Άντριου Κρούμεϊ - Μαίρη Αργυράκη Αν επενδύσεις τα πάντα στο γράψιμο, γίνεσαι ξεροκέφαλος

Επιστήμη και λογοτεχνία αποκαλύπτουν τα μυστικά ενός… επιτυχημένου γάμου, κάπου στη βορειοδυτική άκρη της Αγγλίας, με στήριγμα τη Φυσική και πολλές μυρωδιές από Ελλάδα. «Η Φυσική μάς έφερε κοντά», λένε ο συγγραφέας Άντριου Κρούμεϊ και η Ελληνίδα σύντροφός του Μαίρη Αργυράκη. Οι δυο τους περιγράφουν μια σχέση χαρούμενη και ήρεμη, που κρύβει στη βάση της… επιστημονική μεθοδολογία

ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΣΤΑΜΑΤΗ

«Μοιραζόμαστε έναν κοινό κώδικα, αν και είμαστε διαφορετικοί», λέει ο Άντριου Κούμεϊ με την σύζυγό του Μαίρη Αργυράκη στο πλευρό του

Του αρέσει να την κρατά αγκαλιά, όσο της αρέσει να τον ακούει να μιλά για ιδέες που προκαλούν το μυαλό και πυροδοτούν συζητήσεις. Κρατούν αποστάσεις όταν χρειάζεται, αλλά το βλέμμα τους συναντάται στον αέρα, επιβεβαιώνοντας συμφωνία ή διαφωνία.

Όταν ο Άντριου Κρούμεϊ (Andrew Crumey) βρέθηκε στην Ελλάδα, πριν από μερικές ημέρες, προσκεκλημένος των Εκδόσεων Πόλις, για να παρουσιάσει το βιβλίο του «Η Αρχή του Ντ' Αλαμπέρ», η Μαίρη Αργυράκη ήταν «ξεναγός», με ματιά ξεκάθαρη, όπως αυτή που προσφέρει συνήθως η απόσταση (άλλωστε ζει για περισσότερα από 20 χρόνια στη Βρετανία) και «ακροατής» που φιλτράρει ταυτόχρονα τις κουβέντες του συζύγου, του συγγραφέα, του επιστήμονα και του κοινού του.

Κοινή συνισταμένη είναι η επιστήμη, στη σκέψη αλλά και στη σχέση τους. Δεν υπερβάλλουν όταν λένε «η Φυσική μας έφερε κοντά». Θεωρητικός φυσικός ο Άντριου, βιοχημικός η Μαίρη γνωρίστηκαν σ' ένα πάρτι φίλων πανεπιστημιακών, πριν από 10 περίπου χρόνια. Τότε, η Μαίρη ήταν ακόμη η πρώτη αναγνώστρια των βιβλίων του.

Η ιστορία της είναι εκείνη η «κλασική» μιας Ελληνίδας φοιτήτριας που ξεκίνησε για σπουδές ενός έτους στη Βρετανία και δεν επέστρεψε ποτέ. Χημεία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Βιοχημία μετά στο Πανεπιστήμιο του Newcastle και επιστήμες του περιβάλλοντος, έρευνα, δουλειά στον ακαδημαϊκό και τον ιδιωτικό τομέα. Σήμερα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Sunderland και εκπαιδεύει στελέχη επιχειρήσεων και βιομηχανιών, στις ορθολογικές περιβαλλοντικές πρακτικές.

«Οικογενειακό» σχολείο

Η ιστορία του είναι ενός παιδιού που χανόταν διαβάζοντας εγκυκλοπαίδειες, ήθελε να γίνει αστροναύτης ή αστρονόμος, έγινε θεωρητικός φυσικός και διάσημος ως ένας από τους καλύτερους Σκωτσέζους συγγραφείς, που συχνά τον συγκρίνουν με τον Μπόρχες ή τον Καλβίνο. «Και καταπληκτικός πατέρας», θα πει η Μαίρη. «Αλήθεια! Βγαίνει από το γραφείο, τελειώνοντας τη δουλειά του και γίνεται ένα με τα παιδιά. Σέρνεται στο πάτωμα, δημιουργεί παιχνίδια από το τίποτα. Μπορεί να βρεθείς στη μέση της ερήμου με τον Άντριου και να εφεύρει ένα καταπληκτικό παιχνίδι που θα ενθουσιάσει μικρούς και μεγάλους. Κοντά του έμαθα να ηρεμώ (έχω βλέπεις συχνά "ελληνικές αντιδράσεις" - πανικοβάλλομαι, αγχώνομαι)… Όμως εκείνος έχει πάντα θετική ενέργεια, την άνεση και το χιούμορ να σε πείσει ότι υπάρχουν λύσεις που δεν απαιτούν ακροβατικά».

