Υπό όρους ανεξαρτησία και ουσιαστική αποκέντρωση

ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΣΥΝΤΑΚΤΗ Γράφει ο Φατμίρ Ραλίου*

Δεν πρόκειται να αποτελέσει έκπληξη αν τελικά η διεθνής κοινότητα επιβάλει λύση πριν οι δύο πλευρές μπορέσουν να διαπραγματευτούν, στο πλαίσιο των συνομιλιών για τον καθορισμό του καθεστώτος του Κοσσυφοπεδίου. Είναι πολύ δύσκολο να γίνει πιστευτό ότι η λύση μπορεί να προέλθει από την Πρίστινα και το Βελιγράδι, κρίνοντας από τις τελείως αντίθετες θέσεις. Οι Σέρβοι υποστηρίζουν ότι το Κοσσυφοπέδιο θα είναι για πάντα σερβικό, ενώ οι Κοσοβάροι πολιτικοί δεν ικανοποιούνται με τίποτα λιγότερο από την ανεξαρτησία. Γι' αυτό και η διεθνής κοινότητα αποφάσισε να μην αναφέρεται σε τελικό καθεστώς, αλλά σε μελλοντικό, καίτοι προσδοκά να είναι το τελικό, όπως έχει εκφραστεί ο ειδικός μεσολαβητής του ΟΗΕ, Μάρτι Άχτισαάρι.

Οι συζητήσεις στο Κοσσυφοπέδιο επικεντρώνονται γύρω από την υπό όρους ανεξαρτησία και την ουσιαστική αποκέντρωση ως τη μόνη εγγύηση για την προστασία των σερβικών κοινοτήτων, ωστόσο και οι δύο πλευρές την φοβούνται.

Οι Αλβανοί γιατί θα χάσουν κάποια εδάφη, αφού το Βελιγράδι επιδιώκει με το σχέδιο αποκέντρωσής του να δημιουργήσει μια "νέα σερβική οντότητα" στο Κοσσυφοπέδιο και να την αποσχίσει από αυτό. Από την άλλη, οι Σέρβοι φοβούνται για την αποκοπή των δεσμών με το Βελιγράδι και δεν εμπιστεύονται τους δημοκρατικούς θεσμούς, όπως έδειξαν με τη μη συμμετοχή τους στις εκλογές και στα κεντρικά όργανα -το κοινοβούλιο και την κυβέρνηση.

Οι Σέρβοι φοβούνται ένα ανεξάρτητο Κοσσυφοπέδιο υπό μια αλβανική πλειοψηφία. Γι' αυτό η κοσοβαρική κυβέρνηση θα πρέπει να απευθυνθεί σε όλες τις εθνικές κοινότητες και να εξηγήσει τι θα κάνει μετά τον καθορισμό του καθεστώτος. Όπως στο παρελθόν επιλύθηκαν τα πιο δύσκολα προβλήματα στα Βαλκάνια, έτσι και τώρα η αποκέντρωση επελέγη από τη διεθνή κοινότητα ως το εργαλείο για να επιτευχθεί ο στόχος της δημοκρατίας, προστατεύοντας τα δικαιώματα των εθνικών μειονοτήτων και ειδικότερα των Σέρβων.

Στο ζήτημα της αποκέντρωσης βρίσκεται τώρα το ενδιαφέρον και η αλβανική διαπραγματευτική ομάδα θα πρέπει να προβεί σε συμβιβασμό, δείχνοντας γενναιοδωρία προς τις μειονότητες, οι οποίες θα πρέπει να αποδεχτούν τις προτάσεις υπερνικώντας τους φόβους τους μαζί με την πλειοψηφία. Διαφορετικά, οι συνομιλίες θα διαρκέσουν για πολύ…