Εφημερίδα "Τα Νέα"
Όχι αποζημίωση για το Δίστομο
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε τις προσφυγές των συγγενών των θυμάτων
Τέλος στις διεκδικήσεις αποζημίωσης Ελλήνων πολιτών από το Γερμανικό Δημόσιο για τις θηριωδίες του Γ' Ράιχ βάζει με απόφασή του το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), ενώ παράλληλα μπαίνει στον "πάγο" και η εφαρμογή των αμετάκλητων αποφάσεων για την καταβολή αποζημιώσεων (ύψους άνω των 9 δισ. δραχμών) στους συγγενείς των νεκρών του Διστόμου Βοιωτίας.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε νόμιμη την άρνηση της ελληνικής κυβέρνησης να επιτρέψει την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων του Γερμανικού Δημοσίου στη χώρα μας όπως το Ινστιτούτο Γκαίτε - όπου είχαν γίνει εκδηλώσεις διαμαρτυρίας των συγγενών των θυμάτων
Η μάχη για τις γερμανικές αποζημιώσεις φαίνεται ότι τελειώνει οριστικά στο Στρασβούργο, καθώς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κρίνει νόμιμη την άρνηση της ελληνικής κυβέρνησης να επιτρέψει την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων του Γερμανικού Δημοσίου στη χώρα μας (Ινστιτούτο Γκαίτε κ.ά.), ενώ θετικά αντιμετωπίζει και τη θέση της γερμανικής κυβέρνησης για την αρχή της ετεροδικίας. Σημειώνεται ότι και το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) στη χώρα μας έχει αποφανθεί οριστικά ότι η Γερμανία απολαμβάνει την αρχή της ετεροδικίας και, συνεπώς, δεν είναι αρμόδια τα ελληνικά δικαστήρια να κρίνουν τις επίμαχες αγωγές για αποζημιώσεις.
Στο Στρασβούργο, όπου είχαν προσφύγει οι 257 συγγενείς των νεκρών του Διστόμου Βοιωτίας, επιδιώκοντας την εφαρμογή των αποφάσεων ελληνικών δικαστηρίων για την καταβολή αποζημιώσεων, το θέμα της ετεροδικίας δεν ήταν το κύριο ζητούμενο. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ωστόσο, δίνει το στίγμα του για ενδεχόμενες μελλοντικές προσφυγές, σημειώνοντας ότι "δεν θεωρεί αποδεδειγμένο πως είναι αποδεκτό πλέον από το διεθνές δίκαιο ότι τα κράτη δεν μπορούν να επικαλεστούν ασυλία σε περίπτωση αστικών προσφυγών για αποζημιώσεις σχετικά με εγκλήματα πολέμου που γίνονται στο έδαφος ενός άλλου κράτους…".
Η προσφυγή
Με την προσφυγή στο Δικαστήριο του Στρασβούργου, που είχε υποβληθεί τον Ιούλιο του 2002, οι συγγενείς των θυμάτων του Διστόμου ζητούσαν να καταδικαστεί τόσο το Ελληνικό όσο και το Γερμανικό Δημόσιο, γιατί "παρεμποδίζουν" την εφαρμογή της απόφασης για το Δίστομο. Το Ελληνικό Δημόσιο βρέθηκε στο εδώλιο λόγω της άρνησης του υπουργού Δικαιοσύνης να επιτρέψει την κατάσχεση γερμανικών περιουσιακών στοιχείων στην Ελλάδα από τη στιγμή που η Γερμανία δεν κατέβαλλε τα επιδικαζόμενα ποσά ύψους άνω των 9 δισ. δραχμών, ενώ εξετάστηκαν και καταγγελίες των προσφευγόντων για "μεροληπτική στάση" του πρώην προέδρου του Αρείου Πάγου κ. Στέφ. Ματθία στη δικαστική εξέλιξη της υπόθεσης.
Αβάσιμοι ισχυρισμοί
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε κάθε ισχυρισμό των προσφευγόντων ως αβάσιμο ή απαράδεκτο, σημειώνοντας ότι:
- Η άρνηση του υπουργείου Δικαιοσύνης να επιτρέψει τις κατασχέσεις γερμανικών ακινήτων "δεν συνιστά αδικαιολόγητο περιορισμό του ατομικού δικαιώματος πρόσβασης στη δικαιοσύνη" και "υπαγορεύθηκε αναμφιβόλως από λόγους δημοσίου συμφέροντος και ιδίως από τον νόμιμο σκοπό της τήρησης του διεθνούς δικαίου, ώστε να μη διαταραχθούν οι καλές σχέσεις μεταξύ δύο κρατών…".
- Οι προσφεύγοντες "δεν μπορούν να ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση να ξεπεράσει, παρά τη θέλησή της, τον κανόνα ασυλίας των κρατών", ενώ θα έπρεπε πρώτα να εξασφαλίσουν τη σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Δικαιοσύνης πριν στραφούν δικαστικά κατά του Γερμανικού Δημοσίου. "Αν τα ελληνικά δικαστήρια καταδίκασαν σε καταβολή αποζημίωσης - αναφέρει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο - αυτό δεν επιφέρει απαραίτητα την υποχρέωση του ελληνικού κράτους να εγγυηθεί στους ενάγοντες ότι θα πάρουν αποζημίωση, μέσω αναγκαστικής εκτέλεσης (κατασχέσεις) στο ελληνικό έδαφος…".
- Η άρνηση του υπουργείου Δικαιοσύνης να επιτρέψει τις κατασχέσεις "δεν συνεπάγεται ότι οι ενάγοντες έχασαν την "πίστωσή" τους έναντι του γερμανικού κράτους. Δεν αποκλείεται η εκτέλεση της απόφασης για αποζημίωση να πραγματοποιηθεί αργότερα, σε μια καταλληλότερη ημερομηνία, ή στο έδαφος ενός άλλου κράτους, όπως η Γερμανία…".
- Η προσφυγή στο ΕΔΑΔ κατά του Γερμανικού Δημοσίου είναι απαράδεκτη γιατί "η άρνηση του υπουργείου Δικαιοσύνης δεν μπορεί να αποδοθεί στη Γερμανία", η οποία "δεν έλαβε καμία απόφαση στο πλαίσιο της συγκεκριμένης αντιδικίας, αντιθέτως εξομοιώνεται με έναν ιδιώτη αντίδικο…".
Η στάση Ματθία
Ως αβάσιμοι, εξάλλου, απορρίφθηκαν και οι ισχυρισμοί για "μεροληπτική στάση" του κ. Ματθία, καθώς "οι ενάγοντες δεν εμφάνισαν κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει μεροληψία, αλλά βασίζονται σε καθαρές εικασίες…". Κατά τους προσφεύγοντες, ο κ. Ματθίας "ευνόησε" τις γερμανικές θέσεις στην αντιδικία ενώπιον του Αρείου Πάγου, "με αντάλλαγμα να παραταθεί η θητεία του στην προεδρία του Ανωτάτου Δικαστηρίου και μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος…".