Ο οκτάχρονος Πίτερ και η ηλικίας τεσσάρων ετών Κάτια (που μαθαίνουν ελληνικά μέσα από παιχνίδια, βιβλία και παλιές ελληνικές κωμωδίες, σ' ένα μικρό «οικογενειακό» σχολείο, που έχει οργανώσει η Μαίρη και μέχρι στιγμής έχει οκτώ μαθητές) είναι επίσης παιδιά χαρούμενα, ήρεμα, δημιουργικά. Τρεις μέρες την εβδομάδα εργάζεται στο Πανεπιστήμιο η Μαίρη, τρεις μέρες της εβδομάδας και ο Άντριου πηγαίνει στα γραφεία της εφημερίδας «Scotland of Sunday», όπου έχει την ευθύνη των σελίδων λογοτεχνίας.

«Μοιραζόμαστε έναν κοινό κώδικα, αν και είμαστε διαφορετικοί», λέει ο Άντριου. «Έχει να κάνει με το κοινό επιστημονικό μας υπόβαθρο, νομίζω. Δίνουμε κι οι δύο μεγάλη σημασία στην ιδέα, στη σημασία της απόδειξης, στην αξία της επιβεβαίωσης, στην αντικειμενική γνώση», λέει κοιτώντας τη σύντροφό του με νόημα. Περιγράφει μια σχέση «ορθολογική, χωρίς να υπολείπεται σε ενδιαφέρον, συναίσθημα, κατανόηση», κι εκείνη συμφωνεί. «Είμαστε κι οι δύο μεθοδικοί - είναι κι αυτό προνόμιο που αποκτά κανείς όταν μελετά τις θετικές επιστήμες».

Με μεθοδικότητα φαίνεται πως έχουν εξετάσει κοινά πολιτιστικά στοιχεία και αντίρροπες τάσεις στον χαρακτήρα τους. «Μια μέρα θα έρθουμε να ζήσουμε στην Ελλάδα», λένε και οι δύο με μια φωνή.

ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ

Δεν ήταν εύκολη για τη Μαίρη Αργυράκη η προσαρμογή στην Αγγλία. «Γυναίκα και επιστήμονας - δεν είναι απλός συνδυασμός. Μια κοινωνία όσο ανοιχτή κι αν είναι, δεν δίνει προτεραιότητα στους ξένους, αντιθέτως. Η επιτυχία έρχεται με προσπάθεια και μόνο αν την αξίζεις». Βέβαια τον κύκλο τον έκανε και πλέον έχει στο βιογραφικό της όλους τους «σταθμούς» που επιτρέπουν στην καριέρα της να εξελίσσεται.

Παράλληλα και από απόσταση επενδύει χρόνο στη λογοτεχνία. Έχει μεταφράσει στα αγγλικά το βιβλίο του Γιώργη Γιατρομανωλάκη «Στην Κοιλάδα των Αθηνών» και … «συζητάμε συχνά με τον Άντριου σχετικά με τη δυναμική της μετάφρασης και το πέρασμα από τη μία γλώσσα στην άλλη». Αποστάσεις, άλλωστε, από τη δουλειά του συγγραφέα, κρατά και ο ίδιος ο Άντριου Κρούμεϊ. «Δεν συμφωνώ με τη ρομαντική εκείνη εικόνα των συγγραφέων που θυσιάζουν όλη την ευτυχία και την προσωπική τους ζωή στο γράψιμο. Χάνουν το νόημα, νομίζω. Είναι σημαντικό το γράψιμο για μένα, αλλά δεν είναι το παν. Ό,τι κι αν κάνεις, πιστεύω, δεν πρέπει να επενδύεις τα πάντα, δεν πρέπει να ταυτίζεσαι απόλυτα. Γιατί γίνεσαι ξεροκέφαλος, απόλυτος, ανελαστικός και, τελικά, χάνεις την ικανότητα να βελτιώσεις τη δουλειά σου, να πας ένα βήμα παραπέρα».

info

Βιβλία του Crumey στα ελληνικά: * «Η αρχή του Ντ' Αλαμπέρ: Μνήμη, Λογική και Φαντασία», * «Ο κύριος Μι», Εκδόσεις Πόλις * «Μουσική σε ξένη γλώσσα», Εκδόσεις Καστανιώτη

To μυθιστόρημά του, με τίτλο «Pfitz» (1995), αναμένεται από τις Εκδόσεις Πόλις.

Η Μαίρη Αργυράκη έχει μεταφράσει στα αγγλικά, το βιβλίο του Γ. Γιατρομανωλάκη «The Spiritual Meadow», εκδ. Dedalus