτε ως μεταφυσικό, κοινωνικό φαινόμενο ή ως τρόπος σκέψης, ανάλυσης και προσέγγισης της πραγματικότητας. Η "επιστροφή" μπορεί, όπως γράφει ο Ν. Μουζέλης στο "Βήμα" (5.1.2003), να αποτελεί μέρος του προσανατολισμού της νέας γενιάς προς μεταϋλιστικές αξίες και τρόπο ζωής. Ωστόσο και ανεξάρτητα από τις ρίζες του φαινομένου, η θρησκευτική προσέγγιση της πραγματικότητας και ιδιαίτερα της παγκόσμιας πραγματικότητας προσλαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις στις ΗΠΑ - στη χώρα που υποτίθεται αντιμάχεται το ισλαμικό (θρησκευτικό) φονταμενταλισμό. Ο ύπατος εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κοινή εξωτερική πολιτική, Ξ. Σολάνα, εξέφρασε πρόσφατα την "απόγνωσή" του για το γεγονός ότι οι ΗΠΑ "βλέπουν" ολοένα και περισσότερο τον κόσμο σε θρησκευτικούς όρους, σε απλοϊκούς μανιχαϊστικούς όρους άσπρο/μαύρο. Η "θρησκευτική αντίληψη του κόσμου" έχει τόσο βαθιά διεισδύσει στον Λευκό Οίκο που επηρεάζει το σύνολο της εξωτερικής πολιτικής, λέει ο κ. Σολάνα. Ο κόσμος χωρίζεται στην "επικράτεια του Θεού" και στην "επικράτεια του Σατανά", στις δυνάμεις του "καλού" και στις δυνάμεις του "κακού". Οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου εμφανίζονται συχνά-πυκνά με τη Βίβλο σε διάφορες συναντήσεις χάραξης πολιτικής, σύμφωνα με τους "Financial Times" (4-5/1/2003). Απίστευτα πράγματα.
Η επικράτηση των αντιλήψεων αυτών στις ΗΠΑ με τις συνέπειες για την εξωτερική πολιτική τείνει να διευρύνει το "πολιτιστικό χάσμα" μεταξύ Ευρώπης και Ην. Πολιτειών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση "βλέπει" τον κόσμο ως ένα εξαιρετικά περίπλοκο σύστημα συγκρουόμενων συμφερόντων, απόψεων, κ.λπ., που προκαλούνται από συγκεκριμένες αιτίες (οικονομικές, πολιτικές, πολιτιστικές κ.λπ.). Η διαχείριση των προβλημάτων του κόσμου αυτού απαιτεί κάτι πολύ περισσότερο από μια μανιχαϊστική προσέγγιση. Απαιτεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική πολλαπλών μέσων και όχι μόνο τη χρήση στρατιωτικής δύναμης.
