Εφημερίδα "Τα Νέα"
στον κόσμο
Τα παίρνει από τους φτωχούς και τα δίνει στους πλούσιους
Ο πρόεδρος Μπους δείχνει έτοιμος να υπονομεύσει τον προϋπολογισμό των ΗΠΑ για πολλά ακόμη χρόνια. Όταν ο σημερινός πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ανέλαβε τα καθήκοντά του, όλα τα δεδομένα στην οικονομία συνηγορούσαν στο ότι οι προϋπολογισμοί των ΗΠΑ για τα επόμενα χρόνια θα ήταν όλοι πλεονασματικοί. Όμως, σήμερα, έπειτα από μια σειρά από ανεύθυνες περικοπές φόρων που πραγματοποιήθηκαν, με μια οικονομία που επιβραδύνεται, με μια φούσκα στο χρηματιστήριο και με έναν σωρό αμυντικές δαπάνες δεν υπάρχουν παρά τεράστια ελλείμματα.
Και τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη, καθώς η κυβέρνηση Μπους και το Κογκρέσο, το οποίο ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους, ετοιμάζονται να βαθύνουν ακόμη περισσότερο την κρίση. Η ζημιά που θα κάνουν θα είναι, πιθανότατα, τόσο μεγάλη, που η αμερικανική οικονομία θα εξασθενήσει ακόμη περισσότερο και θα δημιουργηθεί αστάθεια σε παγκόσμιο επίπεδο. Το ρεπουμπλικανικό αμερικανικό κόμμα ήθελε παραδοσιακά να υπάρχουν ισορροπημένοι προϋπολογισμοί. Όμως, αυτό άλλαξε την εποχή του Ρήγκαν, όταν συντηρητικοί Ρεπουμπλικάνοι υποστήριξαν περικοπές στους φόρους, ακόμη και στις περιπτώσεις που κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε μεγάλα ελλείμματα στον προϋπολογισμό. Ο πρόεδρος Ρήγκαν είχε πει τότε στους συμπολίτες του ότι μπορούν να απολαμβάνουν περικοπές στους φόρους, τη στιγμή που μεγάλα ποσά κεφαλαίων διοχετεύονταν και αλλού από την κυβέρνηση. Το αποτέλεσμα ήταν - και δεν εξέπληξε κανέναν - να δημιουργηθούν τεράστια ελλείμματα, που χρειάστηκαν χρόνια για να αντιμετωπιστούν.
Πατέρας Μπους και Κλίντον
Ο Jefrey Sachs είναι Καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου Διεθνούς Ανάπτυξης στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Harvard
Τόσο ο πατέρας Μπους όσο και ο Μπιλ Κλίντον χρειάστηκε να αυξήσουν τη φορολογία για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που δημιούργησε η εποχή Ρήγκαν. Οι αυξήσεις στους φόρους αυτούς, μάλιστα, ήταν πιθανότατα υπεύθυνες για την ήττα του πατέρα Μπους από τον Μπιλ Κλίντον το 1992. Κι όμως, ο Κλίντον δεν παρέλειψε να ακολουθήσει μια οικονομική πολιτική που θα του επέτρεπε να αντιμετωπίσει τα ελλείμματα και να προστατέψει τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση του προγράμματος κοινωνικής ασφάλισης. Όταν ο Κλίντον εγκατέλειψε τη θέση του προέδρου, το 2000, η χώρα βρισκόταν στην καλύτερη οικονομική κατάσταση για δεκαετίες.
Το πλεόνασμα μηδενίστηκε
Και τότε, ήρθε ο υιός Μπους για να ξανακάνει ό,τι έκανε ο Ρήγκαν: Μεγάλες περικοπές στη φορολογία, σημαντική αύξηση των στρατιωτικών δαπανών και υποστήριξη άλλων μεγάλων δημόσιων δαπανών. Το αποτέλεσμα δεν ήταν δύσκολο να το προβλέψει κανείς. Τον Ιανουάριο του 2001 προβλεπόταν συνολικό πλεόνασμα προϋπολογισμού, για τα έτη 2002 - 2011, της τάξης των 5,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Μέχρι τα μέσα του 2002, οι προβλέψεις έκαναν λόγο για μηδενικό πλεόνασμα.
Αν αναλογιστεί κανείς ότι οι οικονομικές συνθήκες έχουν αλλάξει - προς το χειρότερο - και ότι αναμένεται να γίνει πόλεμος στο Ιράκ, θα περίμενε πως η κυβέρνηση Μπους και το Κογκρέσο θα σκέφτονταν δύο φορές πριν προχωρήσουν σε μειώσεις της φορολογίας. Όμως, όχι. Αυτό δεν συνέβη, καθώς κύριος στόχος τους είναι να κάνουν περισσότερες περικοπές φόρων υπέρ των πλουσίων.
Βέβαια, τα πράγματα μπορεί να μην είναι τόσο άσχημα, όσο φαίνονται. Ίσως ο πόλεμος με το Ιράκ να αποφευχθεί ή οι προτεινόμενες μειώσεις στους φόρους να μην πραγματοποιηθούν. Όμως, η πρόβλεψη για μεγάλα ελλείμματα στον προϋπολογισμό τα επόμενα χρόνια παραμένει, όπως εξακολουθεί να υπάρχει μια συνεχώς αυξανόμενη ανησυχία, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο εξωτερικό, για την οικονομική κατάσταση στην Αμερική, σε μακροχρόνια βάση. Το δολάριο μπορεί να εξασθενήσει ακόμη περισσότερο και να αυξηθούν οι φόβοι για πληθωρισμό. Και όλα αυτά μαζί, θα κάνουν όσους χαράζουν την αμερικανική οικονομική πολιτική λιγότερο ευέλικτους στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.
Θα υποφέρουν
Οι φτωχοί, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο εξωτερικό, θα υποφέρουν περισσότερο από όλους, καθώς ο πρόεδρος Μπους θα βρεθεί στην ανάγκη να ανακοινώσει πως, λόγω των ελλειμμάτων, δεν υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια για να καταπολεμηθούν η φτώχεια, οι ασθένειες και η έλλειψη εκπαίδευσης. Αν ο μέσος Αμερικανός δεν καταλάβει τι συμβαίνει, οι πλούσιοι θα λάβουν - για μια ακόμη φορά - δώρα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων από την κυβέρνηση, ενώ η χώρα θα πληρώνει τις σκληρές συνέπειες για πολλά από τα χρόνια που θα έρθουν.
