Ο Ευαγγελιστής Λουκάς και η ελληνική γλώσσα

Αγαπητή "Μακεδονία",

Στις 18 Οκτωβρίου γιορτάζεται κάθε χρόνο η μνήμη του Ευαγγελιστή Λουκά.

Ο Δ. Θεοτοκόπουλος ζωγράφισε τον Ευαγγελιστή, εμπνεόμενος από την προσωπικότητα, το βίο και το έργο του.

Με την ευκαιρία, θα 'θελα να καταθέσω μερικά στοιχεία, σχετικά με τη δράση του Ευαγγελιστή Λουκά.

Ο Λουκάς ήταν γιατρός, αλλά είχε και φιλολογική μόρφωση. Κατέχει τη γλώσσα των αρχαίων ιατρών και αντικαθιστά, δημώδεις ιατρικές φράσεις, με τεχνικούς ιατρικούς όρους.

Το Ευαγγέλιο του Λουκά, το οποίο αρχίζει με τη διήγηση της ζωής του πατέρα του Ιωάννη του Προδρόμου, του Ζαχαρία και τελειώνει με την ανάληψη του Χριστού, είναι το πιο αξιόλογο από γλωσσική άποψη.

Ο Λουκάς ήταν γνώστης της ελληνικής γλώσσας (της αλεξανδρινής εποχής) και χρησιμοποιεί σε μεγάλή έκταση ρηματκούς τύπους, οι οποίοι αποτελούν απλουστευμένη μορφή των αρχαίων ρηματικών τύπων. Η γραφή του είναι απαλλαγμένη, στο μέτρο του δυναμικού, από αραμαϊκούς ιδιωματισμούς.

Το Ευαγγέλιο του Λουκά, εκτός των άλλων, προσφέρεται και για τη μελέτη της εξέλιξης της ελληνικής γλώσσας.

Ο Λουκάς γίνεται το πρότυπο της ελληνικής χριστιανικής έκφρασης των μέσων χρόνων. Και μέσα απ' αυτόν διατηρείται η παράδοση, ενώ βρίσκει μιμητές αρκετούς Βυζαντινούς.

Ακόμα και κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπου το γλωσσικό αίσθημα του ελληνικού λαού είχε υποστεί μοιραία διαφοροποίηση, λόγω των νέων συνθηκών ζωής, ο λαός είχε πλήρως εξοικειωθεί με τη γλώσσα των Ευαγγελιστών, προ πάντων, δε, με τη γλώσσα του Λουκά, η οποία είναι γλαφυρή και μεγαλοπρεπής στην απλότητά της. Το Ευαγγέλιο του Λουκά είναι το Ευαγγέλιο της επιείκειας και της ειρήνης.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΖΙΑΛΗΣ