Εφημερίδα "Τα Νέα"
«Με άγνοια και αδιαφορία»
Οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού χωρίς υποστήριξη και ενημέρωση
Εντελώς αβοήθητη παραμένει σήμερα η Ελληνίδα με καρκίνο μαστού, η οποία καλείται να σηκώσει μόνη της το φορτίο της νόσου.
Η Ελληνίδα καρκινοπαθής, μετά το πλήγμα της διάγνωσης, αντιμετωπίζει την έλλειψη ενημέρωσης και την ανυπαρξία ψυχολογικής υποστήριξης
Η 43χρονη Κλεοπάτρα, που χειρουργήθηκε για καρκίνο μαστού σε μεγάλο ιατρικό κέντρο των ΗΠΑ, λέει χαρακτηριστικά: «Εκεί υπάρχει πρόβλεψη και ενημέρωση για καθετί που θα απασχολήσει την άρρωστη. Μια εκπαιδευμένη νοσηλεύτρια, για παράδειγμα, με ενημέρωσε λεπτομερώς τι πρέπει να αποφεύγω στο εξής, για να μην ταλαιπωρήσω το χέρι από το οποίο είχαν αφαιρεθεί οι λεμφαδένες. Ένα από αυτά ήταν να μη γίνει αιμοληψία από αυτό το χέρι. Όταν λοιπόν πήγα για αιμοληψία στην Ελλάδα και το είπα στη νοσηλεύτρια, με αντιμετώπισε εντελώς αδιάφορα και μου είπε ότι δεν πειράζει κι αν πάρουμε αίμα από αυτό το χέρι! Αυτή η άγνοια έχει ως αποτέλεσμα οι περισσότερες Ελληνίδες που χειρουργήθηκαν για καρκίνο να έχουν λεμφοίδημα στο χέρι. Κανείς επίσης δεν τις ενημερώνει ότι μπορούν να κάνουν πλαστική επέμβαση ακόμα και ταυτόχρονα με τη μαστεκτομή, ώστε να μην αισθάνονται ανάπηρες. Η λογική τους είναι "κοίτα τώρα να ζήσεις, και όλα τα άλλα είναι πολυτέλειες!"».
Όπως τόνισε ο διευθυντής του Τομέα Ψυχικής Υγείας του Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «Μεταξά» κ. Β. Ιακωβίδης, σε εκδήλωση του Πανελλήνιου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού, «η Ελληνίδα καρκινοπαθής, μετά το πλήγμα της διάγνωσης, αντιμετωπίζει την έλλειψη ενημέρωσης και την ανυπαρξία ψυχολογικής υποστήριξης».
«Σε μια υπεύθυνη κοινωνία είναι απαραίτητη η οργάνωση αρκετών κέντρων πρώιμης διάγνωσης του καρκίνου», λέει ο κ. Σταμάτης Βασίλαρος, πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Δράσης και επίκουρος καθηγητής της Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με μεγάλη εμπειρία στον καρκίνο του μαστού. «Στη χώρα μας βλέπουμε το μεγαλύτερο ποσοστό πρώιμης διάγνωσης να παραδίδεται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. Το ερώτημα που αναφύεται είναι: πού βρίσκονται τόσα εκπαιδευμένα άτομα για να τις στελεχώνουν;».
Πρότυπο Ογκολογικό Νοσοκομείο
Το κενό ελπίζεται να καλύψει το Πρότυπο Ογκολογικό Νοσοκομείο του Ιδρύματος «Γεώργιος Γεννηματάς», που εγκαινιάστηκε χθες στην Αθήνα. Το νέο Ογκολογικό Νοσοκομείο, εκτός από τη συνολική αναβάθμιση των κτιριακών εγκαταστάσεων, του ιατρικού εξοπλισμού και του έμψυχου δυναμικού του, διαθέτει αυτοδύναμη Μονάδα Κατ΄ Οίκον Νοσηλείας, Τμήμα Κοινωνικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης και Ιατρείο Πόνου για τους ασθενείς που χρειάζονται ιατρική περίθαλψη αλλά δεν είναι σε θέση να μετακινηθούν. Ιδιαίτερη προσοχή έχει δοθεί στην αντιμετώπιση γυναικολογικών καρκίνων με τη δημιουργία Χειρουργικής Κλινικής Μαστού.
