Η Κάνδανος της Κρήτης υπέστη τα πάνδεινα κατά τη γερμανική κατοχή

Κύριε διευθυντά,

Η Κάνδανος, κωμόπολις τότε το 1941, πρωτεύουσα της επαρχίας Σελίνου του νομού Χανίων υπέστη πρώτη στις 3 Ιουνίου 1941, τα αντίποινα των Γερμανών, από τμήματα του τακτικού στρατού (Βέρμαχτ). Κατέστρεψαν με εκρηκτικά και φωτιά όλα τα σπίτια. Εκτελεσθέντες κάτοικοι σχετικά λίγοι, γιατί οι περισσότεροι είχαν ανέβει στα βουνά. Βλέπετε στις πρώτες 20-25 ημέρες της γερμανικής κατοχής στην Κρήτη, οι κατακτητές είχαν επιδοθεί σ' ένα όργιο αίματος, λεηλασιών και αυθαιρεσίας που ανάγκασε σχεδόν όλους να πάρουν τα βουνά, γιατί οι επιδρομείς επιδίδονταν με πάθος στο ευγενές σπορ της σκοποβολής κατά ζώντων στόχων, άσχετα αν οι ζωντανοί στόχοι ήταν σκύλοι, γάτες, προβατοειδή ή άνθρωποι.

Μετά την καταστροφή της Κανδάνου, καμαρώνοντας για το κατόρθωμά τους, οι Γερμανοί έστησαν μια μεγάλη ταμπέλα που πάνω - πάνω έγραφε με ευμεγέθη γράμματα "ΕΔΩ ΥΠΗΡΧΕ Η ΚΑΝΔΑΝΟΣ" και από κάτω με μικρότερα κεφαλαία: "Εις αντίποινα των εκ των όπισθεν δολοφονηθέντων ανάνδρως Γερμανών στρατιωτών υπό Ελλήνων ενόπλων πολιτών κατεστράφη η Κάνδανος". Ίσως να έγραφε κάτι περισσότερο η ταμπέλα αλλά αυτά θυμάμαι, μέσες - άκρες γιατί την είδα ο ίδιος και έχουν περάσει και τόσα χρόνια.

Γιατί έγιναν και αντίποινα; ίσως ρωτήσετε. Έγιναν διότι στις 24 Μαΐου 1941, κατά τη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης, που έληξε στις 1 Ιουνίου '41, η εμπροσθοφυλακή του γερμανικού στρατιωτικού τμήματος που προήλαυνε νότια, έπεσε σε ενέδρα ενόπλων, με παμπάλαια όπλα, κατοίκων και εξολοθρεύτηκε.

Όλα αυτά δεν γράφτηκαν για να μειώσουν το μέγεθος της θυσίας των κατοίκων των άλλων κωμοπόλεων και χωριών της χώρας μας. Αυτές οι φρικτές πράξεις της καταστροφικής μανίας των κατακτητών θα πρέπει να μείνουν ανεξίτηλες στην εθνική μνήμη. Όμως, στον τραγικό κατάλογο την πρώτη θέση την κατέχει η Κάνδανος. Ανατριχιαστικά θλιβερή πρωτιά.

Με εκτίμηση

ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΚΙΑΓΙΑΔΑΚΗΣ