Θησαυρός η παιδεία, άνθρακας τα μέτρα

ΤΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ

Μόλις προχθές η υπουργός Παιδείας, κ. Γιαννάκου, προέβη στις σχετικές ανακοινώσεις για το τι θα ισχύσει στις πανελλήνιες εξετάσεις του 2006. Μπροστά στο θησαυρό της παιδείας, οι ανακοινώσεις της υπουργού ισοδυναμούν με άνθρακα.

Και για να είμαστε δίκαιοι, οι ευθύνες δεν βαραίνουν μόνο την ίδια αλλά και τους προηγούμενους που βρέθηκαν στη θέση της και όλους εμάς που για χρόνια δεν αντιληφθήκαμε ότι μέσα από βερμπαλιστικές απόψεις επί της ουσίας λιβανίζαμε και ευνοούσαμε την υποβάθμιση της παιδείας και την άνθιση της παραπαιδείας. Δεν καταλαβαίνω γιατί, κάθε φορά που αλλάζει ένας υπουργός Παιδείας ακόμη κι αν είναι άλλης κυβέρνησης, πρέπει οπωσδήποτε να αλλάξει κάποια πράγματα. Και επί του προκειμένου, τα μέτρα της κ. Γιαννάκου συγκροτούν μια "τρύπα στο νερό". Το λογικοφανές μέτρο, ότι ουδείς περνάει την πύλη του πανεπιστημίου αν δεν έχει πιάσει τη βάση του 10, δεν αλλάζει σε τίποτα την ουσία των πραγμάτων. Απλώς μπετονάρει τον αποκλεισμό από τα πανεπιστήμια του 50% των υποψηφίων. Κι εδώ γεννιέται ένα μεγάλο ερώτημα. Πώς τολμάμε να αξιολογήσουμε τα παιδιά και να αυστηροποιήσουμε τις διαδικασίες (τύποις), όταν για το μπάχαλο στη μέση εκπαίδευση ουδόλως ευθύνονται οι μαθητές και ελάχιστα, θα έλεγα, οι καθηγητές που τις πιο πολλές φορές τους μετατρέπουμε σε "μαύρο πρόβατο". Σήμερα το λύκειο έχει πλήρως υποβαθμιστεί, έχει υποκατασταθεί από τα φροντιστήρια. Και, τελικά, τα παιδιά διαγωνίζονται και αξιολογούνται με βάση τα διδασκόμενα όχι στο σχολείο αλλά με βάση τα εφόδια που παίρνουν από το χώρο των φροντιστηρίων. Η ευθύνη δεν βαραίνει ούτε τους μαθητές ούτε τους καθηγητές. Το πρόβλημα είναι πολιτικό. Η αυστηροποίηση της εξεταστικής δοκιμασίας θα έπρεπε να είχε μεταφερθεί εσωτερικά στις διαδικασίες του πανεπιστημίου. Εάν αυτό είχε συμβεί και το κριτήριο εισαγωγής σε μια σχολή θα ήταν η πραγματική επίδοση του μαθητή στο λύκειο, τότε θα είχαμε αναβαθμισμένο λύκειο, περιορισμένη παραπαιδεία και δεν θα αναζητούσαμε σήμερα τερτίπια για να κρατήσουμε τα μισά παιδιά έξω από τα πανεπιστήμια.

Εδώ που έχουν φθάσει τα πράγματα, η καλύτερη λύση για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, το πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, θα ήταν η κατάργηση των εξετάσεων για τα πανεπιστήμια και το κριτήριο προτεραιότητας για την εγγραφή στην α' ή β' σχολή θα έπρεπε να ήταν οι πραγματικές επιδόσεις και το απολυτήριο του λυκείου. Από εκεί και πέρα, η πραγματική αναδιοργάνωση των πανεπιστημίων και το ανέβασμα του εκπαιδευτικού επιπέδου θα οδηγούσε σπουδαστές και γονείς εγκαίρως να συνομιλήσουν με τον εαυτό τους και θα έπαιρναν τις πιο σωστές αποφάσεις, γιατί η είσοδος στο πανεπιστήμιο δεν θα σήμαινε και την απόκτηση πτυχίου. Εξάλλου, στην εποχή μας, όπου το πτυχίο δεν παραπέμπει στο δημόσιο και στην εξασφάλιση μιας θέσης εργασίας, μικρή σημασία έχουν αυτοί οι ψευδεπίγραφοι περιορισμοί. Αλήθεια, με ποια κριτήρια ορίζουμε το συνολικό αριθμό των εισακτέων; Με βάση τις θέσεις εργασίας που είναι κενές; Με βάση τις ανάγκες της αγοράς ή με βάση "αναπτυξιακά" κριτήρια για να βουλώσουμε τρύπες στο αναπτυξιακό έλλειμμα που οδηγεί στην ερήμωση της περιφέρειας;

Με την "τρύπα που άνοιξε στο νερό" η κ. Γιαννάκου δίνεται μια ευκαιρία για ν' ανοίξει μια συνολική συζήτηση αναδιοργάνωσης του εκπαιδευτικού συστήματος. Εάν αυτό δεν συμβεί, δικαιούται ο καθείς και η καθεμιά να υποπτεύεται άλλα πράγματα, ότι η αυστηροποίηση για την εισαγωγή στα δημόσια πανεπιστήμια δεν είναι τίποτε άλλο παρά η εξασφάλιση πελατείας για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που θα προκύψουν με τη δρομολογημένη νέα συνταγματική αναθεώρηση. Η αναφορά μου στα ιδιωτικά πανεπιστήμια δεν σημαίνει και αρνητική τοποθέτηση απέναντι σ' αυτά. Αλλά επί της ουσίας εναντιώνομαι στη συλλογική, κοινωνική και πολιτική υποκρισία.