Άγρια κόντρα για τις κάμερες

Ενώ ο Πάτροκλος Τσελέντης συμφωνεί με την απαγόρευση που προβλέπει ο νόμος

ΣΙΛΑ ΑΛΕΞΙΟΥ ΜΙΝΑ ΜΟΥΣΤΑΚΑ

Σύσσωμος ο δικηγορικός κόσμος, συμπεριλαμβανομένων των συνηγόρων υπεράσπισης και πολιτικής αγωγής στην υπόθεση, τάσσεται υπέρ της κάλυψης της δίκης με ηλεκτρονικά μέσα, ενώ ένας τουλάχιστον κατηγορούμενος συμφωνεί με την απαγόρευση της παρουσίας ραδιοτηλεοπτικών μέσων στη δικαστική αίθουσα των Φυλακών Κορυδαλλού, όπου θα διεξαχθεί η εκδίκαση της υπόθεσης της τρομοκρατίας.

Ο Πάτροκλος Τσελέντης, ένας από τους ελάχιστους κατηγορούμενους που δεν έχουν ανακαλέσει την αρχική τους ομολογία, επιθυμεί όσο το δυνατόν λιγότερη δημοσιότητα, γεγονός που συνάδει με τους χαμηλούς τόνους που έχει ακολουθήσει από την πρώτη στιγμή της σύλληψής του. Η αντίρρησή του, αν επιμείνει έως την έναρξη της διαδικασίας, είναι αρκετή για να αποβληθούν τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα από την αίθουσα, ακόμη και αν οι δικαστές και ο εισαγγελέας συναινέσουν.

Σύμφωνα με την πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση, με την οποία απαγορεύεται ρητώς η ολική ή μερική μετάδοση της δίκης από την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο, προβλέπεται η κατ' εξαίρεση παρουσία ραδιοτηλεοπτικών μέσων στη δικαστική αίθουσα εφόσον συντρέχει δημόσιο συμφέρον και συναινούν όλοι οι διάδικοι και ο εισαγγελέας. Με τη ρύθμιση συμφωνούν απολύτως οι δικαστές της χώρας, όπως έχουν εκφραστεί με ανακοίνωση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, όπου μεταξύ άλλων τονίζεται ότι "το δικαστήριο πρέπει να εμπνέει σεβασμό στους πολίτες και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να μεταβάλλεται σε οίκο εμπορίου". Στην ίδια ανακοίνωση γίνεται λόγος για τα ισχύοντα σε άλλες χώρες, στις περισσότερες από τις οποίες απαγορεύεται η τηλεοπτική κάλυψη των δικών, ενώ σε ελάχιστες επιτρέπεται κατ' εξαίρεση.

Στο μεταξύ, η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ)προέβη χθες σε έντονο διάβημα διαμαρτυρίας προς τον υπουργό Τύπου τόσο για τις συνθήκες δημοσιογραφικής κάλυψης της δίκης όσο και για την απαγόρευση της ραδιοτηλεοπτικής κάλυψης που εμποδίζει ­ όπως επισημαίνεται ­ την ουσιαστική δημοσιότητα ενός τόσο σημαντικού γεγονότος. Αντιδράσεις ωστόσο έχουν εκδηλωθεί και εκ μέρους άλλων συνδικαλιστικών σωματείων, αλλά και κομμάτων και κοινωνικών φορέων. Αναφερόμενος στο ζήτημα, ο υπουργός Τύπου κ. Χρ. Πρωτόπαπας υπεραμύνθηκε των περιορισμών και πρόσθεσε ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι να υπάρξει "πλήρης δημοσιότητα, αλλά να μη μεταβληθεί η δίκη σε τηλεοπτικό σόου ούτε να αναγεννηθούν φαινόμενα κανιβαλισμού…".

Πρέπει όλοι να συναινούν

Ο νέος νόμος (3090/2002) προβλέπει την απαγόρευση της τηλεοπτικής και ραδιοφωνικής κάλυψης της δίκης. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί το δικαστήριο να επιτρέψει την παρουσία της τηλεοπτικής κάμερας στη δικαστική αίθουσα, με την προϋπόθεση ότι συναινούν όλοι οι διάδικοι και ο εισαγγελέας της έδρας. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 8 παράγραφος 1 του σχετικού νόμου αναφέρονται τα εξής: "Η ολική ή μερική μετάδοση από την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο καθώς και η κινηματογράφηση και μαγνητοσκόπηση της δίκης ενώπιον ποινικού, πολιτικού και διοικητικού δικαστηρίου απαγορεύεται. Κατ' εξαίρεση, το δικαστήριο μπορεί να επιτρέψει τις ενέργειες αυτές εφόσον συναινούν ο εισαγγελέας και οι διάδικοι και συντρέχει ουσιώδες δημόσιο συμφέρον".

