Οδηγός για τους ασφαλισμένους

13 ερωτήσεις - απαντήσεις για τις αλλαγές στο Ασφαλιστικό

ΗΛΙΑΣ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ

Απαντήσεις στις απορίες των ασφαλισμένων επιχειρεί να δώσει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής. Με ένα ερωτηματολόγιο που έδωσε στη δημοσιότητα, δίνει χρήσιμες απαντήσεις στους ασφαλισμένους του ΙΚΑ, στους δημοσίους υπαλλήλους, καθώς και στους ασφαλισμένους στα ειδικά Ταμεία (τραπεζών, ΔΕΚΟ, ΤΑΥΣΟ, ΤΑΠ κ.λπ.).

Στο ίδιο κείμενο υπάρχουν επίσης πληροφορίες που αφορούν τους ασφαλισμένους σε όλα τα Ταμεία.

1. Σε ποιους ασφαλισμένους και σε ποια Ταμεία αναφέρονται οι αλλαγές που έγιναν με τον νέο ασφαλιστικό νόμο που ψηφίστηκε το καλοκαίρι από τη Βουλή (Νόμος 3029/02).

- Οι αλλαγές αφορούν μόνο μισθωτούς του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, δηλαδή ασφαλισμένους στο ΙΚΑ, στο Δημόσιο, στα Ταμεία των Τραπεζών, των ΔΕΚΟ, το ΤΑΥΣΟ και το Ταμείο της "Εθνικής" και μόνο για την κύρια ασφάλιση και σύνταξη. Αντίθετα, για τα Ταμεία των Αυτοαπασχολουμένων (ΤΕΒΕ, ΤΣΑ, ΤΑΕ), των ελεύθερων επαγγελματιών (ΤΣΜΕΔΕ, ΤΑΜΕΙΟ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΤΣΑΥ), το ΤΑΝΠΥ, καθώς και τα Ταμεία των εργαζομένων στον Τύπο δεν υπάρχει καμία αλλαγή.

2. Ποια σύνταξη λέμε πλήρη και ποια μειωμένη; Πλήρης σύνταξη χορηγείται μόνο με 35 έτη ασφάλισης;

- Πλήρης σύνταξη, σύμφωνα με την ασφαλιστική νομοθεσία, ονομάζεται κάθε σύνταξη που χορηγείται από τα Ταμεία και το Δημόσιο, με βάση τις διατάξεις τους, και είναι ανάλογη με τον χρόνο ασφάλισης και τις συντάξιμες αποδοχές. Επομένως, πλήρης σύνταξη δεν χορηγείται μόνο με 35 έτη ασφάλισης, αλλά σε πάρα πολλές περιπτώσεις, ακόμη και με 15 έτη ασφάλισης. Αντίθετα, μειωμένη σύνταξη χορηγείται σε μικρότερη ηλικία από εκείνη που προβλέπεται για την πλήρη σύνταξη και το ποσό είναι μειωμένο σε σχέση με εκείνο που χορηγείται ως πλήρης σύνταξη. Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιείται και ο όρος πρόωρη συνταξιοδότηση.

3. Υπάρχει σε όλα τα Ταμεία καθεστώς πρόωρης συνταξιοδότησης; Δηλαδή δικαίωμα λήψης μειωμένης σύνταξης σε μικρότερη ηλικία από αυτήν κατά την οποία χορηγείται η πλήρης;

- Όχι, δικαίωμα να πάρουν μειωμένη σύνταξη έχουν με προϋποθέσεις οι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ, του Δημοσίου, των Ταμείων των τραπεζών, των ΔΕΚΟ κ.λπ. Αντίθετα, οι ασφαλισμένοι του ΤΕΒΕ, του ΤΑΕ, του ΤΣΜΕΔΕ κ.λπ. μόνο πλήρη σύνταξη μπορούν να πάρουν.

4. Πόσο μειώνεται η σύνταξη σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί πρόωρα;

- Για κάθε μήνα που υπολείπεται μέχρι τη συμπλήρωση του προβλεπόμενου για χορήγηση πλήρους σύνταξης ορίου ηλικίας, αφαιρείται 1/267 του ποσού της πλήρους σύνταξης. Για παράδειγμα, ένας εργαζόμενος που θα συνταξιοδοτηθεί 5 έτη πριν από τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας με το οποίο χορηγείται πλήρης σύνταξη, θα πάρει σύνταξη μειωμένη κατά 60/267 ή κατά 22,5%. Αυτή η μείωση ακολουθεί και όσους λαμβάνουν συντάξεις με τα κατώτερα όρια, με εξαίρεση τις μητέρες ανηλίκων που συνταξιοδοτούνται από το ΙΚΑ, για τις οποίες η σύνταξη δεν μπορεί να μειωθεί κάτω από το ποσό που αντιστοιχεί στα κατώτερα όρια. 5. Έχω συμπληρώσει τα έτη ασφάλισης και το όριο ηλικίας και μπορώ να συνταξιοδοτηθώ. Εάν συνεχίσω να εργάζομαι και συνταξιοδοτηθώ τα επόμενα χρόνια, με βάση τον νέο νόμο, πρόκειται να ζημιωθώ από την επιλογή αυτή;

- Σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να συνταξιοδοτηθείτε με όρους δυσμενέστερους από αυτούς που ισχύουν σήμερα. Αντίθετα, και με βάση πάντοτε τον νέο νόμο, για ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων βελτιώνεται το ύψος της σύνταξης μέσα στα επόμενα 5 έτη, καθώς και οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.

