ανάλυση

Παραδίδονται μαθήματα οικονομίας στη Γαλλία

Οι υπουργοί Οικονομίας της Ε.Ε. έχουν θέσει, πλέον, την ελληνική οικονομία υπό διακριτική παρακολούθηση, καθώς ανησυχούν για μια σειρά από εξελίξεις που δεν αντιμετωπίζονται με δημιουργική λογιστική

ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ

Τι πρόβλημα έχουν οι Γάλλοι; Δεν ρωτούν εμάς, να τους πούμε πώς θα μηδενίσουν το έλλειμμά τους, όχι το 2006 αλλά από του χρόνου κιόλας!. Το σχόλιο το έκανε χαριτολογώντας στέλεχος του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, αναφερόμενο στη στάση της Γαλλίας, που δήλωσε αδυναμία να εκμηδενίσει το έλλειμμά της ώς το 2006, όπως της ζήτησαν οι υπουργοί Οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ζήτησε παράταση ώς το 2007.

Το υπονοούμενο για τη "δημιουργική λογιστική", την οποία χρησιμοποίησε με επιτυχία στο παρελθόν η Ελλάδα για να πετύχει τους αυστηρούς δημοσιονομικούς στόχους που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση, ήταν σαφές. Ό,τι και να μας ζητήσουν, εμείς μπορούμε να το πετύχουμε, με λίγη χειραγώγηση των λογιστικών μεγεθών, μοιάζουν να πιστεύουν αυτάρεσκα πολλοί ακόμη στην κυβέρνηση. Άλλωστε, λένε οι ίδιοι, κι αν ακόμη υπάρξει κάποιο πρόβλημα, θα το αντιμετωπίσουμε με "πολιτική διαπραγμάτευση". Όμως, αν αυτό ίσχυε, ώς έναν βαθμό, μέχρι πριν από λίγον καιρό, δεν ισχύει πλέον. Το κείμενο της γνωμοδότησης των υπουργών Οικονομίας για το επικαιροποιημένο ελληνικό Πρόγραμμα Σταθερότητας διέλυσε κάθε σχετική αυταπάτη.

Κατ' αρχάς, οι υπουργοί δεν "χαρίζονται" στην Ελλάδα περισσότερο απ' ό,τι χαρίζονται σε οποιοδήποτε άλλο κράτος-μέλος. Ο μήνας του μέλιτος, κατά τη διάρκεια του οποίου ακούγαμε και μια καλή κουβέντα παραπάνω, επειδή είχαμε κάνει το θαύμα της αποκοπής από το "φαύλο" παρελθόν και της ένταξης στη ζώνη του ευρώ, έχει πλέον τελειώσει.

Τώρα οι επιδόσεις μας συγκρίνονται πλέον με αυτές των άλλων εταίρων μας και τις πρόσφατες δικές μας και όχι με αυτές της περιόδου προ του 1994, ώστε να δικαιολογείται ενθουσιασμός.

Δεύτερον, η χρήση της δημιουργικής λογιστικής έχει πλέον περιοριστεί, αν όχι εκμηδενιστεί, εξαιτίας των νέων κανόνων και των αυστηρών ελέγχων της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας. Αυτός είναι, άλλωστε, ο λόγος για τον οποίο η Ελλάδα εμφανίζει πλέον ελλειμματικό και όχι πλεονασματικό προϋπολογισμό, ύστερα από την εξέταση των στοιχείων του από τη Γιούροστατ. Επομένως, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα μπορούσαμε να διδάξουμε στη Γαλλία τον τρόπο να εκμηδενίσει το έλλειμμά της, αφού δεν έχουμε καταφέρει να εκμηδενίσουμε το δικό μας. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που οι υπουργοί Οικονομίας ζήτησαν και από την Ελλάδα να έχει μηδενίσει το έλλειμμά της ώς το 2006, ακριβώς όπως το ζήτησαν και από τη Γαλλία. Μόνο που εμείς θεωρούμε αυτονόητο ότι θα το έχουμε πετύχει. Ίδωμεν.

Η ποιότητα των προβλημάτων

Πέρα, όμως, από τη δημιουργική λογιστική και πέρα από τον βαθμό "πολιτικής" αντιμετώπισης της Ελλάδας από τις Βρυξέλλες, η ουσία βρίσκεται στην ποιότητα των προβλημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει τώρα η Ελλάδα και τα οποία επισημαίνει με τον δικό της τρόπο και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η γήρανση του πληθυσμού και η ανάγκη νέων παρεμβάσεων στο Ασφαλιστικό, προκειμένου να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα σε πιο μακροπρόθεσμη βάση, είναι ένα από τα θέματα που θέτει με έμφαση η Ευρωπαϊκή Ένωση προς την Ελλάδα. Το γεγονός ότι ανάλογες συστάσεις απευθύνει η Ένωση και σε άλλες χώρες, το οποίο επικαλείται ο κ. Χριστοδουλάκης, δεν μειώνει τη σημασία της επισήμανσης προς την Ελλάδα.

Η ανάγκη συγκράτησης των δαπανών και ειδικότερα του μισθολογίου στον δημόσιο τομέα είναι ένα ακόμη τέτοιο πρόβλημα. Και δεν είναι τυχαίο ότι η Ένωση, έχοντας κακή πείρα από το παρελθόν, ζητεί να τεθούν δεσμευτικοί κανόνες που θα διέπουν τις δαπάνες, ώστε να αρχίσει να μπαίνει μια τάξη στο Δημόσιο.

Στην πραγματικότητα, θα λέγαμε εμείς, το πρόβλημα στο Δημόσιο ξεπερνάει τις δαπάνες και το μισθολόγιο και αγγίζει κάθε πτυχή λειτουργίας του, που πρέπει να σχεδιαστεί από την αρχή, σε νέα βάση.

Άλλο θέμα που θέτουν οι υπουργοί της Ε.Ε. στη γνωμοδότησή τους είναι η προώθηση των μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων, υπηρεσιών και εργασίας, υπονοώντας - προφανώς - το άνοιγμα αγορών που παραμένουν μονοπωλιακές, αλλά και την ενεργοποίηση των μηχανισμών που διασφαλίζουν τον ανταγωνισμό, ακόμη και το άνοιγμα των λεγόμενων κλειστών επαγγελμάτων που παραμένουν κλειστά. Αμοιβές και παραγωγικότητα Τέλος, η σύνδεση των αμοιβών με την παραγωγικότητα δεν είναι χωρίς σημασία για τη συγκράτηση του κόστους και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.

Πώς, όμως, να μετρηθεί η παραγωγικότητα στο Δημόσιο και στις δημόσιες επιχειρήσεις, όπου συνήθως δίνονται οι μεγαλύτερες αυξήσεις, ξεπερνώντας την επίσημη εισοδηματική πολιτική; Στον ιδιωτικό τομέα το πρόβλημα λύνεται από μόνο του, αφού οι διεκδικήσεις των εργαζομένων έχουν πάντα ως όριο τον φόβο τους να κλείσει ή να περιορίσει τις δραστηριότητες η επιχείρησή τους ή να απολυθούν οι ίδιοι.

Αυτού του είδους τα προβλήματα καμία δημιουργική λογιστική δεν μπορεί να τα αντιμετωπίσει. Άλλωστε, ακόμη κι αν η Ευρωπαϊκή Ένωση σταματούσε να τα επισημαίνει στα κείμενά της, θα τα έβρισκε μπροστά της η ελληνική οικονομία, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Το να προσποιείται, επομένως, κάποιος ότι δεν τα βλέπει και ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των επιτυχιών δεν έχει κανένα νόημα.