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ (γενικός γραμματέας της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων)

"Υπερέχει η προστασία της προσωπικότητας των παραγόντων της δίκης"

Κατά τη διάρκεια της ποινικής, κυρίως, δίκης φαίνονται αντιμέτωπες δύο βασικές αξίες. Από τη μία πλευρά το δικαίωμα πληροφόρησης των πολιτών και από την άλλη η προστασία της προσωπικότητας των παραγόντων της δίκης. Οι αξίες αυτές σε καμία περίπτωση δεν είναι εμπορεύσιμες. Σε περίπτωση σύγκρουσής τους πρέπει να υπερισχύει η δεύτερη, δηλαδή η προστασία της προσωπικότητας. Έτσι, πιστεύω ότι είναι ορθή η σχετική διάταξη του πρόσφατου νόμου (3090/2002) που απαγορεύει, κατ' αρχήν, τη μετάδοση από την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο της δίκης και την επιτρέπει μόνο κατ' εξαίρεση και ύστερα από απόφαση δικαστηρίου, εφόσον συναινούν οι διάδικοι και ο εισαγγελέας. Είναι προφανές ότι η ρύθμιση αυτή, με οποία συμφώνησε η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, υπαγορεύθηκε κυρίως από τον τρόπο λειτουργίας στη χώρα μας της τηλεόρασης, η οποία δεν έδειξε μέχρι σήμερα δείγματα ότι μπορεί να συμβάλει στη διασφάλιση των προϋποθέσεων για μία αμερόληπτη διαδικασία που θα προστατεύει την προσωπικότητα των παραγόντων της δίκης.

Θέλω να πιστεύω ότι πολύ σύντομα, με τη σύνεση και τη βοήθεια όλων (και κυρίως της κάμερας) θα υπάρξουν ελαστικότερες ρυθμίσεις στο τόσο σοβαρό αυτό θέμα. Θεωρώ ψευδοεπιχείρημα ότι με την πιο πάνω απαγόρευση πλήττεται η συνταγματικά κατοχυρωμένη δημοσιότητα της δίκης, διότι το Σύνταγμά μας κατοχυρώνει την άμεση δημοσιότητα και αυτή εξασφαλίζεται πλήρως, αφού οι αίθουσες του δικαστηρίου είναι προσιτές στον οποιονδήποτε (δημοσιογράφους, κοινό κ.λπ.). Απλώς περιορίζεται η έμμεση δημοσιότητα. Οι παράγοντες της δίκης δεν πρέπει να βρίσκονται κάτω από πίεση ή ψυχολογική φόρτιση όταν γνωρίζουν ότι η δίκη μεταδίδεται ζωντανά ή βιντεοσκοπείται, διότι έτσι τίθεται σε κίνδυνο η διαδικασία της απρόσκοπτης αναζήτησης της αλήθειας και της απονομής της Δικαιοσύνης.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ (συνήγορος υπεράσπισης των Σάββα, Χριστόδουλου και Βασίλη Ξηρού)

"Αντισυνταγματικός ο νόμος"

Όλοι οι συνήγοροι υπεράσπισης συμφωνούν να παρίστανται τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα στη δίκη. Ο νόμος που απαγορεύει την τηλεοπτική κάλυψη της δίκης είναι αντισυνταγματικός και παραβιάζει την επίσης συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία του Τύπου.

Το περίεργο είναι ότι ακόμη και με βάση αυτό τον αντισυνταγματικό νόμο, αν και το δικαστήριο είναι αυτό που έχει την αρμοδιότητα να αποφασίσει για την τηλεοπτική ή μη κάλυψη της διαδικασίας, έχουμε και πάλι κυβερνητική παρέμβαση, καθώς δεν έχει ληφθεί καμία σχετική ρύθμιση για τον χώρο που θα τοποθετηθεί η κάμερα αν οι δικαστές τελικά πουν "ναι" στην κάλυψη.

ΚΩΣΤΑΣ ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ (συνήγορος υπεράσπισης του Αλέξανδρου Γιωτόπουλου)

"Παραβίαση"

Τάσσομαι υπέρ της κάλυψης της τηλεοπτικής δίκης, γιατί με την απουσία της κάμερας παραβιάζεται ακόμη και η συνταγματικά κατοχυρωμένη δημοσιότητα της δίκης.

ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ (συνήγορος υπεράσπισης του Βασίλη Τζωρτζάτου)

"Βήμα στην… παραθυρολογία"

Η παρουσία της τηλεοπτικής κάμερας είναι αναγκαία για την εξασφάλιση της δημοσιότητας, αλλά υπάρχει προβληματισμός σχετικά με την επιλογή των πλάνων και τον χρόνο που θα αφιερώνεται στα δελτία ειδήσεων. Κατά την άποψή μου, θα πρέπει η δίκη να προβάλλεται από τηλεοράσεως, ώστε να μην καλλιεργείται η… παραθυρολογία.

ΘΩΜΑΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ (συνήγορος υπεράσπισης του Πάτροκλου Τσελέντη)

"Περισσότερες εγγυήσεις για Δικαιοσύνη"

Προσωπικά, τάσσομαι υπέρ της τηλεοπτικής κάλυψης της δίκης θεωρώντας ότι παρέχονται έτσι περισσότερες εγγυήσεις για την ορθή απονομή της Δικαιοσύνης. Ωστόσο, ο κατηγορούμενος που εκπροσωπώ δεν επιθυμεί την τηλεοπτική κάλυψη, όπως θα έκανε κάθε εχέφρων άνθρωπος που αντιμετωπίζει τόσο βαριές κατηγορίες.