Μεράκι για Τέχνη από… 2.500 θρανία

Ταξίδεψαν από κάθε γωνιά της Ελλάδας για να διεκδικήσουν ένα "στεφάνι ελιάς". Είναι οι 2.500 μαθητές από 74 σχολεία που έδωσαν τον αγώνα τους στον στίβο της μουσικής και του χορού στους Πανελλήνιους Μαθητικούς Καλλιτεχνικούς Αγώνες και διεκδικούν τώρα μία θέση στο βάθρο. "ΤΑ ΝΕΑ" ήταν εκεί, μαζί με τον χορογράφο Κωνσταντίνο Ρήγο

ΜΑΙΡΗ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ

"Το άγχος ξεκινάει από τη στιγμή που θα βγουν στη σκηνή οι συμμαθητές μας", λένε οι μαθητές του Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας. "Ωστόσο, δεν μας ενδιαφέρει το βραβείο, αλλά να δώσουμε τον καλύτερο εαυτό μας"

Τα φώτα ανάβουν. Η μουσική αρχίζει. Και οι μαθητές με τα ξεβαμμένα τζιν, οι οποίοι πριν από λίγο άκουγαν ροκ, μετατρέπονται σε καλλιτέχνες που αναζητούν δικούς τους τρόπους έκφρασης μέσα από τη μουσική, τον χορό και το τραγούδι. Έχοντας στις αποσκευές τους ορισμένοι από αυτούς και εξειδικευμένες γνώσεις, αλλά οπωσδήποτε όλοι το κέφι και το μεράκι, ταξίδεψαν από κάθε γωνιά της Ελλάδας για να διεκδικήσουν ένα βραβείο στους Πανελλήνιους Μαθητικούς Καλλιτεχνικούς Αγώνες Μουσικής και Χορού, που πραγματοποιήθηκαν - για έβδομη και πέμπτη χρονιά αντιστοίχως - χθες στην Αθήνα (στη Φιλοσοφική Σχολή, στο Βυζαντινό Μουσείο και στο Πολιτιστικό και Συνεδριακό Κέντρο "Μίκης Θεοδωράκης" στην Αργυρούπολη). Για να καταφέρουν να φτάσουν ως εδώ οι 2.500 μαθητές χρειάστηκε να χάσουν ώρες από τα μαθήματά τους, να αφιερώσουν τον ελεύθερο χρόνο τους, να ανοίξουν οικογενειακά μπαούλα, να ζητήσουν πληροφορίες από παππούδες και γιαγιάδες.

Αλλά όποιον κι αν ρωτήσαμε, η απάντηση ήταν μία: "Άξιζε τον κόπο". Χορεύουν συρτό στη σκηνή, σιγοτραγουδάνε το τραγούδι του γάμου ("Να ζήσει η νύφη κι ο γαμπρός…") και οι συμμαθητές τους που παρακολουθούν από κάτω χτυπούν παλαμάκια και το διασκεδάζουν. Κανείς δεν φαντάζεται πως οι κεφάτοι μαθητές από το Γυμνάσιο Λεβιδίου δεν έχουν ξεκουραστεί από το ταξίδι και κάνουν κατευθείαν πρόβα στο χορευτικό τους, που έχει θέμα τα έθιμα του γάμου. Γιατί οι 42 (από τους 90 συνολικά μαθητές του σχολείου) επέλεξαν κάτι από την παράδοση και όχι κάτι πιο μοντέρνο; "Διότι καταλάβαμε ότι η παράδοση αξίζει περισσότερο από όσο πιστεύαμε", λέει η μαθήτρια Χριστίνα Προκοπίου.

Πενιές και κέφι από τους μαθητές του Λυκείου Ωραιοκάστρου μπροστά στην επιτροπή, με μία μόνο πρόβα

Το ίδιο κεφάτη και η κοριτσοπαρέα από το 2ο ΤΕΕ Θεσσαλονίκης. Πού είναι τα αγόρια; "Δεν τους προτείναμε καθόλου να συμμετάσχουν. Πάντως, μας εμψύχωναν", λένε. "Και για μας τελικά σημασία έχει ότι το διασκεδάσαμε", διότι εξωτερικά μπορεί να είναι μοντέρνες, "αλλά μέσα μας είμαστε καραπόντιες".

