Κοντά τους οι εθελοντές δρόμου

400 άνθρωποι εργάζονται στο πρόγραμμα υποστήριξης αστέγων

ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΝΩΛΑΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΡΟΥΤΣΗ

"Μια Πέμπτη η ομάδα των εθελοντών δεν κατάφερε να πάει στον σιδηροδρομικό σταθμό, όπως συνηθίζουμε. Την επόμενη φορά, η κυρα-Ζωή, μια άστεγη γυναίκα 60 ετών, ήταν συγκινητική. Μας έδωσε ένα κομμάτι από το χαρτόνι της, μας κάλεσε να κάτσουμε μαζί στο "σπίτι" της και μας πρόσφερε τα φρούτα της".

Οι άστεγοι που κοιμούνται στο ύπαιθρο έχουν στήριξη από τους εθελοντές δρόμου

Για την 35χρονη Βάσω Αγκαθίδου αυτή ήταν μία μόνο από τις έντονες στιγμές που έχει ζήσει εδώ και ενάμιση χρόνο που είναι street worker (εθελοντής δρόμου) στην οργάνωση "ΑΡΣΙΣ", στη Θεσσαλονίκη. Η ίδια είναι επόπτρια μιας ομάδας εθελοντών, στο πρόγραμμα υποστήριξης αστέγων. Στην Ελλάδα αυτήν τη στιγμή δραστηριοποιούνται περίπου 400 street workers. Τετρακόσιοι άνθρωποι, όταν τελειώνουν τη δουλειά τους, εργάζονται για τους συνανθρώπους τους. Τους επισκέπτονται, τους διδάσκουν, τους βοηθούν στις προσωπικές εργασίες τους, τους προσφέρουν ιατρικές υπηρεσίες, προσπαθούν να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής τους.

Τα πρωινά η κ. Αγκαθίδου εργάζεται ως διοικητική υπάλληλος στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Κάθε Πέμπτη, λίγο πριν από τις 12 το βράδυ, μαζί με μια ομάδα εθελοντών πηγαίνει στον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης, όπου ζουν περίπου 20 άστεγοι.

Πέντε οργανώσεις

"Την πρώτη φορά, που κατέβηκα στο δρόμο, μου φάνηκε πολύ δύσκολο. Είναι προσωπική μου ανάγκη να προσφέρω αλλά και να διεκδικώ για εκείνους που το έχουν ανάγκη", λέει η κ. Βάσω Αγκαθίδου, street worker, στην οργάνωση "ΑΡΣΙΣ", στη Θεσσαλονίκη

Η "ΑΡΣΙΣ" είναι μία από τις πέντε εθελοντικές οργανώσεις που προσφέρουν τη δυνατότητα σε όσους το επιθυμούν να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους. "Θα ήταν περισσότεροι οι εθελοντές και οι οργανώσεις εάν η πολιτεία βοηθούσε", εξηγεί ο κ. Δημήτρης Ζωής, ελεύθερος επαγγελματίας και ταυτόχρονα street worker. "Εγώ άρχισα πριν από ενάμιση χρόνο περίπου, όταν πρόσφερα βοήθεια στους Αφγανούς που είχαν εγκατασταθεί στο Πεδίον του Άρεως. Θεώρησα απαράδεκτες τις συνθήκες διαβίωσης αυτών των ανθρώπων. Είχαν για κρεβάτι τους το χώμα, ζούσαν δίπλα σε σκουπίδια, πλένονταν με μια μάνικα που υπό κανονικές συνθήκες τη χρησιμοποιούσαν οι κηπουροί για να ποτίζουν τα λουλούδια. Δεν το άντεξα. Ήθελα να τους βοηθήσω με κάθε τρόπο".

Όπως λένε οι ίδιοι οι εθελοντές, το street working ικανοποιεί την ανάγκη τους για κοινωνική προσφορά και αλληλεγγύη. "Ο εθελοντισμός για μένα δεν έχει φιλανθρωπικό αλλά διεκδικητικό χαρακτήρα", σημειώνει η κ. Αγκαθίδου. "Είναι τελείως διαφορετικό να κατεβαίνει ο εθελοντής στον δρόμο, στον χώρο των ατόμων που έχουν ανάγκη".

Από την πλευρά της η κ. Κατερίνα Ροζάκου, η οποία κάνει διδακτορικό και παράλληλα προσφέρει ως street worker, εξηγεί ότι "η σχέση με τα άτομα που βοηθάμε δεν είναι ούτε τυπική αλλά ούτε και φιλική. Το τελευταίο διάστημα προσπαθώ να βοηθήσω 50 άτομα που ζουν σε άθλιες συνθήκες στον Κολωνό. Τους δίνουμε συμβουλές. Τους παρέχουμε ψυχολογική υποστήριξη". Για τους εθελοντές του "δρόμου", το κλειδί της επιτυχίας κρύβεται στις λεπτές ισορροπίες. "Η απόλυτη ταύτιση μαζί τους δεν βοηθάει στο να τους στηρίξεις", λέει η κ. Αγκαθίδου.