ΑΝΑΓΚΑΙΟΣ Ο «ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ»
Επώδυνη αναμονή για το χειρουργείο…
Ο κ. Σταμάτης Βασίλαρος, πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Δράσης και επίκουρος καθηγητής της Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
«Η θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου έπαψε να είναι έργο ενός γιατρού. Θα πρέπει κάθε θεραπεία να προσδιορίζεται από ομάδα διαφόρων ιατρικών ειδικοτήτων, που απαρτίζουν το ογκολογικό συμβούλιο. Πόσα τέτοια συμβούλια λειτουργούν στη χώρα μας;», τονίζει ο κ. Βασίλαρος.
Για να πάρει τη σειρά της στο κρατικό χειρουργείο, η Ελληνίδα με καρκίνο μαστού πρέπει να υποστεί την επώδυνη αναμονή (δύο μήνες κατά μέσο όρο στην Κλινική Μαστού του «Αγίου Σάββα»). «Αιτία είναι η κακή διακίνηση των ασθενών», σχολιάζει ο κ. Βασίλαρος. «Ασθενείς που σε ιδιωτικές κλινικές νοσηλεύονται μόνο δυο - τρεις ημέρες, στο νοσοκομείο για την ίδια ακριβώς αιτία νοσηλεύονται 15 ημέρες ή και ένα μήνα. Ο ρυθμός με τον οποίο εκτελούνται οι διάφορες εξετάσεις, αλλά και ο μηχανισμός που πρέπει να κινηθεί προκειμένου ο ασθενής να φθάσει στο χειρουργείο, είναι απαράδεκτος. Ατυχώς, ορισμένα Ταμεία Υγείας δεν καλύπτουν τα έξοδα διαγνωστικών εξετάσεων, εάν ο ασθενής δεν νοσηλεύεται. Ένας άλλος λόγος για τις ουρές είναι ότι πολλά από τα κρεβάτια στα αντικαρκινικά νοσοκομεία διατίθενται σε μη καρκινοπαθείς».
Ο πολυσυζητημένος, αλλά ανεφάρμοστος στην Ελλάδα, ποιοτικός έλεγχος των ιατρικών πράξεων θα ανέβαζε και την ποιότητα της περίθαλψης των καρκινοπαθών: «Να λειτουργήσει, επιτέλους, ένας μηχανισμός ελέγχου ιατρικών πράξεων», τονίζει ο κ. Βασίλαρος. «Τέτοιες επιτροπές (tissue committees) λειτουργούν σε κάθε νοσοκομείο των ΗΠΑ. Αυτή η επιτροπή θα έχει το δικαίωμα να ελέγχει οποιονδήποτε φάκελο ασθενούς από δημόσιο ή ιδιωτικό νοσηλευτικό ίδρυμα. Και μην πει κανείς ότι υπάρχουν επιτροπές δεοντολογίας κ.λπ., γιατί πράγματι δεν τις είδα ποτέ να λειτουργούν!»
ΕΛΛΕΙΨΗ ΑΡΧΕΙΩΝ
Δεν καταγράφονται τα νέα κρούσματα
Θολό και αμφιλεγόμενο είναι στην Ελλάδα το «πρόσωπο» του καρκίνου, καθώς τα νέα κρούσματα της νόσου δεν καταγράφονται σε ένα κεντρικό αρχείο.
Ένας στους τρεις Έλληνες εκτιμάται ότι θα αρρωστήσει από καρκίνο κάποια στιγμή της ζωής του. Σε περίπου 25.000 υπολογίζονται σήμερα οι νέες περιπτώσεις καρκίνου κάθε χρόνο και σε περίπου 22.000 οι θάνατοι από τη νόσο ετησίως. Όλα, όμως, αυτά στο… περίπου, κατ' εκτίμηση και κατά προσέγγιση, καθώς η καταγραφή των στοιχείων - είχε αρχίσει φιλόδοξα το 1986 με το Εθνικό Αρχείο Νεοπλασιών στο υπουργείο Υγείας - γρήγορα ατόνησε.