Στην αντίπερα όχθη, οι μαθητές που επέλεξαν να διαγωνιστούν στον σύγχρονο χορό, ή μάλλον οι μαθήτριες, αφού η παρουσία νεαρών ήταν μάλλον μηδαμινή. "Αντιμετώπισαν τις προσπάθειές μας αρνητικά", εξηγούν οι μαθήτριες του 2ου Γυμνασίου Κέρκυρας και Γυμνασίου Σκριπερού, που έφτιαξαν μόνες τους και τη χορογραφία. "Θεωρούν το μπαλέτο κουταμάρα - λένε για τα αγόρια - και είναι ανώριμα". Ωστόσο, εκείνες δεν πτοήθηκαν και με χαρά θυσίασαν τις βόλτες τους, αλλά και το φαγητό, όπως εξομολογούνται, για να φτάσουν ως τα τελικά.

Παρ' όλα αυτά δεν έλειψαν τα παράπονα από τους διδάσκοντες ότι οι φετινοί αγώνες έγιναν πολύ γρήγορα και ο χρόνος προετοιμασίας δεν επαρκούσε. "Πράγματι, υπήρξε πίεση χρόνου λόγω εκλογών, αλλά από φέτος ισχύει και η αλλαγή, δηλαδή θα γίνονται χωριστά οι θεατρικοί αγώνες και οι αγώνες ζωγραφικής και χωριστά μουσικής και χορού, γεγονός που προκάλεσε αναστάτωση", εξηγεί η Ειρήνη Σενετάκη, προϊσταμένη του Τμήματος Αισθητικής Αγωγής του υπουργείου Παιδείας. "Είναι ένας πολύ σημαντικός θεσμός, που προτρέπει τα παιδιά να ασχοληθούν πέρα από τα μαθήματά τους με υγιή πράγματα, καλλιεργεί το πνεύμα της ομαδικότητας και προσφέρει μία γεύση από παράσταση", σημειώνει η χορογράφος μέλος της Κριτικής Επιτροπής Σοφία Σπυράτου. "Το βέβαιο είναι πως δούλεψαν σοβαρά και τους αξίζει ένα μεγάλο μπράβο", επισημαίνει και ο χορογράφος μέλος της επιτροπής Χάρης Μανταφούνης.

Απτόητοι πρωτάρηδες

Η χορωδία της Αθωνιάδος Ακαδημίας στο Βυζαντινό Μουσείο

Νότες δεν ξέρουν. Αγαπούν όμως τη μουσική και έμαθαν κορνέτα, νταούλι και κλαρίνο από τους πατεράδες και τους παππούδες τους. Οι πέντε μαθητές από το Γυμνάσιο Γουμένισσας του Κιλκίς (τον έκτο της παρέας τον κράτησε στο κρεβάτι μια ξαφνική ασθένεια), που συμμετέχουν για πρώτη φορά στη διοργάνωση, στα οργανικά μεικτά σύνολα παραδοσιακής μουσικής, δεν πτοούνται. "Νιώθουν πως αφού μεγάλωσαν με τη μουσική μπορούν να τα καταφέρουν", υποστηρίζει η καθηγήτρια Ολυμπιακής Παιδείας Αικατερίνη Κούπανη, που τους εμψύχωσε και στήριξε την προσπάθειά τους. "Είμαστε αισιόδοξοι, γιατί παίζουμε μουσική από 7 χρονών", λέει ο Αργύρης Μάντσιος, μαθητής της 3ου Γυμνασίου. "Και άσχετα με το αποτέλεσμα, θα θέλαμε να ξανασυμμετάσχουμε γιατί περάσαμε καλά".

Νεοφώτιστοι στον διαγωνισμό και οι μαθητές του 1ου Ενιαίου Λυκείου Φλώρινας που συμμετέχουν στα φωνητικά σύνολα παραδοσιακής μουσικής. Μπορεί να τραγούδησαν μπροστά στην επιτροπή δημοτικά τραγούδια από τη Μακεδονία και την Κύπρο, αλλά στο ταξίδι ακούνε μέταλ. Μαζί με τα 11 αγόρια και τα 17 κορίτσια, ο φιλόλογός τους Δημήτρης Παπαδόπουλος, καθώς το σχολείο δεν διαθέτει καθηγητή Μουσικής.

