Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Ορίζοντες :: Κριτική τηλεόρασης

( ονειρο-συνταγές :: 20-02-2003) 

Φαινόμενα

Ονειρο-συνταγές

Ονειρο-κριτές αναλαμβάνουν να προσφέρουν ανακούφιση, μετά τους ψυχολόγους και τους αστρολόγους, στα τηλεοπτικά σαλονάκια

ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ

Κάποτε αρκούσαν τα ζώδια, τώρα καθιερώνονται και τα όνειρα στις πρωινές εκπομπές. Στο στούντιο βρίσκεται ο ειδικός επί των ερμηνειών, ακούει, εξηγεί, και αν κάποιοι θέλουν ακόμη περισσότερη βοήθεια, δίνει και το τηλέφωνο του κέντρου ονείρων…

"Είδα ένα συγκλονιστικό όνειρο", ακούγεται μια φωνή από το τηλέφωνο στο σαλονάκι του πρωινάδικου "Καλώς τους", "είδα τον πατέρα μου, που τον έχω χάσει από 3 ετών, ήθελα να του ξεσκονίσω τα παπούτσια και δίπλα κάτι άγνωστοι και εγώ περπατούσα στο κενό και εκείνοι μού είπαν ότι ο πατέρας σου ήταν φυλακή και μετά είδα τη μητέρα μου σε άσπρα σεντόνια με άσπρα ρούχα, μιλούσε και η αδελφή μου επίσης μου μιλούσε και όλα αυτά στο υποσυνείδητό μου κ.λπ., κ.λπ.".

Έχει καθιερώσει πρωί πρωί το τέταρτο των ονείρων η Ρούλα Κορομηλά, όπως άλλες εκπομπές έχουν τα ζώδια. Στο στούντιο βρίσκεται και ο ειδικός επί των ερμηνειών, ακούει και εξηγεί, και αν κάποιοι θέλουν ακόμη περισσότερη βοήθεια, δίνει και το τηλέφωνο του κέντρου ονείρων, εργαστήρι, όπως το αποκαλεί, για να σπεύσουν οι ονειρόπληκτες. Να, λοιπόν, και επιχείρηση ονείρων, νέο ευαγγέλιο αυτό, μετά τις επιχειρήσεις των ψυχολόγων και των αστρολόγων.

Είναι γεγονός πως τα όνειρα ανέκαθεν είχαν την προσοχή του ανθρώπου και πως η ερμηνεία τους πέρασε από τα στάδια της μαγείας και του μεταφυσικού, για να αποκατασταθεί σαν ολόκληρη επιστήμη πια, που αναζητεί κλειδιά για τις εκφράσεις της ψυχής από τον Φρόιντ. Εκείνο το στάδιο της ανθρώπινης ύπαρξης που βρίσκεται μεταξύ ονείρου, δηλαδή μη συνείδησης, και πραγματικότητας, ήταν πάντα το μισοσκότεινο μονοπάτι που γοήτευε και που για τα ανήσυχα πνεύματα έκρυβε θησαυρούς για την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης, ακόμη και τα κλειδιά για να αντέξει αυτή τις οδύνες της.

Τα πρωινάδικα σαλονάκια, φυσικά, καμία τέτοια δυνατότητα αναζήτησης του πνευματικού δεν έχουν. Απλώς, αξιοποιούν καταναλωτικά την ανάγκη των ανθρώπων να ακουμπήσουν στο μεταφυσικό, σε μια εποχή που η πραγματικότητα της προόδου, με τον γραφειοκρατικό της εκφυλισμό, δεν μπορεί να τους δώσει απαντήσεις που να γεμίζουν την ουσία της ψυχής.

Το ξέρουμε πλέον καλά πως η τηλεόραση εισχωρεί με βία στο έλλειμμα, στο κενό, στη ρωγμή, παριστάνοντας την ιδανική γέφυρα μεταξύ της ανάγκης και της ικανοποίησής της. Στην πραγματικότητα προσφέρει απλώς τη δυνατότητα του ξεσπάσματος. Καταναλώνει την ανάγκη μετατρέποντάς την σε θέαμα και δίνοντας την ψευδαίσθηση ότι την καλύπτει.

Όλες αυτές οι εκπομπές τηλε-ψυχολογίας, τηλε-βοήθειας με μεθόδους δήθεν μεταφυσικές, με διδασκαλίες του τύπου "αναζητήστε-τον-εαυτό-σας" προς ψυχές ανταριασμένες που δεν μπορούν να βρουν ανακούφιση μέσα στη σαρωτική ορμή των πρακτικών αναγκών της καθημερινότητας, αποκαλύπτουν ένα κολοσσιαίο σύγχρονο πρόβλημα: όσο και αν μας απογοητεύει ο καταναλωτισμός, γιατί περιμένουμε τα πάντα από μια αγορά ή από ένα θέαμα, αποκλείοντας κάθε εσωτερική εμπειρία, κάθε ανάπτυξη του εγώ ή στέρεη σχέση με τους άλλους, τους μόνους συντελεστές μιας αληθινής ζωής, επιμένουμε να καταναλώνουμε.

Συνεχίζουμε να αποκλείουμε τους άλλους και αναζητούμε συνταγές ευτυχίας. Να φτάσουμε γρήγορα στη λύση, να ξεπεράσουμε, να ξεχάσουμε, να πετάξουμε την εμπειρία. Και φυσικά θριαμβεύουν οι συνταγογράφοι-θεραπευτές, που προτείνουν μεθόδους.

Διατηρείται η ανόητη πεποίθηση πως η ευτυχία είναι κάτι εξαγοράσιμο και πως δεν είναι άλλο από το καταλάγιασμα των εντάσεων. Έτσι "ψωνίζουμε" τηλεοπτική ανακούφιση, που ευκόλως καταναλώνεται, και ξεφορτωνόμαστε τον αληθινό κόπο και την ένταση των προσωπικών σχέσεων.

Οι ανοιχτές ψυχές μπορούν όχι να γλιτώσουν από την απόγνωση, αλλά να την αισθανθούν μπας και μπουν στην μακρά, εσωτερική διεργασία της αληθινής προσέγγισης του Άλλου, μιας απόγνωσης που αποστρέφεται τους μεγάλους χώρους, την τηλεοπτική μαζικότητα, μιας απόγνωσης που την κραυγάζει η Λούλα Αναγνωστάκη με το έργο της "Σ' εσάς που με ακούτε" και την αναδεικνύει με ιδανική σκηνοθετική ευαισθησία ο Λευτέρης Βογιατζής, στον μικρό θεατρικό του χώρο. Αλλά αυτά δεν είναι τηλεόραση.