Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Ελλάδα :: Πολιτικό ρεπορτάζ

( "παράπλευρη απώλεια" το κυπριακό :: 26-02-2003) 

"Παράπλευρη απώλεια" το Κυπριακό

Η προτεραιότητα που δίνουν οι Αμερικανοί στο ζήτημα του Ιράκ, "αγκάθι" για τη λύση

ΕΙΡΗΝΗ Δ. ΚΑΡΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

Την ώρα που εξαντλούνται και οι τελευταίες ελπίδες για εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό εντός των χρονοδιαγραμμάτων, η κρίση με το Ιράκ και οι προτεραιότητες των Αμερικανών σε σχέση με τον επικείμενο πόλεμο δημιουργούν ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα στις όποιες προσπάθειες.

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, που ήρθε χθες στην Αθήνα προερχόμενος από την Άγκυρα, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου. Όπως είπε, αυτή είναι η μοναδική ευκαιρία για ένταξη μιας ενωμένης νήσου στο νησί - και δεν γνωρίζει εάν και πότε θα υπάρξει άλλη. Άφησε επίσης να εννοηθεί ότι σε "λίγες ημέρες" η υπόθεση του Κυπριακού θα φθάσει στο "αυτή είναι η λύση, πάρτε την ή αφήστε την".

Προβληματισμό στην Αθήνα δημιούργησε και μια άλλη ρήση του κ. Ανάν κατά την άφιξή του, ότι έλαβε "πολύ ενθαρρυντικά μηνύματα από την Άγκυρα". Λίγο αργότερα, ωστόσο, εξηγήθηκε ποια είναι αυτά τα "ενθαρρυντικά" μηνύματα από τη γείτονα: ο ίδιος ο Τούρκος ηγέτης Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματός του, υποστήριξε ότι "η λύση του Κυπριακού είναι πιο κοντά από ποτέ" - δήλωση που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις εκτιμήσεις που διατύπωσαν προχθές στην Αθήνα οι κ.κ. Σημίτης και Παπαδόπουλος.

Δηλώσεις Ερντογάν

Σε μια ακόμη "ανησυχητική" αναφορά - που δείχνει ότι το τρίτο σχέδιο Ανάν κινείται πιο κοντά στις επιδιώξεις του Ντενκτάς - ο κ. Ερντογάν εξέφρασε την ελπίδα ότι το νέο σχέδιο, που μπορεί να υποβληθεί ακόμη και σήμερα, "θα είναι εύκολα διαπραγματεύσιμο και πιο κοντά στις πραγματικότητες στο νησί".

Ο Τούρκος πολιτικός είπε ότι "το νέο σχέδιο αναφέρεται σε δύο ιδρυτικά κράτη και ένα κράτος συνεταιρισμού ή κράτη που εξαρτώνται από αυτό. Προβλέπει 29,2% εδαφών στην τουρκοκυπριακή πλευρά - όρο που είχε θέσει παλαιότερα".

Και συνέχισε: "Όσον αφορά το θέμα των προσφύγων, υπάρχει μια προσέγγιση που δίνει την αρμοδιότητα στο συστατικό κράτος να δίδει υπηκοότητα στους πρόσφυγες που θα μετακινηθούν στην άλλη πλευρά".

Δημοσίευμα

Την ίδια στιγμή, διάχυτη είναι η αίσθηση στην Αθήνα - αλλά και τις Βρυξέλλες - ότι η ήδη δύσκολη υπόθεση της επίλυσης του Κυπριακού έχει πέσει θύμα του ιρακινού προβλήματος.

Και ότι στο πλαίσιο της συμφωνίας Ηνωμένων Πολιτειών - Τουρκίας, για τη διέλευση 65.000 στρατιωτών από τουρκικό έδαφος, με κατεύθυνση το Ιράκ, η Άγκυρα - και κυρίως οι πανίσχυροι στρατηγοί - έλαβε και τη "σιωπηρή" στήριξή τους στο θέμα της Κύπρου. Αυτό το θέμα - την "καταδίκη" του Κυπριακού λόγω πολέμου στο Ιράκ - θίγει μάλιστα με χθεσινό της δημοσίευμα και η έγκυρη βρετανική εφημερίδα "Φαϊνάνσιαλ Τάιμς". Σε ανταπόκριση τής κ. Ντέμπεϊ από τις Βρυξέλλες, το Κυπριακό αναφέρεται ως μία από τις "παράπλευρες απώλειες" της απόφασης των Αμερικανών να επιτεθούν στο Ιράκ.

Στην Αθήνα, κυβερνητικές πηγές επιβεβαίωναν πως πράγματι υπάρχουν τέτοιες ανησυχίες - και οι πληροφορίες από την Τουρκία δεν είναι στην κατεύθυνση τής διάψευσής τους.

