ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ

Η επερχόμενη κλιματική αλλαγή

Σοβαρές επιπτώσεις για το κλίμα ολόκληρου του πλανήτη θα έχει το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αν δε ληφθούν σύντομα μέτρα που να εμποδίζουν την ακόμη μεγαλύτερη συσσώρευση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα

Η πρόβλεψη είναι κάτι που οι επιστήμονες αποφεύγουν σχεδόν συστηματικά, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μεγάλης κλίμακας, όπως αυτή που αφορά στην κλιματική αλλαγή. Παρ' όλα αυτά δεν μπορούν να αγνοήσουν τις ενδείξεις που ενισχύουν την υπόθεση ότι "το φαινόμενο του θερμοκηπίου βρίσκεται σε εξέλιξη", κάτι που θα έχει σοβαρές συνέπειες τόσο σε τοπική όσο και σε παγκόσμια κλίμακα.

Όσο κι αν επικαλεστούμε την έλλειψη ικανού αριθμού μετρήσεων της θερμοκρασίας, που ακόμη και σήμερα δε γίνονται συστηματικά σε παγκόσμιο επίπεδο, ή τους εκτός του πλανήτη παράγοντες που επηρεάζουν το κλίμα της Γης, όπως ο κύκλος των ηλιακών κηλίδων, οι αυξομειώσεις της διαμέτρου του ηλίου ή οι σύνοδοι των πλανητών, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε μια δραστική αλλαγή που έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για την αύξηση της περιεκτικότητας της γήινης ατμόσφαιρας σε διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και άλλα "θερμοκηπικά" αέρια, που έχει ως αποτέλεσμα να "εγκλωβίζεται" η θερμότητα που εκπέμπει η γη στο διάστημα, μετά τη θέρμανσή της από την ηλιακή ακτινοβολία.

Αποτέλεσμα αυτού του φαινομένου είναι η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης, κάτι που έχει καταγραφεί τα τελευταία 50 χρόνια, η σφοδρότητα των καιρικών φαινομένων, η αργή τήξη των πάγων στην Αρκτική και την Ανταρκτική, καθώς και των παγετώνων των ψηλών βουνών, ή η εξασθένηση του Ρεύματος του Κόλπου, που αν διαταραχθεί τελείως θα έχει ως αποτέλεσμα τη μεταβολή του κλίματος της Ευρώπης προς το ψυχρότερο.

Η σοβαρότητα του προβλήματος οδήγησε στη δημιουργία, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, της διακρατικής επιτροπής για την κλιματική αλλαγή (IPCC), ενώ το φαινόμενο του θερμοκηπίου ήταν από τα κυριότερα θέματα που απασχόλησαν τη σύνοδο του ΟΗΕ για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη (UNCED), που έγινε τον Ιούνιο του 1992 στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Ακολούθησε το πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, για τον περιορισμό της εκπομπής των αέριων χλωροφθορανθράκων, που συντελούν στη μείωση του πάχους της στιβάδας του όζοντος, καθώς και το πρωτόκολλο του Κιότο, μετά την παγκόσμια συνδιάσκεψη για τις κλιματικές αλλαγές που έγινε πέρσι το Δεκέμβριο στο Κιότο της Ιαπωνίας.

Περιορισμός ρύπων

Παρόλο που οι εκπρόσωποι των 159 χωρών που πήραν μέρος σ' αυτήν αποδέχτηκαν καθολικά τη σχέση ανάμεσα στη χρήση των ορυκτών καυσίμων (κάρβουνου, πετρελαίου, φυσικού αερίου) και στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, που ενδέχεται να οδηγήσει σε μια πρωτοφανή αποσταθεροποίηση του κλίματος του πλανήτη, το πρωτόκολλο του Κιότο μάλλον απογοήτευσε την παγκόσμια κοινότητα, καθώς επέβαλε μικρούς μόνο περιορισμούς στις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα. Η συνδιάσκεψη του Κιότο ζήτησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες να περιορίσουν τις εκπομπές αυτές στο 93% των αντίστοιχων του 1990, που θεωρείται ως "έτος βάσης", επέβαλε δηλαδή έναν περιορισμό κατά 7%, και φυσικά αντίστοιχοι ήταν και οι περιορισμοί για τις υπόλοιπες βιομηχανικές χώρες, 8% για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 6% για την Ιαπωνία και τον Καναδά.

Η συνδιάσκεψη συμβιβάστηκε επίσης με την απαίτηση των αναπτυσσόμενων χωρών να μην κριθούν με τα ίδια μέτρα που κρίνονται οι βιομηχανικές, και στην πλειοψηφία τους πρώην αποικιοκρατικές χώρες, και δεν επέβαλε σ' αυτές κανένα περιορισμό, αναγνωρίζοντας ουσιαστικά ένα ιδιότυπο "δικαίωμα στη ρύπανση". Επιπλέον, υπήρξαν και περιπτώσεις όπου επέβαλε όριο αύξησης(!) των εκπομπών, όπως για παράδειγμα στην Αυστραλία, που μπορεί να αυξήσει τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα κατά 8%, ή στην Ελλάδα, που τελείως προνομιακά και μάλλον αδικαιολόγητα δικαιούται παρόμοια αύξηση ύψους 25%.