Εξομολόγηση εκ βαθέων

Το ξένο πάντα μαγεύει. Αγαπημένη μου πόλη, ψάξε στην αυλή σου. Και εκεί φυτρώνουν λουλούδια. Τούτα τα λόγια δεν είναι ένα παραλήρημα τοπικισμού.

ΤΟΥ ΞΕΝΗ ΣΑΧΙΝΗ

Από το λιμάνι σου, πόλη μου, σε χάιδευα με τα μάτια. Το μέτωπό σου στη θάλασσα. Ήταν απόγευμα και παρακολουθούσα τις όψεις σου από την παλιά παραλία μέχρι το παλατάκι. Ο ήλιος απλόχερα σε γλένταγε με το φως του και ο αέρας έπαιζε με τη θάλασσά σου, αλλάζοντας κατεύθυνση στις ρυτίδες της.

Από τα γραφεία του Κ.Σ.Τ. χάζευα και ένιωθα για τούτο το θέαμα ευτυχισμένος. Και όμως μέσα μου ξέρω τι χάνω που δεν έμεινα μετά τις σπουδές μου στην Αθήνα. Δικαιούμαι, λοιπόν, να σου μιλώ και να ζητώ από σένα. Γελώ, όταν οι ταξιδιώτες της μιας νύχτας ή εβδομάδας σε αντιλαμβάνονται σαν αντικείμενο πόθου. Περιορισμένης ευθύνης, βέβαια, γιατί κανένας από αυτούς τους ευαίσθητους ανθρώπους δεν μετακομίζει ή δεν μεταφέρει το κέντρο βάρους των δραστηριοτήτων του στη Θεσσαλονίκη. Καλοί οι μεζέδες και εξαίσια η μουσική στη Μοδιάνο, αλλά μέχρι εκεί. Έτσι αυτοί οι εφήμεροι εραστές σου, πόλη μου, σου ξεκαθαρίζουν από την πρώτη στιγμή ότι απλά διασκεδάζουν μαζί σου. Σιγά που θα τολμούσαν να σου δοθούν και να πονέσουν για σένα. Να πονέσουν γι' αυτά που ποτέ δεν έγιναν και που αφορούν τους ανθρώπους σου που τάχθηκαν αβίαστα στο δικό σου πλευρό, συμπρωτεύουσά μου (sic). Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο έρωτας που πονάει είναι αυτός που εσύ αφήνεις ανικανοποίητο και γεμάτο απογοήτευση. Έτσι, άλλοι από τους αυτόχθονες εραστές σου φεύγουν για το νότο, για το μεγάλο χωνευτήρι και αλισβερίσι, και άλλοι μένουν εδώ πιστοί στα σκαλοπάτια σου κάθε βράδυ, να γεννούν για σένα. Και εσύ, πόλη μου, να σκέφτεσαι άλλα, αλήθεια, τι; Και το αποτέλεσμα μια συνεχής αυτοεπιτίμηση. Περιμένεις, με χαρές να υποδεχτείς, αυτούς που έφυγαν να γυρνούν για κάποια βράδια ή καινούργιους εραστές από το εξωτερικό. Το ξένο πάντα μαγεύει. Αγαπημένη μου πόλη, ψάξε στην αυλή σου. Και εκεί φυτρώνουν λουλούδια. Τούτα τα λόγια δεν είναι ένα παραλήρημα τοπικισμού. Απεναντίας είναι μια εξομολόγηση αξιοπρέπειας. Όσοι αποφάσισαν να ζήσουν και δημιουργήσουν εδώ δεν είναι δεύτερης σειράς. Και μη ζητάς να σου εξηγήσω γιατί δεν έφυγαν όλοι. Εδώ είναι που κρύβεται και δεν εξηγείται ο έρωτας. Φρόντισε, λοιπό, γι' αυτούς που σε τιμούν με την παρουσία τους και τη δουλειά τους. Η έννοια του κέντρου και της περιφέρειας σήμερα έχει αλλάξει. Το τοπικό δεν είναι απαραίτητα ασήμαντο και αδιάφορο. Αυτό που εμείς μπορούμε να αγνοούμε και να δημιουργείται στη διπλανή πόρτα μπορεί να είναι εξίσου σημαντικό με ό,τι παράγεται αλλού. Σε κέντρα ή απόκεντρα. Το ζητούμενο είναι η αυτοεκτίμηση και η αξιοπρέπεια που βασίζονται στην ποιότητα και στην εκμετάλλευση του εγχώριου κεφαλαίου που πολλές φορές πηγαίνει χαμένο.

Κρατώ στα χέρια μου ένα βιβλίο των εκδόσεων GEMA. Ο τίτλος "Charliko in Greece" και ο υπότιτλος "Αναμνήσεις ενός Άγγλου κριτικού τέχνης" του Τσαρλς Σπένσερ.

Μα γιατί θεωρώ ότι αυτό το θηρίο είναι κάτι; Απαντώ ξεκάθαρα. Γιατί ο άνθρωπος αυτός αγάπησε την Ελλάδα και τη σύγχρονη τέχνη της. Έγραψε γι' αυτήν από το 1958 έως το 1998 και δε λησμόνησε, όπως άλλοι δύο σπουδαίους καλλιτέχνες που έζησαν, στη Θεσσαλονίκη, την ετίμησαν με την εργασία και την παρουσία τους και κατέλαβαν πρωτεύουσες θέσεις στην ιστορία της τέχνης στην Ελλάδα.

Τα χρόνια περνούν, η πόλη μας λησμονά ή δεν αντιλαμβάνεται τις δυνατότητες του εγχώριου πνευματικού κεφαλαίου. Και αυτό πονάει. Κυρίως γιατί το φαινόμενο επαναλαμβάνεται. Τούτο το βιβλίο πέρα από όλα είναι ένας ύμνος στη φιλία. Την αξία που μένει σταθερή. Έτσι, ήλιε, σε παρακαλώ με τις ακτίνες σου μη μου την κοιμίζεις την πόλη μου. Ξύπνα την.