6. Ποια Ταμεία χορηγούν σύνταξη σε μητέρες τριών παιδιών και άνω με 20 έτη ασφάλισης, χωρίς όριο ηλικίας;

- Μητέρες που έχουν 3 παιδιά και άνω μπορούν να πάρουν σύνταξη, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας, με 20 έτη ασφάλισης, από το Δημόσιο, τα Ταμεία των τραπεζών και των ΔΕΚΟ, το Ταμείο των Γεωργικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και το Ταμείο Ασφάλισης της Εταιρείας "Η Εθνική". Το ίδιο δικαίωμα έχει και ο πατέρας 3 τουλάχιστον παιδιών, που είναι χήρος ή διαζευγμένος και έχει την επιμέλεια των παιδιών. Στην περίπτωση που είναι διαζευγμένος και μόνο σ' αυτή, απαιτείται τα παιδιά να είναι ανήλικα. Η διάταξη αυτή δεν ισχύει σε κανένα από τα άλλα Ταμεία κύριας ασφάλισης.

ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΙΚΑ

1. Είμαι ασφαλισμένος στο ΙΚΑ και έχω συμπληρώσει 10.000 ένσημα. Έχω επίσης πριν από το ΙΚΑ ασφάλιση στο ΝΑΤ για 4 χρόνια (1.200 ένσημα). Έχω γεννηθεί το 1948. Μπορώ τώρα να πάρω σύνταξη;

- Αφού έχετε συμπληρώσει 11.100 ένσημα, μπορείτε να συνταξιοδοτηθείτε οποτεδήποτε, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.

2. Είμαι ασφαλισμένος στο ΙΚΑ, όπου έχω συμπληρώσει 9.000 ένσημα. Πριν από το ΙΚΑ, είχα ασφάλιση ΤΕΒΕ για 5 έτη. Έχω υπηρετήσει 2 χρόνια στον Στρατό και γεννήθηκα το 1948. Μπορώ τώρα να συνταξιοδοτηθώ; - Δεν μπορείτε να συνταξιοδοτηθείτε, γιατί τα ένσημα του ΤΕΒΕ και ο χρόνος στρατιωτικής θητείας δεν συνυπολογίζονται για τη συμπλήρωση των 11.100 ενσήμων και συνταξιοδότηση ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.

3. Είμαι ασφαλισμένος στο ΙΚΑ και έχω συμπληρώσει 10.000 ένσημα από τα οποία 7.500 στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Έχω υπηρετήσει 24 μήνες στον Στρατό. Μπορώ να συνταξιοδοτηθώ και σε ποια ηλικία;

- Μπορείτε να αναγνωρίσετε τον χρόνο στρατιωτικής θητείας για να συμπληρώσετε τα 10.500 ένσημα, οπότε χορηγείται πλήρης σύνταξη σε ηλικία 55 ετών και μειωμένη σε ηλικία 53 ετών.

ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, ΔΕΚΟ, ΤΑΥΣΟ, ΤΑΠ Ή "ΕΘΝΙΚΗ")

1. Για ποιες κατηγορίες ισχύει η διάταξη που προβλέπει συνταξιοδότηση με 37 έτη ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας; - Η διάταξη αυτή ισχύει για τους ασφαλισμένους στα ειδικά Ταμεία, που για πρώτη φορά ασφαλίστηκαν σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης μετά την 1/1/83. Για όσους έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά πριν από τις 31/12/82 σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης, υπάρχουν ευνοϊκότερες διατάξεις οι οποίες και διατηρούνται.

2. Ασφαλίστηκα σε ειδικό Ταμείο μετά το 1983. Πριν από το έτος αυτό είχα εργαστεί στον ιδιωτικό τομέα και είχα ασφάλιση ΙΚΑ. Με ποιες προϋποθέσεις συνταξιοδοτούμαι; Με εκείνες που προβλέπονται για τους μετά την 1/1/83 προσληφθέντες ή για τους πριν;

- Εφόσον υπάρχει ασφάλιση σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης πριν από τις 31/12/82, υπάγεστε στο καθεστώς συνταξιοδότησης που ισχύει για αυτή την κατηγορία των εργαζομένων και όχι εκείνο που ισχύει για τους μετά τη 1/1/83.

ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ

1. Είμαι παντρεμένη, εργαζόμενη στο Δημόσιο, όπου διορίστηκα το 1980. Είμαι μητέρα ενός παιδιού που γεννήθηκε το 1985 και ενηλικιώνεται το 2003. Σήμερα μπορώ να συνταξιοδοτηθώ. Εάν μείνω στην υπηρεσία μου, χάνω το δικαίωμα μετά την ενηλικίωση του παιδιού μου;

- Οι προϋποθέσεις που ίσχυαν κατά τη συμπλήρωση της 15ετίας δεν αλλάζουν. Μπορείτε να ασκήσετε το δικαίωμα συνταξιοδότησης όποτε εσείς θέλετε.

2. Εργάζομαι στο Δημόσιο. Αυξάνονται οι εισφορές που καταβάλλω για σύνταξη από πότε και πόσο; Τι όφελος θα έχω στη σύνταξή μου;

- Ήδη από 1.1.2003 γίνονται κρατήσεις σε ένα ποσό επιπλέον του βασικού και χρονοεπιδόματος, από τα επιδόματα, ύψους 176 ευρώ, που εντάσσεται στις συντάξιμες αποδοχές. Η κράτηση είναι μόνο για κύρια σύνταξη, δηλαδή 6,67% (11,74 ευρώ ή 4.002 δρχ. τον μήνα). Για κάθε έτος που θα καταβληθούν εισφορές, καταβάλλεται προσαύξηση στη σύνταξη 9.600 δρχ. (28,17 ευρώ) και μέχρι συμπλήρωσης ποσού 48.000 δρχ. (140,89 ευρώ).