Γαλλογερμανική υπηκοότητα

Σρέντερ - Σιράκ σχεδιάζουν την πιο στενή από ποτέ συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών

ΚΙΤΤΥ ΞΕΝΑΚΗ

Την 40ή επέτειο της μεταπολεμικής τους συμφιλίωσης εορτάζουν σήμερα στις Βερσαλλίες η Γαλλία και η Γερμανία. Και η προσπάθεια αναθέρμανσης της "ειδικής τους σχέσης" αντανακλάται ακόμα και στο κρασί που θα απολαύσουν οι αξιωματούχοι: το λευκό θα είναι γερμανικό και το κόκκινο γαλλικό…

Οι προετοιμασίες. Τεχνικός εργάζεται στην αίθουσα των συνεδρίων στα Ανάκτορα των Βερσαλλιών προετοιμάζοντας τον εορτασμό

Αν οι τοίχοι μπορούσαν να μιλήσουν, το παλάτι των Βερσαλλιών θα είχε να υπενθυμίσει σήμερα στον Ζακ Σιράκ, τον Γκέρχαρντ Σρέντερ, τους 577 Γάλλους και τους 603 Γερμανούς βουλευτές που θα συγκεντρωθούν σε αυτό μάλλον ενοχλητικές ιστορίες. Όπως εκείνη από το 1871, όταν οι Γερμανοί, αφού κέρδισαν τον γαλλο-πρωσικό πόλεμο, εξευτέλισαν τους Γάλλους στέφοντας τον Γουλιέλμο Α΄ αυτοκράτορα της ενωμένης τους πατρίδας στην Αίθουσα των Καθρεφτών, στον πιο εντυπωσιακό χώρο του παλατιού. Ή την άλλη από το 1919, όταν οι Γάλλοι εκδικήθηκαν υποχρεώνοντας μέσα στην ίδια αίθουσα, μαζί με τους συμμάχους τους στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τους ηττημένους Γερμανούς να υπογράψουν τη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Όλα αυτά, όμως, ανήκουν στο παρελθόν. Το ίδιο - αυτό τουλάχιστον επιδιώκουν οι δύο χώρες - και η μεταξύ τους "αποξένωση", η οποία άρχισε να γίνεται ορατή το 1995 και κορυφώθηκε το 2000 στη Σύνοδο της Νίκαιας, με τον Σιράκ και τον Σρέντερ να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στα εθνικά τους συμφέροντα παρά σε κάποιο κοινό ευρωπαϊκό όραμα, και να ανταγωνίζονται για το μεγαλύτερο κομμάτι στην πίτα της επιρροής. Σαράντα χρόνια μετά τη θεμελίωση του γαλλογερμανικού άξονα με τη Συνθήκη των Ηλυσίων, και με τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης προ των πυλών, η Ιστορία επιστρέφει σήμερα στις Βερσαλλίες (οι εορτασμοί θα συνεχιστούν αύριο στο Βερολίνο) με ένα φιλόδοξο πρόγραμμα, που προβλέπει ένα κοινό Υπουργικό Συμβούλιο και την εξαγγελία διάφορων μέτρων για μία στενότερη (από ποτέ) συνεργασία.

Σιράκ - Σρέντερ. Φέρονται να έχουν, μακροπρόθεσμα, έναν πολύ πιο φιλόδοξο στόχο: τη γαλλογερμανική υπηκοότητα

Η κοινή πρόταση που διατυπώθηκε την περασμένη εβδομάδα για μια διπλή προεδρία της Ε.Ε., με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εκλέγεται από το Ευρωκοινοβούλιο και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από τους ηγέτες των κρατών-μελών, ήταν μόνον η αρχή. Βάσει των μέτρων που πρόκειται να εξαγγελθούν, τα υπουργεία Εξωτερικών της Γαλλίας και της Γερμανίας θα αποκτήσουν από έναν νέο ειδικό αντιπρόσωπο ο οποίος θα συντονίζει τη διμερή πολιτική, με έναν βουλευτή από την άλλη χώρα να διασφαλίζει ότι ακούγονται αμφότερες οι απόψεις.

Επιδιώκουν εναρμόνιση νομοθεσιών

Οι δύο κυβερνήσεις θα επιδιώξουν την εναρμόνιση των νομοθεσιών τους και οι υπουργοί της μιας χώρας θα έχουν δικαίωμα να συμμετέχουν στα Υπουργικά Συμβούλια της άλλης χώρας όταν συζητούνται θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων τους. Και οι δύο πλευρές θα προσπαθήσουν επίσης να πείσουν τους λαούς τους να επικοινωνούν αμεσότερα ο ένας με τον άλλο: μπορεί τα γαλλικά να είναι για τους Γερμανούς η δεύτερη δημοφιλέστερη ξένη γλώσσα (μετά τα αγγλικά), αλλά οι Γάλλοι προτιμούν (μετά τα αγγλικά και πάλι) τα ισπανικά.

