Εφημερίδα "Μακεδονία"
"Κόλπα" με την ανακύκλωση
Τα ζητήματα ανακύκλωσης στη χώρα μας ρυθμίζονται με βάση την αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει" από το νόμο 2939/2001, ο οποίος αφορά σε συσκευασίες (χαρτί, γυαλί, πλαστικό, αλουμίνιο), εγκαταλειμμένα αυτοκίνητα, ελαστικά, μπαταρίες, ηλεκτρικές συσκευές, έλαια και λιπαντικά.
Για όλα τα παραπάνω είδη ο καταναλωτής πληρώνει τέλος ανακύκλωσης, το οποίο είναι ενσωματωμένο στην τιμή αγοράς του προϊόντος. Με λίγα λόγια, όταν αγοράζουμε ένα κουτί γάλα ή μία μπαταρία, πληρώνουμε και αυτό το ειδικό τέλος, το οποίο θα έπρεπε να διατίθεται ακριβώς για να γίνεται ανακύκλωση.
Σύμφωνα με το νόμο, όσοι παράγουν ή εμπορεύονται τα παραπάνω είδη πρέπει είτε να δημιουργήσουν ατομικό σύστημα διαχείρισης είτε να συμμετάσχουν σε συλλογικά συστήματα, τα οποία ορίζονται από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Μέχρι τώρα έχει οριστεί μόνο ένα σύστημα ανά κατηγορία(!), με αποτέλεσμα η λειτουργία να είναι μονοπωλιακή.
Τα συστήματα αυτά είναι συνήθως μη κερδοσκοπικές εταιρείες και ελέγχονται τουλάχιστον κατά τα δύο τρίτα από όσους εισπράττουν τα χρήματα που πληρώνει ο αγοραστής. Σε αρκετά από τα συστήματα αυτά μάλιστα συμμετέχει για νομιμοποίηση και η Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ)!
Κανείς δεν θα είχε αντίρρηση εάν τα χρήματα που πληρώνουν οι αγοραστές βάσει του ειδικού τέλους αξιοποιούνταν για να γίνεται ουσιαστική ανακύκλωση, είτε μέσω των συστημάτων διαχείρισης είτε μέσω των ΟΤΑ, στους οποίους βέβαια θα έπρεπε να καταβάλλονται κάποια κονδύλια, για να καλυφθεί το κόστος της ανακύκλωσης.
Για να γίνει αντιληπτό πώς λειτουργεί το σύστημα διαχείρισης, θα αναφέρω ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα:
1. Η εταιρεία που έχει οριστεί για την ανακύκλωση συσκευασιών υπέγραψε από το 2001 μέχρι σήμερα πέντε ή έξι συμβάσεις με φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οποίες όμως είναι ετεροβαρείς κατά των δήμων. Τα αποτελέσματα της ανακύκλωσης σε εθνικό επίπεδο είναι μηδαμινά.
2. Η εταιρεία που έχει οριστεί για τα εγκαταλειμμένα οχήματα, με έδρα την Αθήνα, είχε συμβληθεί καταρχήν μόνο με δύο εταιρείες σε όλη την Ελλάδα. Το Π.Δ. 116/2004 υποχρεώνει τους δήμους να μεταφέρουν τα εγκαταλειμμένα οχήματα δωρεάν στις εγκαταστάσεις της εταιρείας, η οποία μπορεί να βρίσκεται σε απόσταση ακόμη και μεγαλύτερη των 50 χλμ. Η τοπική αυτοδιοίκηση, δηλαδή, που επωμίζεται ένα μεγάλο κόστος για τη μεταφορά των εγκαταλειμμένων αυτοκινήτων, δεν εισπράττει ούτε ένα ευρώ για αυτή τη διαδικασία. Συγχρόνως, τα υπουργεία δεν μας έχουν απαντήσει από πού θα καλυφθεί αυτή η δαπάνη ή μάλλον, μετά από αλληλογραφία ενός έτους, μας ενημέρωσαν ότι περίπου θα πρέπει να καλύπτεται από τα ανταποδοτικά τέλη, δηλαδή από τους ίδιους τους δημότες!
Τελικά κανείς δεν γνωρίζει -ή μάλλον δεν το γνωρίζει η πολιτεία- τι γίνονται τα χρήματα που πληρώνουμε ως καταναλωτές βάσει του ειδικού τέλους ανακύκλωσης κατά την αγορά των αυτοκινήτων ή των άλλων ανακυκλώσιμων προϊόντων.
Έχω τη γνώμη ότι πρέπει να ενημερωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί προκύπτει ένα τεράστιο ζήτημα, όταν ο καταναλωτής πληρώνει τέλος ανακύκλωσης, χωρίς ωστόσο να γίνεται ανακύκλωση στο βαθμό που πρέπει.
