Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Ορίζοντες :: Σχόλιο

( το πνεύμα του τόνου :: 12-02-2003) 

Το πνεύμα του τόνου

Ιδιόμορφα και ανεπίδοτα

ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

Οφείλω μιαν εμπεριστατωμένη εξήγηση για τρεις απουσίες από τον κατάλογο των νεοελληνικών έργων που πρότεινα προς μετάφραση στο εξωτερικό το Σάββατο στην επιφυλλίδα μου. Πρόκειται για έργα του Μποστ, του Σκαρίμπα και του Γιώργη Χριστοφιλάκη. Πιστεύω, και μακάρι να κάνω λάθος και να διαψευστώ, πως πρόκειται για έργα που είναι αδύνατον να μεταφραστούν σε ξένη γλώσσα. Για τον Μποστ το πράγμα θαρρώ είναι αυτονόητο, καμιά γνωστή γλώσσα δεν έχει πίσω της κατ' αρχάς την ελληνική διγλωσσία ούτε βέβαια μεταφράζεται η ασυνταξία και οι ακυρολεξίες του αείμνηστου φίλου μας Μποστ. Εκείνοι οι χειμαρρώδεις πίδακες από ελληνικούρες στρεβλές και αφελείς δεν έχουν το όμοιό τους σε άλλη γλώσσα. Το έργο πάλι του Σκαρίμπα διακρίνεται από μια καθαρά ιδιότυπη σύνταξη και ένα αυστηρό στην τρέλα του λογιωτατισμό συναρτήσει μιας «αναποδιάς» στο ύφος, που δεν μπορεί να μετακενωθεί. Τα έργα του Χριστοφιλάκη (π.χ. ο «Σιτιστής» και οι «Κερκεμέζοι») έχουν έναν μοναδικό και ανεπανάληπτο ρυθμό μιας ντοπιολαλιάς και μιας εξαίσιας προφορικότητας που καμιά άλλη γνωστή, σε μένα τουλάχιστον, γλώσσα δεν διαθέτειν. Γνωρίζω πως όταν παίχτηκε ο «Σιτιστής» στην Πολωνία πόσο λίγο μετακενώθηκε και λειτούργησε ο ρυθμός και τα ιδιοφυή επιφωνήματα του Χριστοφιλάκη. Αν βρεθούν μεταφραστές και ανακαλύψουν των τριών σπουδαίων συγγραφέων μας το Ανάλογον, πρώτος είμαι που θα χαρώ και θα χειροκροτήσω.