Ο Γερμανός καγκελάριος και ο Γάλλος πρόεδρος, όμως, φέρονται να έχουν, μακροπρόθεσμα, έναν πολύ πιο φιλόδοξο στόχο: διπλή, γαλλογερμανική υπηκοότητα για όλους τους πολίτες των δύο χωρών. Και οραματίζονται μια Ε.Ε. με δικό της διπλωματικό σώμα, με πρεσβείες σε ολόκληρο τον κόσμο, οι επικεφαλής των οποίων θα λογοδοτούν σε έναν Ευρωπαίο υπουργό Εξωτερικών. Κάπου εδώ επιστρέφουμε στην "αρχή", στην πρόταση δηλαδή της διπλής προεδρίας. Μια πρόταση που υπερασπίστηκαν χθες σθεναρά ενώπιον της Συνέλευσης για το Μέλλον της Ευρώπης οι ΥΠΕΞ των δύο κρατών και στηρίζεται ήδη ανοιχτά από τη Βρετανία, την Ιταλία και την Ισπανία, δέχεται ωστόσο πολυάριθμες επικρίσεις, κυρίως από πολλές μικρότερες χώρες της Ε.Ε.

Φοβούνται σύγκρουση εξουσιών

Πολλοί στη Συνέλευση φοβούνται πως μια τέτοια διπλή προεδρία θα προκαλέσει σύγχυση και σύγκρουση εξουσιών. Πολλές μικρές ευρωπαϊκές χώρες επίσης δεν επιθυμούν έναν ημι-μόνιμο πρόεδρο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καθώς κάτι τέτοιο θα σήμαινε το τέλος του σημερινού συστήματος εναλλαγής της προεδρίας κάθε εξάμηνο - σύστημα που βλέπουν ως σύμβολο της ίσης μεταχείρισης όλων των κρατών-μελών.

"Δεν θα υπάρξει αντιπαλότητα ανάμεσα στους δύο προέδρους, οι λειτουργίες τους είναι και θα παραμείνουν διαφορετικές", δήλωσε χθες ο Ντε Βιλπέν. "Η εναλλαγή της προεδρίας στο Συμβούλιο είναι ένας παράγοντας αστάθειας και ζημιώνει την εικόνα της Ένωσης έναντι των πολιτών και του υπόλοιπου κόσμου", δήλωσε ο Φίσερ. Οι μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες δύσκολα θα πειστούν. Εξίσου δύσκολα, ωστόσο, φαίνεται πως θα αφήσουν η Γαλλία και η Γερμανία να τους (ξανα)ξεφύγει το… πνεύμα των Ηλυσίων.

ΧΕΛΜΟΥΤ ΣΜΙΤ

Ανανέωση σημαίνει δηλητηρίαση

Χέλμουτ Σμιτ

Το Παρίσι και το Βερολίνο δεν είναι πια η κινητήριος δύναμη της ευρωπαϊκής οικοδόμησης, όπως στο παρελθόν, δηλώνει ο πρώην καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας (1974-1982) Χέλμουτ Σμιτ, σε συνέντευξή του στο Γαλλικό Πρακτορείο και τη "Μοντ".

Σύμφωνα με τον 85χρονο Σμιτ, η "ανανέωση" του γαλλογερμανικού άξονα είναι μια "δηλητηρίαση" την οποία απολαμβάνουν το Παρίσι και το Βερολίνο. Η σχέση τους είναι βέβαια καλύτερη από τη σχέση της καθεμιάς με την Ουάσιγκτον, αλλά είναι πολύ χειρότερη από την εποχή του 1974 (όταν τις δύο χώρες κυβερνούσαν ο Ζισκάρ και ο… Σμιτ) και τις ημέρες που έπεσε το Τείχος. Και ο λόγος είναι οι παλιοί φόβοι που ξύπνησε στη Γαλλία η επανένωση της Γερμανίας.

Υπάρχουν όμως και ευρύτεροι λόγοι που εμποδίζουν την ενίσχυση του γαλλογερμανικού διδύμου, λέει ο Σοσιαλδημοκράτης πρώην καγκελάριος. Η Γαλλία διαθέτει πλεονεκτήματα που οι Γερμανοί δεν έχουν και δεν θα αποκτήσουν ποτέ: πυρηνικά όπλα, δικαίωμα βέτο, αλλά και το κύρος της γαλλικής κουλτούρας. Από την άλλη πλευρά, οι μνήμες του Άουσβιτς και του Ολοκαυτώματος θα βαραίνουν για πολλές γενιές ακόμη στους Γερμανούς. Με άλλα λόγια: οι Γερμανοί έχουν ανάγκη τους Γάλλους λίγο περισσότερο απ' όσο οι Γάλλοι τους Γερμανούς.

Σε ό,τι αφορά την Τουρκία, ο Χέλμουτ Σμιτ θεωρεί την πολιτική της Ευρώπης υποκριτική. Οι "15" δίνουν την εντύπωση ότι χαιρετίζουν τη μελλοντική ένταξη της Τουρκίας, ενώ στην πραγματικότητα γνωρίζουν ότι η χώρα αυτή δεν πληροί τις αναγκαίες συνθήκες. Η Τουρκία πρέπει να συνδεθεί οικονομικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά η ένταξή της θα ήταν λάθος.