Δεν είναι εύκολο

Πάντως, το να γίνει κανείς street worker δεν είναι εύκολη απόφαση. "Είναι να το έχεις μέσα σου. Δεν είναι εύκολο να θυσιάζεις τον ελεύθερο χρόνο σου, τη διασκέδασή σου ή την ξεκούρασή σου για να βοηθήσεις τον συνάνθρωπό σου", λέει η κ. Μιράντα Λεωνίδου, η οποία παραδίδει εθελοντικά μαθήματα ελληνικών σε πρόσφυγες. "Εγώ, πάντα ήθελα να προσφέρω εθελοντική εργασία. Το έψαχνα, αναζητούσα λύσεις. Απευθύνθηκα ακόμη και στον Ερυθρό Σταυρό".

Και απογοητεύσεις

Οι εθελοντές πρέπει να έχουν στο μυαλό τους ότι η απογοήτευση είναι μέρος της δουλειάς. "Κάθε βράδυ που φεύγουμε και εκείνοι παραμένουν στον δρόμο είναι μια μικρή απογοήτευση", λέει η κ. Αγκαθίδου. Ίδια συναισθήματα περιγράφει και η κ. Ροζάκου. "Πολλές φορές νιώθω άσχημα. Σκέφτομαι ότι δεν τους βοήθησα αρκετά. Στενοχωριέμαι".

Νιώθεις πολύ όμορφα όταν βοηθάς ταλαιπωρημένους ανθρώπους

Street Worker ή αλλιώς εθελοντής του δρόμου, ο Αχμέτ Μοχάμετ βοηθά τους συνανθρώπους του, καθώς, όπως λέει, για κείνον δεν είναι μόνο ζήτημα προσφοράς αλλά "θα μπορούσα να είμαι στη θέση των άστεγων προσφύγων"

"Η γλώσσα ήταν αυτή που με βοήθησε να προσφέρω εθελοντική εργασία στους συνανθρώπους μου". Ο κ. Αχμέτ Μοχάμετ κατάγεται από τη Συρία και ήρθε στην Ελλάδα πριν από 5 χρόνια. Τους τελευταίους 12 μήνες είναι εθελοντής δρόμου.

"Όλα άρχισαν όταν πέρασα μια μέρα από το Πεδίον του Άρεως. Όταν είδα πώς ζούσαν εκεί ορισμένοι πρόσφυγες σφίχτηκε η καρδιά μου. Τότε απευθύνθηκα σε ένα πρόγραμμα υποστήριξης άστεγων προσφύγων και ζήτησα να βοηθήσω. Είναι ανθρώπινα τα κίνητρα που με οδήγησαν να κάνω εθελοντική εργασία. Νιώθεις πολύ όμορφα όταν βοηθάς ταλαιπωρημένους ανθρώπους". Ο Αχμέτ, είναι η "φωνή" της Κατερίνας Ροζάκου. Είναι ο άνθρωπος που τη βοηθά να επικοινωνεί με τους πρόσφυγες. "Και εγώ ζω μακριά από την πατρίδα μου. Εγώ ήμουν τυχερός. Όμως, ξέρω καλά ότι θα μπορούσα να είμαι στη θέση τους", λέει.

Μοναδική προϋπόθεση η διάθεση για προσφορά

Σήμερα, στην Ελλάδα υπάρχουν πέντε τουλάχιστον εθελοντικές οργανώσεις οι οποίες έχουν εντάξει το street working στα προγράμματά τους. Δεν χρειάζονται πτυχία, ούτε καν απολυτήριο Δημοτικού. Ούτε ηλικιακοί περιορισμοί ισχύουν. Μοναδική προϋπόθεση η διάθεση για προσφορά και μία προφορική δέσμευση, ότι δεν θα εγκαταλείψει ο υποψήφιος εθελοντής την προσπάθεια στη μέση. "Στους μήνες που δουλεύω στον δρόμο έχω καταλάβει ότι, για να πετύχουμε έστω και το ελάχιστο, η ομάδα των εθελοντών θα πρέπει να είναι συνεπής - σε σύνθεση και σε χρόνο - στο ραντεβού της με αυτούς τους ανθρώπους. Έτσι κερδίζουμε την εμπιστοσύνη τους", αναφέρει η κ. Αγκαθίδου.

Οι εθελοντές δρόμου μπορούν να προσφέρουν από επισκέψεις σε εγκαταλελειμμένα σπίτια όπου κατοικούν πρόσφυγες έως και οργάνωση εκθέσεων ζωγραφικής και γλυπτικής με έργα προσφύγων ή πρώην τοξικομανών. Από την παροχή φαγητού αλλά και ψυχολογικής υποστήριξης έως και τη διανομή ενημερωτικού υλικού για την ευαισθητοποίηση των πολιτών.

Όσοι θέλουν να γίνουν εθελοντές δρόμου μπορούν να απευθυνθούν: στην Εθελοντική Εργασία Αθήνας (τηλ. 210-3841.264, 210-3802.773, 210-3302.182) στο Πρόγραμμα Εθελοντικής Εργασίας Περιβάλλοντος (τηλ. 210-6231.120) στο Κέντρο Πολλαπλής Παρέμβασης του ΚΕΘΕΑ ( τηλ. 210-3301.157-9) στο ΑΡΣΙΣ (τηλ 2310-526.150) στους Γιατρούς του Κόσμου (τηλ. 210-6440.300).