"Για να φτάσουν ως εδώ τα παιδιά διέθεσαν αρκετό από τον ελεύθερο χρόνο τους. Δεν έχουν καβαλήσει το καλάμι, αλλά δεν πιστεύουν πως έρχονται και εκδρομή στην Αθήνα". "Έχουμε λίγο άγχος γιατί έχουμε να αντιμετωπίσουμε μουσικά σχολεία με πλούσιες γνώσεις", εξηγεί η μαθήτρια της Γ' Λυκείου Δέσποινα Μπαχάρνικου. "Εκείνο που μετράει είναι η εμπειρία, για την οποία θα μιλήσω κάποτε και στα παιδιά μου".

"Βετεράνοι" με 21 βραβεία!

Εκτός από τους νεοφώτιστους, υπάρχουν και οι "βετεράνοι", που χρόνια δίνουν το "παρών". Ανάμεσά τους οι μαθητές του Μουσικού Σχολείου Βόλου, που έχουν να θυμηθούν 21 βραβεία, όπως εξηγεί η υποδιευθύντρια Ιωάννα Πετρούτσου, αλλά και του Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας, το οποίο και τις δύο φορές που συμμετείχε στην κατηγορία των μεικτών συνόλων σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού απέσπασε διακρίσεις, σύμφωνα με τον καθηγητή Κώστα Νικολέα. Η συνταγή της επιτυχίας; "Δουλειά, μεράκι, αγάπη για τη μουσική, στενή σχέση μαθητών και διδασκόντων", λέει η κ. Πετρούτσου. "Και η σωστή μουσική παιδεία, αλλά και η διάθεση για πρόβες" προσθέτει η μαθήτρια Κυριακή Μένου. "Το σημαντικότερο είναι να κερδίζει ο καλύτερος και να μπορούν όλοι να το αναγνωρίσουν και να μάθουν κάτι από εκείνους που διακρίνονται", επισημαίνει η καθηγήτρια Μουσικής της Λεοντείου Κατερίνα Βασιλικού, που κάθε χρόνο φεύγει με διάκριση.

Με μια πενιά και μία πρόβα

Σπουδάζουν κλασικό χορό, αλλά προτίμησαν να αγωνιστούν στον σύγχρονο χορό οι μαθήτριες από την Κέρκυρα

Η ώρα τρεις παρά τέταρτο. Μπουζούκι, τουμπερλέκι, ντραμς, κιθάρα, καλή διάθεση και το κέφι ανάβει στην αίθουσα εκδηλώσεων της Φιλοσοφικής, όπου φιλοξενήθηκαν οι αγώνες συνόλων ρεμπέτικου και λαϊκού τραγουδιού. Ακόμη κι εκείνοι που είχαν κουραστεί από την αναμονή, άρχισαν να συνοδεύουν σε ρυθμό μάμπο το "Περασμένες μου αγάπες" του Μανώλη Χιώτη, ενώ οι πιο ενθουσιώδεις είχαν αρχίσει κιόλας να λικνίζονται στο αμφιθέατρο.

Επί του "πάλκου" η κομπανία από το Ενιαίο Λύκειο Ωραιοκάστρου, που συμμετέχει για πρώτη φορά. Φίλοι εδώ και 6 χρόνια, οι 5 μαθητές από τις τρεις τάξεις του Λυκείου αποφάσισαν να δοκιμάσουν "για προσωπική ευχαρίστηση και για την εμπειρία" και είναι ευχαριστημένοι που έφτασαν ως εδώ, καθώς έκαναν μία μόνο πρόβα για να συμμετάσχουν στους περιφερειακούς και άλλη μία για τους πανελλήνιους αγώνες. Η εμφάνιση τους δεν προϊδεάζει λαϊκή κομπανία. Εξάλλου, ο Άκης Τσιαντής παραδέχεται ότι ακούει σκληρό ροκ. "Ό,τι μουσική και να σου αρέσει, όμως, είναι αδύνατον να μη σου σηκωθεί η τρίχα όταν ακούς ορισμένα λαϊκά κομμάτια", απαντά στην εύλογη απορία γιατί συμμετέχει σε ένα τέτοιο σχήμα.

