ΑΝΤΡΙΟΥ ΚΡΟΥΜΕΪ "Η δημιουργία ξεκινά από την απέχθεια"

"Η δημιουργία ξεκινά από την απέχθεια, από την αναζήτηση για κάτι καλύτερο. Η φαντασία και η φιλοσοφία παίρνουν δύναμη από την επιστήμη", λέει στα "ΝΕΑ" ο Σκωτσέζος διηγηματογράφος Άντριου Κρούμεϊ

ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΣΤΑΜΑΤΗ

"Ξεκινώ από ένα απόσπασμα, ένα στοιχείο που τη συγκεκριμένη στιγμή θα δελεάσει τη φαντασία. Γράφω μικρές ιστορίες που συναντούν άλλες και μπλέκονται. Όταν τελειώνει ένα βιβλίο, δεν ξέρω να πω πώς άρχισε…", λέει ο Άντριου Κρούμεϊ

Μια σύντομη αναφορά, μια ατελής ιστορία, μια βιαστική εικόνα, δύο λέξεις, μια φράση, ένα χρώμα, κάτι παράξενο, ιδιαίτερο, κάτι μικρό, προκλητικό για τη σκέψη και τη φαντασία - αυτή είναι η πρώτη ύλη για τα βιβλία του Andrew Crumey (Άντριου Κρούμεϊ), την οποία επεξεργάζεται με όλες του τις αισθήσεις. "Εκτός ίσως από την όραση, που συχνά περιορίζει, δεσμεύει, εγκλωβίζει", λέει ο συγγραφέας που με όχημα την επιστήμη, την ιστορία και την αλήθεια της, ταξιδεύει χωρίς όρια στα σύνορα της φιλοσοφίας και της φαντασίας.

"Ξεκινώ από ένα απόσπασμα, ένα στοιχείο που τη συγκεκριμένη στιγμή θα δελεάσει τη φαντασία. Γράφω μικρές ιστορίες οι οποίες στη συνέχεια συναντούν άλλες, συνεχίζονται, μπλέκονται. Όταν τελειώνει ένα βιβλίο, δεν ξέρω ποτέ να πω πώς άρχισε. Συνήθως όμως σταματώ την έρευνα πριν συγκεντρώσω όλα τα στοιχεία - δεν θέλω να ξέρω την κάθε λεπτομέρεια, χρειάζομαι να αφήνω διαδρόμους ανοιχτούς στη σκέψη", λέει o δοκιμιογράφος που έχει πολλάκις συγκριθεί με τον Μπόρχες και τον Καλβίνο… "επειδή είπα κάποτε πως τους θαυμάζω, πως έχω επηρεαστεί πολύ από το έργο τους - αλλά μην υπερβάλλουμε κιόλας"…

Ο Άντριου Κρούμεϊ βρέθηκε για λίγες ημέρες στην Αθήνα, προσκεκλημένος των Εκδόσεων Πόλις, για να παρουσιάσει το βιβλίο του "Η Αρχή του Ντ' Αλαμπέρ", το οποίο κυκλοφόρησε μόλις πριν από μερικούς μήνες στα ελληνικά, σε μετάφραση Τεύκρου Μιχαηλίδη. Σε εκδήλωση που έγινε χθες το απόγευμα μίλησε για τον κόσμο των ιδεών του 18ου αιώνα, το τρίπτυχο των Εγκυκλοπαιδιστών, τη μνήμη, τη λογική, τη φαντασία, το πώς η ιστορία του Γάλλου μαθηματικού, φυσικού και φιλόσοφου Ντ' Αλαμπέρ και ολόκληρης της εποχής του Διαφωτισμού συναντά εκείνη ενός πλαστού χειρογράφου κι ενός εξόριστου κοσμογράφου, τον φαντασιακό ήρωα Πφιτζ και το περιβάλλον μιας ιδανικής, ονειρικής, πολιτείας.

