Εφημερίδα "Μακεδονία"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Οικονομία :: Οικονομική είδηση

( τεκμήρια: ο μεγάλος άγνωστος ) 

Οι… μαύρες ημέρες για τις "μικρές πολυτέλειες" της ζωής μας (όπως, για παράδειγμα, ένα καλό αυτοκίνητο) ξεκίνησαν το 1978. Συνεχίζονται, όμως, μέχρι και σήμερα, χωρίς να διαφαίνεται φως στην άκρη του τούνελ.

ΟΣΑ ΘΕΛΑΤΕ ΝΑ ΜΑΘΕΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΚΑΙ… ΦΟΒΟΣΑΣΤΑΝ ΝΑ ΡΩΤΗΣΕΤΕ

Τεκμήρια: ο μεγάλος άγνωστος

Το καθεστώς των τεκμηρίων καθιερώθηκε για πρώτη φορά το 1978 και από τότε με τις αναγκαίες αλλαγές και προσθήκες αυτά διαμορφώθηκαν στο σημερινό πλαίσιο- Στόχος τους είναι να "αποκαλύψουν" τυχόν κρυμμένα εισοδήματα των φορολογουμένων, που δεν εμφανίζονται στις φορολογικές δηλώσεις

Η τεκμαρτή δαπάνη λαμβάνεται υπόψη για τη φορολογία, όταν είναι υψηλότερη από το εισόδημα που δηλώνει ο φορολογούμενος. Εάν το εισόδημα είναι μεγαλύτερο, δεν υπάρχει πρόβλημα και ο υπολογισμός του φόρου γίνεται με βάση το εισόδημα.

Τα προβλήματα ξεκινούν, όταν ο φορολογούμενος αποκτήσει ένα περιουσιακό στοιχείο και δεν μπορεί να το δικαιολογήσει, με βάση τα εισοδήματα που δηλώνει ή δήλωνε παλαιότερα στην εφορία. Στην περίπτωση αυτή, ο φόρος θα υπολογιστεί με βάση την τεκμαρτή δαπάνη και ο φορολογούμενος εκτός από το φόρο εισοδήματος, που αντιστοιχεί στο 1998, θα πληρώσει και προκαταβολή φόρου για το επόμενο έτος (1999), που ανέχεται στο 55% του φόρου του 1998.

Τα τεκμήρια διακρίνονται σε δύο κατηγορίες. Τα τεκμήρια δαπανών διαβίωσης, τα οποία καθορίζονται με βάση κινητά, ακίνητα οικιακές βοηθούς κτλ. που έχει στην κατοχή του ο φορολογούμενος και η εφορία τού προσδιορίζει ένα συγκεκριμένο ύψος εισοδήματος. Ειδικότερα η τεκμαρτή δαπάνη υπολογίζεται με βάση το ΙΧ αυτοκίνητο, το σκάφος αναψυχής, τη μοτοσικλέτα άνω των 500 cc το βοηθητικό προσωπικό, τη δευτερεύουσα κατοικία πάνω από 100 τετρ. μ., τις αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής, τα αεροσκάφη, ελικόπτερα ή ανεμόπτερα.

Η άλλη κατηγορία είναι το τεκμήριο απόκτησης περιουσιακών στοιχείων ή "πόθεν έσχες", δηλαδή τα χρήματα που κατέβαλε ο φορολογούμενος για να αποκτήσει περιουσιακά στοιχεία είτε ο ίδιος είτε η σύζυγός του είτε τα τέκνα του. Πρόκειται για:

1. Την αγορά ακινήτων εκτός πρώτης κατοικίας μέχρι 120 τετρ. μ. Εάν είναι μεγαλύτερη η πρώτη κατοικία, τότε το "πόθεν έσχες" εφαρμόζεται για τα επιπλέον τετρ. μ. Για παράδειγμα εάν η πρώτη κατοικία είναι 135 τετρ. μ., το "πόθεν έσχες" θα αφορά στα επιπλέον 15 τετρ. μ. Επίσης εμπίπτει στο "πόθεν έσχες" η ανέγερση οικοδομών εκτός πρώτης κατοικίας μέχρι 120 τετρ. μ., η χρονομεριστική μίσθωση ακινήτων, η χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων.

