ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ Ο παλιός είναι αλλιώς

ΆΝΝΑ ΔΑΜΙΑΝΙΔΗ

Γηραιά Ευρώπη τη λέμε κι εμείς χαϊδευτικά, παλιά Ευρώπη την αποκάλεσε ένας ανήσυχος Αμερικανός, ο Ράμσφελντ, εννοώντας κατά βάθος, πιθανόν, «παλιοευρώπη». Παλιοευρώπη που πάει κόντρα στον ευεργέτη της. Που δεν τον εκτιμά, έτσι ρωμαλέος και ορμητικός που είναι, αποφασιστικός και πάνοπλος. Όμως τα νέα πλάσματα παλιώνουν κάποτε και η Αμερική πόσους αιώνες πάνε που είναι «νέος κόσμος»; Έχει αρχίσει κι αυτή να παλιώνει. Και οι αυτοκρατορίες πόσοι αιώνες πάνε που ξέρουμε ότι παρακμάζουν; Μήπως έχει κιόλας αρχίσει να παρακμάζει αυτή η ιδιότυπη αμερικανική αυτοκρατορία; Πόσες φορές το έχουμε δει να συμβαίνει; Ειδικά τη στιγμή της μεγάλης δόξας, τη στιγμή της ακμής των αυτοκρατοριών, αρχίζει η παρακμή μυστικά και ανεπαίσθητα. Τα γνωρίζουμε κάτι τέτοια εμείς οι γηραιοί Ευρωπαίοι. Έχουμε μάθει μάλιστα να ξεχωρίζουμε τις στιγμές αυτές. Είναι πάντα ίδια τα συμπτώματα. Τέτοια ανάγκη πάντα τις διακρίνει, τις αυτοκρατορίες, τέτοια πρεμούρα, να επιβεβαιώνουν την ισχύ τους εκεί που δεν χρειάζεται επιβεβαίωση. Και τη στιγμή του θριάμβου και της βίαιης λάμψης, εκεί πάντα αρχίζει ύπουλα η αντίστροφη μέτρηση. Η παλιοευρώπη ξέρει από αυτά. Θυμάται την Ιστορία της και θέλει να προφυλάξει τη νεαρή απερίσκεπτη φίλη της από τον όλεθρο. Είναι πρόθυμη να θέσει τη σοφία της στην υπηρεσία της διατήρησης του σημερινού κόσμου. Αν η επόμενη φάση θα είναι κάτι σαν τον Μεσαίωνα, μετά την πτώση της Ρώμης π.χ., ποιος από μας θα ήθελε να την προλάβει; Είμαστε τόσο κακομαθημένοι ως γηραιοί πολιτισμένοι Ευρωπαίοι, που δεν θα το αντέχαμε. Αλλά πολύ συχνά οι νεαροί ρωμαλέοι και ισχυροί δεν ακούνε τους παλιούς και τρώνε το κεφάλι τους.