Τα βιβλία του Κρούμεϊ (τέσσερα μέχρι στιγμής - τρία έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά) θα μπορούσαν να είναι και μια… εφαρμογή της κβαντικής θεωρίας στη λογοτεχνία. Ιστορίες παράλληλες, το ξέχωρο σύμπαν διαφορετικών ηρώων, στιγμές φαινομενικά ασύνδετες, αφηγήσεις που μοιάζουν ολοκληρωμένες αλλά, ξάφνου, συνεχίζονται, σε άλλη σελίδα ή σε επόμενο βιβλίο. "Τα βιβλία, όπως και οι ιστορίες σε καθένα από αυτά, συνδέονται, συναντιούνται, βρίσκουν κοινά σημεία αναφοράς. Όπως, η πολλαπλή πραγματικότητα, το σύμπαν, που σύμφωνα με την κβαντική φυσική είναι αυτό που βλέπουμε κι ένα άλλο, παράλληλο".

Είναι κάτοχος διδακτορικού στη θεωρητική φυσική, λατρεύει την επιστήμη, "όχι τους υπολογισμούς ή την αυστηρή λογική της, αλλά τη φιλοσοφική της διάσταση, τον δρόμο της αναζήτησης και εξερεύνησης ιδεών, το κίνητρο για προβληματισμό, τις συνθήκες συνέπειας και διαύγειας που προϋποθέτει". Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, το γράψιμο ήταν η… βραδινή του δουλειά. Τα πρωινά δίδασκε στο Πανεπιστήμιο, έκανε έρευνα. Η πρώτη του νουβέλα (Music, in a Foreign Language - μεταφράστηκε στα ελληνικά από τη Ρένα Χάτχουτ και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη) γράφτηκε το 1994, ενώ, παράλληλα, ήταν υπεύθυνος ενός ερευνητικού προγράμματος στο Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Leeds, στη Βρετανία.

Ξεκίνησε διαβάζοντας εγκυκλοπαίδειες

Ως παιδί, διάβαζε κυρίως εγκυκλοπαίδειες κι όχι τόσο λογοτεχνία. Σήμερα, στα 41 του, γοητευτικός, ήρεμος, με μυαλό ξεκάθαρο και βλέμμα φωτεινό, μιλά για τον ρομαντικό Ντ' Αλαμπέρ και τον φιλόδοξο Ντιντερό, για τη δική τους "Εγκυκλοπαίδεια", τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκαν την πολιτική δύναμη που έφερε το έργο τους. Κάνει τον παραλληλισμό με το Internet (μέσον, το οποίο αν και χρησιμοποιεί, αντιμετωπίζει με επιφύλαξη και σκεπτικισμό): "Χρειάζεται εξαιρετικά μεγάλη προσοχή. Είναι μεγάλη ευθύνη η διακίνηση πληροφορίας και γνώσης, ακριβώς γιατί προσδίδει ανυπολόγιστη δύναμη. Κι είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να διακρίνουμε τα σκουπίδια, να είμαστε σε θέση να ελέγχουμε την εγκυρότητα των πηγών, των στοιχείων. Το ερώτημα "γιατί" είναι η αρχή κάθε επιστημονικής έρευνας και θα πρέπει να είναι αφετηρία κάθε αναζήτησης, φιλοσοφικής, καθημερινής ή άλλης, όσο κι αν διαφωνούν με αυτή την τεχνική κοινωνικοί επιστήμονες και θεωρητικοί των ανθρωπιστικών σπουδών".

INFO

Βιβλία του, στα ελληνικά: "Η αρχή του Ντ' Αλαμπέρ: Μνήμη, Λογική και Φαντασία", Εκδόσεις Πόλις, τιμή 13 ευρώ.

"Ο κύριος Μι", Εκδόσεις Πόλις, τιμή 15 ευρώ.

"Μουσική σε ξένη γλώσσα", Εκδόσεις Καστανιώτη, τιμή 13 ευρώ.

To μυθιστόρημά του, "Pfitz" (1995) θα κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις Πόλις.