2. Την αγορά αυτοκινήτων, μοτοσικλετών ανεξάρτητα από τον κυβισμό, η αγορά πλοίων και σκαφών αναψυχής, η αγορά αεροσκαφών, αγορά κινητών πραγμάτων αξίας άνω του 1.000.000 δραχμών.

3. Την αγορά εταιρικών μεριδίων, επιχειρήσεων, την αγορά χρεογράφων, πλην τίτλων του δημοσίου, μετοχών χρηματιστηρίου, μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων, τη σύσταση επιχειρήσεων (εκτός Α.Ε.), την αύξηση κεφαλαίου επιχειρήσεων, τη χορήγηση δανείων ή διευκολύνσεων σε εταιρείες ή ατομικές επιχειρήσεις.

4. Τις δωρεές ή χορηγίες χρηματικών ποσών άνω των 100.000 δραχμών.

5. Την ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση για την εξόφληση στεγαστικών δανείων. Εάν πρόκειται για δάνειο πρώτης κατοικίας, ο φορολογούμενος θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι, εάν δεν συμπληρώσει τη σχετική ένδειξη στον πίνακα των τεκμηρίων, δεν θα αναγνωριστεί η έκπτωση από το εισόδημα του ίδιου ποσού.

6. Την ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση για την αποπληρωμή των πιστωτικών καρτών και των προσωπικών καταναλωτικών δανείων. Διευκρινίζεται στο σημείο αυτό ότι το σχετικό τεκμήριο λαμβάνεται υπόψη, μόνο όταν στη διάρκεια ενός έτους οι τοκοχρεωλυτικές δόσεις για τις πιστωτικές κάρτες και για τα καταναλωτικά δάνεια υπερβαίνουν το ύψος του εισοδήματος που δηλώνεται. Για παράδειγμα, αν κάποιος δηλώνει εισόδημα ύψους 3.700.000 δραχμών και από τα πιστοποιητικά των τραπεζών προκύπτει ότι κατέβαλε για την εξυπηρέτηση καταναλωτικών δανείων ποσό ύψους 4.000.000 δραχμών, ο φόρος θα υπολογιστεί στις 4.000.000 δραχμές και όχι στις 3.700.000 δρχ. Αποτέλεσμα είναι ο συγκεκριμένος φορολογούμενος είναι να πληρώσει περισσότερο κατά 45.000 δραχμές. Διευκρινίζεται επίσης ότι η συγκεκριμένη δαπάνη δεν προστίθεται στα άλλα τεκμήρια, είτε είναι μεγαλύτερη είτε μικρότερη από το εισόδημα. Δηλαδή, εάν κάποιος έχει εισόδημα 3.700.000 δρχ. και επίσης διαθέτει ένα αυτοκίνητο 10 φορολογήσιμων ίππων με τεκμήριο 3.400.000 δραχμές και παράλληλα πλήρωσε το 1998 για την εξυπηρέτηση των καταναλωτικών ή προσωπικών δανείων και της πιστωτικής του κάρτας ποσό ύψους 1.500.000 δραχμών, ο φόρος δεν θα υπολογιστεί στο άθροισμα 3.400.000 + 1.500.000 = 4.900.000, αλλά θα φορολογηθεί κανονικά για το εισόδημά του.

Πώς αμφισβητούνται

Τα τεκμήρια διαβίωσης είναι "μαχητά" και μπορούν να αμφισβητηθούν από τον φορολογούμενο εφόσον, αν αποδείξει ότι η δαπάνη του στο συγκεκριμένο έτος δεν ήταν αυτή που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια, αλλά μικρότερη. Αντίθετα δεν μπορούν να αμφισβητηθούν τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, τα οποία προκύπτουν με βάση την πραγματική δαπάνη που έκανε ο φορολογούμενος σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο για την απόκτησή τους. Αναλυτικότερα τα τεκμήρια διαβίωσης, παρακάμπτονται, όταν:

1. Ο φορολογούμενος υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία.

2. Είναι φυλακισμένος.

3. Νοσηλεύτηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα σε νοσοκομείο.

