Εφημερίδα "Μακεδονία"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Ρεπορτάζ :: Πορτρέτο

( ο "ρατσιστής μόντι" ) 

Ο "ρατσιστής Μόντι"

Ο στρατηγός Μπέρναρντ Μοντγκόμερι, διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων στη Βόρειο Αφρική κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν ο πιο διάσημος Βρετανός ήρωας της εποχής -μέχρι χθες τουλάχιστον, οπότε δόθηκαν στη δημοσιότητα απόρρητα κυβερνητικά έγγραφα της Βρετανίας τα οποία συνετάχθησαν προ 50 ετών. Σύμφωνα με τα έγγραφα αυτά, ο δημοφιλής Μόντι, όπως έμεινε στην ιστορία, δεν ήταν παρά ένας… ρατσιστής που πίστευε ότι οι Αφρικανοί είναι "αγριάνθρωποι και εντελώς ανίκανοι να αναπτύξουν μόνοι τις χώρες τους".

Στο συγκεκριμένο συμπέρασμα κατέληξε ο Μόντι μετά τον πόλεμο, το 1947, κατά τη διάρκεια δίμηνης μυστικής περιοδείας του σε 11 αφρικανικές χώρες. Σε έκθεση, την οποία υπέβαλε στην Εργατική κυβέρνηση της εποχής, τασσόταν κατά των κινημάτων ανεξαρτησίας και της επίσημης πολιτικής των Εργατικών για αυτοδιοίκηση στην Αφρική. Το Φόρειν Όφις απέρριψε τις προτάσεις του στρατηγού για μεγαλύτερο έλεγχο της μαύρης ηπείρου από το Λονδίνο. Αυτός, απτόητος, εκφράσθηκε με υποτιμητικά λόγια για τους Αφρικανούς ηγέτες και κυρίως για τον τότε αυτοκράτορα της Αιθιοπίας, Χαϊλέ Σελασιέ, τον οποίο απεκάλεσε "αξιολύπητο".

Ο ίδιος ο Μόντι ήταν "ένας εμπνευσμένος ηγέτης που ενδιαφερόταν για το ηθικό των στρατευμάτων του και ο οποίος μπορούσε να παίξει με ένα κοινό Βρετανών στρατιωτών σαν φανατικός ευαγγελιστής που ξεκινά σταυροφορία", όπως είπε παρατηρητής της εποχής, το σχόλιο του οποίου μεταφέρει σε βιβλίο του ο δημοσιογράφος Μπράιαν Μακάρθουρ. Οι χθεσινές αποκαλύψεις, όμως, κατέφεραν αποφασιστικό πλήγμα στην υστεροφημία του στρατηγού, όπως παραδέχεται ο λόρδος Τσάλφορντ, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας και βιογράφος του.

Ο επίσημος βιογράφος του, Νιλ Χάμιλτον, υποστήριξε, μιλώντας στο πρακτορείο "Ρόιτερ", ότι ο κόσμος θα θυμάται τον Μόντι ως "ιδιοφυία της στρατηγικής", πρόσθεσε όμως ότι σε θέματα πολιτικής υπήρξε "απίστευτα αφελής". Ο ίδιος μάλλον θα διαφωνούσε με το χαρακτηρισμό "ρατσιστής" που έσπευσαν να του προσάψουν τα μέσα ενημέρωσης -άλλωστε πολέμησε με πάθος εναντίον ενός κατ' εξοχήν ρατσιστικού καθεστώτος- ενώ στο υπόμνημά του προς τη βρετανική κυβέρνηση αναγνώριζε ότι η τελευταία δεν ήταν δυνατό να συμφωνήσει μαζί του, προσθέτοντας ότι "ο χρόνος θα δείξει ποιος από τους δυο μας έχει δίκιο". Σήμερα, μισό αιώνα αργότερα, το καθεστώς των αποικιών έχει σχεδόν εκλείψει παγκοσμίως, στην Αφρική οι ντόπιοι ηγέτες έχουν πάρει την τύχη των κρατών τους στα χέρια τους, σε πολλές περιπτώσεις με επιτυχία, σε κάποιες άλλες με καταστροφικά αποτελέσματα. Ο Μπέρναρντ Μοντγκόμερι θα χρειαζόταν να είναι πιο προσεκτικός, στους χαρακτηρισμούς του τουλάχιστον, αν ζούσε σήμερα, ώστε να εξακολουθήσει να θεωρείται ήρωας.