Έτσι, σήμερα, η χώρα μας είναι η μόνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (αλλά και στην πρώην Ανατολική Ευρώπη) που δεν έχει επίσημα επιδημιολογικά στοιχεία για τον καρκίνο και οι Έλληνες ογκολόγοι στις διεθνείς επιτροπές αναγκάζονται να επικαλούνται στοιχεία της Ιταλίας ή της Ισπανίας.
«Ανίκανοι άνθρωποι»
Ο καθηγητής κ. Δ. Τριχόπουλος είναι κατηγορηματικός: «Κακή οργάνωση και ανίκανοι άνθρωποι είναι οι αιτίες της μη καταγραφής των περιπτώσεων καρκίνων στη χώρα μας, έχει μεγάλες επιπτώσεις στην υπόθεση του καρκίνου στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει η δυνατότητα να αντικειμενικοποιήσει κανείς την κατάσταση και να έχει την εικόνα του καρκίνου στη χώρα μας. Υπάρχει μόνο εντύπωση για το τι συμβαίνει και επομένως ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει».
Ο καθηγητής κ. Γολεμάτης, ο οποίος ως πρόεδρος του ΚΕΣΥ προσπάθησε να δραστηριοποιήσει το Αρχείο Νεοπλασιών του υπουργείου Υγείας, επισημαίνει ότι «μείζονα αιτία για τη στασιμότητα αυτή αποτελεί κυρίως η απουσία ενιαίας γραμμής, καθώς και η έλλειψη συντονισμού, επαρκούς κατανόησης και πνεύματος συνεργασίας από τη δική μας μεριά, των γιατρών».
Και προσθέτει: «Οι ευθύνες ωστόσο κατανέμονται πολλαπλώς, καθώς στην καθυστέρηση έχουν συμβάλει και οι γνωστές γραφειοκρατικές παρακωλύσεις, οικονομικές παράμετροι και νομικά ζητήματα που αφορούν μεταξύ άλλων τη διασφάλιση του ιατρικού απορρήτου. Παρ' όλα αυτά, η συγκρότηση ενός Αρχείου Νεοπλασιών είναι απολύτως επιβεβλημένη».
«Εθνική Ανάγκη», χαρακτηρίζει την καταγραφή του καρκίνου ο καθηγητής Ογκολογίας κ. Ν. Παυλίδης, η έλλειψη της οποίας «αποτελεί» - όπως λέει - «ένα χρόνιο και ανίατο πρόβλημα στη χώρα μας».
«Φρένο» στον προγραμματισμό
«Τροχοπέδη» για οποιονδήποτε προγραμματισμό στον χώρο της Ογκολογίας στην Ελλάδα θεωρεί την απουσία κεντρικού αρχείου για τον καρκίνο ο ογκολόγος κ. Κ. Συρίγος. «Η πιο σημαντική επίπτωση για τους ασθενείς είναι ότι χωρίς κεντρικό αρχείο δεν υπάρχει τρόπος καταγραφής της αποτελεσματικότητας κάθε θεραπείας και έτσι της αξιολόγησης του έργου κάθε ογκολογικού κέντρου».
Ο καθηγητής Ογκολογίας κ. Α. Δημόπουλος προσθέτει και τις συνέπειες στην πρόληψη: «Η πλημμελής καταγραφή των διαφόρων τύπων καρκίνου στην Ελλάδα δεν βοηθά τη χάραξη ορθολογικής πολιτικής πρόληψης του καρκίνου, εφόσον πρέπει να γνωρίζουμε πού πρέπει να επενδυθούν τα αντίστοιχα κονδύλια. Επίσης, έχουμε δυσκολία στο να μελετήσουμε τυχόν ιδιαιτερότητες που μπορεί να έχει κάποιος τύπος καρκίνου στην Ελλάδα».
Την έλλειψη αρχείων κατά νοσοκομείο και τμήμα επισημαίνει ο χειρουργός κ. Σ. Βασίλαρος: «Για να υπάρξει καταγραφή όλων των περιπτώσεων καρκίνου στη χώρα μας, θα έπρεπε κάθε διαγνωστικός ή νοσηλευτικός χώρος να διατηρεί πλήρως ενημερωμένο αρχείο. Τέτοια αρχεία σπάνια συναντώνται».