4. Έχει δικαίωμα εισαγωγής επιβατικού αυτοκινήτου με μειωμένους δασμούς. Τα πρόσωπα που έχουν το δικαίωμα αυτό μπορούν να αποφεύγουν ο τεκμήριο διαβίωσης για πέντε χρόνια, ενώ οι ναυτικοί για ένα χρόνο.

5. Είναι άνεργοι και παίρνουν επίδομα ανεργίας.

6. Συγκατοικούν με συγγενείς πρώτου βαθμού και έχουν μειωμένες δαπάνες διαβίωσης.

7. Είναι ορφανοί ανήλικοι οι οποίοι έχουν στην κυριότήτά τους επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης από κληρονομιά από τον πατέρα ή τη μητέρα τους.

Για να μην εφαρμοστεί το τεκμήριο, θα πρέπει παράλληλα να υποβληθούν και τα αντίστοιχα δικαιολογητικά.

Παράλληλα εξαιρούνται από την εφαρμογή του τεκμηρίου των αυτοκινήτου, οι πολύτεκνοι για αυτοκίνητο μέχρι 14 φορολογήσιμων ίππων και οι ανάπηροι που έχουν στην κατοχή τους αυτοκίνητο, το οποίο απαλλάσσεται από τα τέλη κυκλοφορίας.

Επίσης δεν εφαρμόζεται η τεκμαρτή δαπάνη στους μισθωτούς και συνταξιούχους, εάν είναι μεγαλύτερη από το δηλωθέν εισόδημα μέχρι ποσοστού 20%.

Για την αποφυγή του "πόθεν έσχες", οι φορολογούμενοι, που δεν μπορούν να δικαιολογήσουν από το εισόδημα που δηλώνουν το ύψος των αγορών που πραγματοποίησαν μέσα στη χρήση, οι δυνατότητες που έχουν να το παρακάμψουν, προσκομίζοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά, είναι οι ακόλουθες:

1. Η πώληση άλλου περιουσιακού στοιχείου (ακίνητο, αυτοκίνητο, εταιρικά μερίδια, κτλ.) και αν τα κεφάλαια που εισέπραξε τα διέθεσε για την αγορά του συγκεκριμένου περιουσιακού στοιχείου.

2. Οι τόκοι των τραπεζικών καταθέσεων, των κρατικών ομολόγων και εντόκων γραμματίων, των repos κτλ. χρηματοοικονομικών προϊόντων.

3. Η εισαγωγή συναλλάγματος που δεν είναι υποχρεωτική η εκχώρησή του στην Τράπεζα της Ελλάδος. Όμως πρέπει να δικαιολογηθεί ο τρόπος απόκτησης του συγκεκριμένου συναλλάγματος στο εξωτερικό, με εξαίρεση όσους κατοικούν μόνιμα στο εξωτερικό ή έμειναν στο εξωτερικό για περισσότερα από τρία χρόνια.

4. Η σύναψη δανείων από τράπεζες ή από φιλικά και συγγενικά πρόσωπα. Προσοχή όμως. Η σύναψη των δανείων θα πρέπει να έχει γίνει μέχρι την ημερομηνία απόκτησης του περιουσιακού στοιχείου, ώστε να αποδεικνύεται ότι χρησιμοποιήθηκε για την αγορά του. Επίσης για τα δάνεια από ιδιώτες, θα πρέπει να συνταχθεί ιδιωτικό συμφωνητικό, το οποίο θα πρέπει να κατατεθεί στην αρμόδια ΔΟΥ για να το επικυρώσει.

5. Οι δωρεές και οι γονικές παροχές χρηματικών ποσών.

6. Τα κέρδη από λαχεία και γενικά τυχερά παιχνίδια, εφόσον προσκομίζεται η σχετική βεβαίωση.

7. Τα εισοδήματα των περασμένων ετών, τα οποία όμως για να τεκμηριώσουν τους ισχυρισμούς του φορολογούμενου θα πρέπει να είναι ικανά να επιτρέπουν την αποταμίευση. Πάντως, από τα εισοδήματα παρελθόντων ετών αφαιρούνται τα τυχόν τεκμήρια και εάν δεν υπήρχαν τεκμήρια, αφαιρείται 1.000.000 δραχμές.