Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Ορίζοντες :: Κριτική τηλεόρασης

( και κλάααμα η (τουρκάλα) κυρία :: 28-01-2003) 

Φαινόμενα

Και κλάααμα η (Τουρκάλα) κυρία

Άφθονη αλλά πολύ προσεκτική ενημέρωση, άφθονα τοκ σόου με τους ανάλογους σταρ, αισθητική ελαφρώς παλιωμένη, αλλά και πολύ κλάμα και ουρλιαχτό στα ριάλιτι χαρακτηρίζουν την τουρκική τηλεόραση

ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ

Η… "Λάμψη" της Τουρκίας. Δύο από τους πρωταγωνιστές της καθημερινής σαπουνόπερας που προβάλλεται στη γειτονική χώρα με άφθονους έρωτες και δάκρυα

Λένε πως η ελληνική τηλεόραση θυμίζει τόσο τις ευρωπαϊκές όσο την τουρκική. Μία επιτόπου εξερεύνηση του τουρκικού τηλεοπτικού τοπίου μάς έπεισε πως ναι, οι ομοιότητες είναι πολλές, αλλά και οι διαφορές επίσης. Κυρίως στην αισθητική της εικόνας και το στάιλινγκ. Για την ενημέρωση υπάρχουν ακόμη θέματα που "πονάνε", η κρατική τηλεόραση παραμένει αυστηρώς προσκολλημένη στην κρατική γραμμή, ενώ στα ιδιωτικά κανάλια υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία, αλλά και εκεί είναι προσεκτικοί και δεν ξεπερνούν τα όρια.

Η κρατική τους τηλεόραση θυμίζει ΕΡΤ του '70, αυστηρή, βαριά, τα ιδιωτικά κανάλια δίνουν τη μάχη της τηλεθέασης με παρόμοιους τρόπους που την δίνουν και τα δικά μας. Ξεχειλωμένα δελτία ειδήσεων, τουλάχιστον μίας ώρας, με άφθονα θέματα "κοινωνικού περιεχομένου", όπου καθημερινοί άνθρωποι λένε τον καημό τους, πολλές φορές κλαίνε, ενώ κοντινά πλάνα στα δάκρυα επαναλαμβάνονται δεκάδες φορές.

Με μια διαφορά: τα κουτσομπολιά των αστέρων έχουν δικές τους εκπομπές και δικό τους κανάλι, το Tele-vole. Εκπομπές σαν της κυρίας Τατιάνας, για παράδειγμα, ασχολούνται με τα άπλυτα και τα μπουγαδόνερα καλλιτεχνών ή αστέρων που κατασκευάζουν οι ίδιοι, όπως συμβαίνει και στην εγχώρια τηλεόραση. Πάντως, δεν συμπεριλαμβάνονται στα δελτία ειδήσεων όλα αυτά.

Μεγάλοι ανταγωνιστές της ενημέρωσης είναι το CNN-Turk και το NTV. Το πρώτο συγκεντρώνει τους σταρ. Ένας γνωστός και σ' εμάς από τη συμμετοχή του σε εγχώρια τοκ σόου είναι ο Μεμέτ Αλί Μπιράντ. Οι εκπομπές του "302η ημέρα" και "Μανσέτ" θεωρούνται "κλασικές", έχουν τις περισσότερες φορές πολιτικό θέμα και τις παρακολουθούν οι μορφωμένοι. Διάσημο πρόσωπο του CNN-Turk είναι και ο καθηγητής των Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Bilgi της Κωνσταντινούπολης Ασάφ Σαβάς Ακάτ, κλασικός τύπος τεχνοκράτη με ιδέες φιλελεύθερες, για τις οποίες είχε εκδιωχθεί από το Πανεπιστήμιο - τώρα αποκαταστάθηκε - ενώ είχαν απαγορευτεί και τα βιβλία του.