Στο υπουργείο Εξωτερικών, ωστόσο, έλεγαν πως επισήμως δεν έχει παρατηρηθεί καμιά αλλαγή στάσης της Ουάσιγκτον στο Κυπριακό - και οι Αμερικανοί διαμηνύουν με κάθε ευκαιρία πως το ενδιαφέρον τους παραμένει αμείωτο. Ενδεικτική, πάντως, για το θέμα θα είναι η σημερινή συνάντηση που θα έχει ο Γιώργος Παπανδρέου με τον Αμερικανό απεσταλμένο για το Κυπριακό, Τόμας Γουέστον.

Ο Κώστας Σημίτης, μετά τη συνάντησή του με τον Κόφι Ανάν, επιχείρησε να δώσει το δικό του μήνυμα - εν είδει… μαστιγίου και καρότου.

"Δείχνει τον δρόμο"

Έτσι, τόνισε ότι το τρίτο σχέδιο του ΟΗΕ δεν είναι απολύτως ικανοποιητικό για κανέναν, αλλά "δείχνει τον δρόμο" - ενώ σε αντίθεση με το πνεύμα των προχθεσινών του δηλώσεων είπε πως εξακολουθεί να θεωρεί εφικτή τη λύση εντός των χρονοδιαγραμμάτων.

Ταυτόχρονα, όμως, ο Πρωθυπουργός χρησιμοποίησε σκληρές εκφράσεις για την Τουρκία, κάνοντας λόγο για "δεκαετίες" κατοχής, στρατιωτικών επεμβάσεων, καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παραβίασης των διεθνών συνθηκών.

"Χρειάζεται να έχουμε μνήμη", είπε χαρακτηριστικά ο Κώστας Σημίτης, επαναλαμβάνοντας πως η ελληνική και η ελληνοκυπριακή πλευρά έχουν τη βούληση για λύση του Κυπριακού. Στις δε διαβεβαιώσεις του Κόφι Ανάν περί ενθαρρυντικών μηνυμάτων από την Άγκυρα, ο κ. Σημίτης είπε απλώς ότι "εγώ αυτά θέλω να τα δω στην πράξη".

Περισσότερο ποσοστό εδάφους στους Τουρκοκύπριους

Αυξάνεται το ποσοστό των εδαφών που δίνονται στην Τουρκοκυπριακή πλευρά. Σύμφωνα με τουρκικές πηγές, το μνημόνιο που επεδόθη από τα Ηνωμένα Έθνη περιλαμβάνει τα εξής σημεία:

* Το ποσοστό των εδαφών στην τουρκική πλευρά θα αυξηθεί από το 28,5% στο 29,2%. Αυτή η αύξηση εξασφαλίζεται με την παραχώρηση μερικών εδαφών που ανήκουν στις αγγλικές βάσεις και χρησιμοποιούνται από τους Τουρκοκύπριους αγρότες στην τουρκοκυπριακή διοίκηση.

Η Καρπασία

Η Καρπασία δεν θα συμπεριλαμβάνεται μέσα στις περιοχές που θα δοθούν στους Ελληνοκύπριους. Αλλά με βάση της 3ης Συμφωνίας της Βιέννης για την Καρπασία, θα προβλέπεται το καθεστώς της περιορισμένης αυτονομίας. Θα εξασφαλιστεί η επιστροφή στην περιοχή όλων (περίπου 20.000) των Ελληνοκυπρίων που ζούσαν πριν από το 1974 στην Καρπασία. Έξι χωριά που βρίσκονται στο δυτικό ακρωτήρι του νησιού θα δοθούν στους Ελληνοκυπρίους. Με τις νέες εδαφικές ρυθμίσεις προβλέπεται η επιστροφή παραπάνω από 85.000 Ελληνοκυπρίων προσφύγων στα εδάφη υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση.

* Το ποσοστό των εδαφών που οι Ελληνοκύπριοι θα μπορούν να αποκτήσουν στο τουρκοκυπριακό "συστατικό κράτος" θα αυξηθεί από το 9% στο 10% σε κρατική βάση και από 14% σε 20% σε βάση κοινοτήτων.

* Στο νησί θα μείνουν από 6.000 Έλληνες και Τούρκοι στρατιώτες και το 2010 ο αριθμός των στρατιωτών θα επανεξεταστεί.

* Το όνομα του νέου κράτους θα είναι "Ηνωμένη Κυπριακή Δημοκρατία" (United Cyprus Republic).

* Το 4χρονο μορατόριουμ που προβλέπεται για την επιστροφή των Ελληνοκυπρίων στα εδάφη που βρίσκονται υπό την διοίκηση των Τουρκοκυπρίων θα επεκταθεί σε 6 χρόνια. Οι Ελληνοκύπριοι που είναι πάνω από 65 χρόνων θα μπορέσουν να επιστρέψουν στο βόρειο τμήμα ύστερα από δύο χρόνια μετά τη συμφωνία. Ο αριθμός των Ελληνοκυπρίων που θα επιστρέψουν στο βόρειο τμήμα δεν θα ξεπερνά το 28% του πληθυσμού των Τουρκοκυπρίων.

Δεν θα ψηφίζουν

Οι Ελληνοκύπριοι που θα εγκατασταθούν στο βόρειο τμήμα δεν θα έχουν το δικαίωμα ψήφου για την εκλογή κεντρικών οργάνων.