"Τ' ακούμε όλα, γιατί από όλα μπορείς να πάρεις ιδέες", συμπληρώνει ο Πολυχρόνης Πολυχρονίδης. Η παρέα των φοιτητών του ωδείου (ανάμεσά τους και ο αυτοδίδακτος Γιώργος Γιαμούκης), που θέλει να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη μουσική έχει και ένα αίτημα: "Όσοι έχουν κάνει σπουδές στη μουσική να πριμοδοτούνται με μόρια για την εισαγωγή τους στο τμήμα Μουσικολογίας", ζητά ο Κώστας Μπουζής. Και μέχρι την ώρα των βραβείων και την επιστροφή στο Ωραιόκαστρο; "Ελάχιστος ύπνος, σουβλάκια και πολύ γλέντι. Χθες πήγαμε Μητροπάνο - Τερζή και απόψε το πρόγραμμα έχει Ρέμο - Πρωτοψάλτη", εξηγεί ο Βαγγέλης Γιαννακός.

"Δεν υπάρχει παιδεία"

Ο χορογράφος Κωνσταντίνος Ρήγος παρακολούθησε μαζί με "ΤΑ ΝΕΑ" τους Πανελλήνιους Μαθητικούς Αγώνες Χορού

Ποια είναι η εικόνα που παρουσιάζουν τα παιδιά πάνω στο σανίδι, μέσα από τα μάτια ενός ειδικού; "Ξεχωρίζουν τα παιδιά με σπουδές χορού. Σε πολλές χορογραφίες είναι έντονες οι σχηματικές κινήσεις και η γυμναστική οργάνωση της χορογραφίας", εξηγεί ο χορογράφος Κωνσταντίνος Ρήγος, που παρακολούθησε το χορευτικό τμήμα του διαγωνισμού, ειδικά για "ΤΑ ΝΕΑ". "Στους παραδοσιακούς χορούς η εικόνα είναι πιο ολοκληρωμένη, επειδή είναι και πιο σωστός ο τρόπος διδασκαλίας. Στον σύγχρονο χορό η επιρροή από τα πρότυπα που προβάλλει η τηλεόραση - χορός για διασκέδαση, βιντεοκλίπ, μπουζούκια κ.τ.λ. - είναι εξαιρετικά εμφανής, γιατί δεν υπάρχει παιδεία. Θεωρώ πως δύο πράγματα πρέπει να γίνουν: Πρώτον, να επανέλθει στον διαγωνισμό η δυνατότητα για σόλο εμφανίσεις και, δεύτερον, να βρεθεί ένας τρόπος, ώστε στην περιφέρεια να έρθουν τα αγόρια πιο κοντά στον χορό ως μεταθλητικό γεγονός και να σπάσουν τα ταμπού".

Ένα αντι-"Fame Story"

"Οι Πανελλήνιοι Μαθητικοί Καλλιτεχνικοί Αγώνες είναι πολύτιμοι, διότι δείχνουν τη ραγδαία άνοδο του επιπέδου των μαθητών και της χώρας", υποστηρίζει διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών Βύρων Φιδετζής, που συμμετείχε στη φετινή διοργάνωση ως μέλος της Κριτικής Επιτροπής για τις Ορχήστρες. "Πρόκειται για μια ευχάριστη έκπληξη. Ένα αντί-"Fame story"", συμπληρώνει ο αρχιμουσικός Αλέξανδρος Μυράτ. "Εδώ βαθμολογούνται περισσότερο οι καθηγητές παρά τα παιδιά, καθώς εκείνα σαν σφουγγάρι απορροφούν τις γνώσεις και το επίπεδο των δασκάλων τους" συνεχίζει, ενώ ο σολίστ της κιθάρας Κώστας Κοτσιώλης (και οι δύο επίσης μέλη της κριτικής επιτροπής) επισημαίνει ότι "όταν τα παιδιά μαθαίνουν να πειθαρχούν στον ρυθμό, με σκοπό να αποδώσουν ένα κομμάτι που έχουν επιλέξει ελεύθερα την αισθητική του, είναι πράξη ζωής".

INFO

Απονομή των βραβείων των Πανελλήνιων Μαθητικών Αγώνων Χορού στις 11 π.μ. και Μουσικής στις 6.30 μ.μ. στο Μέγαρο Μουσικής (Βασ. Σοφίας και Κόκκαλη) από τον υπουργό Παιδείας Πέτρο Ευθυμίου.