Πλέον είναι TV σταρ, με δική του εκπομπή, λαλίστατος, με λόγο γοητευτικό, πιστεύει πως η ιδιωτική τηλεόραση είναι το απαύγασμα της δημοκρατικής έκφρασης του τουρκικού λαού. Ο προβληματισμός μήπως αυτό είναι περισσότερο σόου από δημοκρατία δεν τον αγγίζει διόλου, δεν τον δέχεται καν. Ακόμη και ο τελευταίος Τούρκος μπορεί να συζητήσει το πρόβλημά του και να πει την άποψή του στην ιδιωτική τηλεόραση, μας λέει. Ίσως. Πάντως, η άποψη του Αλί Μπιράντ από την Κοπεγχάγη, όταν εκνευρισμένος πήρε θέση εναντίον της συμπεριφοράς της τουρκοκυπριακής πλευράς, λέγοντας ότι "υποθηκεύουν το μέλλον της χώρας", κόπηκε στον αέρα από το CNN-Turk. Υπάρχουν ακόμη θέματα που "πονάνε".

Η κρατική τηλεόραση πιο συνετή, αποφεύγει τέτοιου είδους κακοτοπιές κόβοντας εντελώς τα τοκ σόου. Περίπου εδώ και τέσσερα χρόνια δεν προβάλλονται, "γιατί είναι ευαίσθητη πολιτικά η κατάσταση", όπως μας είπε ο υποδιευθυντής ενημέρωσης Γιαβούτς Γιορουλμάτς. Σταρ των δελτίων της TRT είναι ο Αϊντογάν Κιλίντς (κάτι σαν Φεγγαρόφωτος Σπάθης σε ελληνική μετάφραση), άνκορμαν του κεντρικού δελτίου και διευθυντής ειδήσεων, κρατάει την επίσημη κρατική γραμμή στην ενημέρωση και είναι πάντα πολύ προσεκτικός.

Όσο για το ιδιοκτησιακό καθεστώς, έχει κι αυτό τις πικρές του ιστορίες, σαν το εγχώριο. Παράδειγμα, το κανάλι Star που τροποποιεί κάθε τόσο το όνομά του, γιατί ο ιδιοκτήτης του, ο Τζεμ Μουζάν, χρωστάει πάμπολλα χρήματα. Αυτό δεν τον εμπόδισε να κάνει κόμμα, του οποίου τις συγκεντρώσεις τις παρουσίαζε από το κανάλι του πολυπληθείς χάρη σε σκηνοθετικά κόλπα. Πάντως, κατάφερε να πάρει στις εκλογές ένα 7%.

Και ριάλιτι…

Απίθανο είναι το ριάλιτι σόου που παρακολουθούμε στο κανάλι Show TV - παλιά ιδιοκτησία του Οζάλ - που προβάλλει μόνο τέτοιου είδους εκπομπές και δελτία ειδήσεων με κλαυθμούς και οδυρμούς. Οδύρονται και οι καλεσμένοι του σόου που παρακολουθούμε. Το ντεκόρ θυμίζει δικαστήριο. Στο εδώλιο κάθεται ένα ζευγάρι, "δικάζεται" μάλλον μια οικογενειακή υπόθεση. Ξαφνικά μπαίνει μία μάρτυρας συνοδευόμενη από κάποιον που υποδύεται τον αστυνομικό, παίρνει θέση και αρχίζει να ουρλιάζει εναντίον της κυρίας που δικάζεται. Αρπάζει ένα ποτήρι νερό και ορμάει να της το ρίξει. Τότε ένας της ασφαλείας, ευτραφέστατος, με τα μπράτσα έξω γεμάτα τατουάζ και ξυρισμένο το μισό κεφάλι, τρέχει και την αρπάζει. Αρχίζει να ουρλιάζει άλλη κυρία από το ακροατήριο με μουσουλμανική μαντίλα στο κεφάλι. Ουρλιάζουν όλοι μαζί. Ο φακός κάνει ζουμ στα στόματα, που έχουν αφρίσει κυριολεκτικώς από το πάθος. Δεν καταλαβαίνουμε τι λένε, αλλά η εικόνα δεν διαφέρει από τις εκπομπές της κυρίας Σίας, για παράδειγμα, ή εκείνες του Μικρούτσικου παλαιότερα. Αλίμονο, το αμερικανικό μοντέλο τηλεόρασης παραμένει ο κορυφαίος μοχλός της παγκοσμιοποίησης.