Απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας

Αξιότιμε κύριε διευθυντά,

Παίρνοντας αφορμή από τα πρόσφατα γεγονότα, στα οποία πρωταγωνιστής ήταν ο Ελληνορουμάνος κακοποιός Ματέι Σορίν, θα ήθελα να αναφερθώ στο φαρισαϊκό παραλήρημα που μας έπιασε (γενικά όλους μας) για να εντοπίσουμε τους υπεύθυνους ενός ακατανόητου μακελειού και του ξαφνικού θανάτου του δράστη στη φυλακή.

Προσωπικά πιστεύω ότι, αντί να ψάχνουμε τους υπεύθυνους μόνο στα αστυνομικά όργανα, τα οποία στο κάτω - κάτω κινδύνευσαν και τα ίδια από μια επέμβαση - φιάσκο με τόσο τραγικές συνέπειες για μια νέα γυναίκα, θα πρέπει να αναζητήσουμε γενικότερα τις ευθύνες μας ως οργανωμένη κοινωνία.

Δύο πιθανόν να είναι οι αιτίες του κακού. Ο επαγγελματικός ερασιτεχνισμός, ακόμα και σε εργασίες που θα πρέπει να θεωρούνται λειτουργήματα, και η ψευτοπροοδευτική αχυροκουλτούρα (η οποία διαπότισε ορισμένα ΜΜΕ και μια αξιόλογη μερίδα πολιτών) που αγωνίζεται για τα δικαιώματα των εγκληματιών, αφήνοντας στο έλεός τους τον ανώνυμο πολίτη (οι επώνυμοι έχουν συνήθως σωματοφύλακες). Ως τώρα χύθηκε πολύ δάκρυ για τα δικαιώματα των κακοποιών και "τα ψυχολογικά τους προβλήματα", ενώ αρκούν κάποια λόγια συμπόνιας για τα αθώα θύματα και ίσως καμιάς συμπόνιας όταν τα θύματα είναι αστυνομικοί.

Όταν ο εγκληματίας που οπλοφορεί (και κρατά ομήρους ή προσπαθεί να αποδράσει) γνωρίζει εκ των προτέρων ότι δεν θα πυροβοληθεί, είναι επόμενο πως θ' αφήσει τα ένστικτά του να οργιάσουν. Εύκολα μπορεί να παραστήσει τον ήρωα.

Το γεγονός ότι μπορεί να συλληφθεί δεν είναι πια και κάτι το φοβερό για έναν κακοποιό. Σήμερα, στις φυλακές έχουν αρκετές ανέσεις και "άρτον και θεάματα". Επίσης, σήμερα, όλοι μας γνωρίζουμε πως ακόμα και ειδεχθείς εγκληματίες μπορούν να βγουν από τις φυλακές σε 10 ή σε 20 χρόνια. Τα θύματα, όμως, ποιος θα τα επαναφέρει στη ζωή;

Κάτω από τέτοιες συνθήκες, οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί μεγάλα υποψήφια θύματα. Όταν δεν μπορείς να πυροβολήσεις τον κακοποιό που κρατά πιστόλι ή χειροβομβίδα, είναι βέβαιο ότι θα σε πυροβολήσει εκείνος.

Σ' άλλες χώρες, το θέμα αυτό έχει οριστικά λυθεί. Ο εγκληματίας που κρατά όπλο προειδοποιείται για να το πετάξει αμέσως ή σε έκτακτες κι επικίνδυνες περιπτώσεις πυροβολείται χωρίς προειδοποίηση.

Το άλλο θέμα είναι η νοοτροπία με την οποία αντιμετωπίζει την αστυνομία μια σημαντική μερίδα της κοινής γνώμης. Την βλέπει ως στήριγμα της εμφυλιοπολεμικής δεξιάς και των "κοινωνικών φρονημάτων". Υπό το βάρος μιας τέτοιας νοοτροπίας είναι φυσικό να δυσπιστούμε προς αυτούς που τους πληρώνουμε για να μας φυλάνε, μ' όλο που γνωρίζουμε πως η σημερινή αστυνομία δεν έχει καμιά σχέση μ' αυτή των παλαιότερων εποχών.

Είναι πια καιρός να δημιουργήσουμε το κατάλληλο νομοθετικό υπόβαθρο, το κλίμα κοινωνικής συναίνεσης και το επαγγελματικό οργανωτικό πλέγμα στην Αστυνομία, για να μπορούμε να νιώθουμε ασφαλείς.

Ας μου επιτραπεί όμως να επανέλθω στη δήθεν "προοδευτική διανόηση". Στην Ελλάδα εμφανίστηκε με την πιο παρακμιακή μορφή της. Όταν κάποιος πνευματικός άνθρωπος ή ρεαλιστής πολιτικός, προσπαθεί να βάλει τάξη στο κράτος ή να εμφανισθεί ως υπέρμαχος εθνικών δικαίων, μεταβάλλεται αμέσως σε αποδιοπομπαίο τράγο. Βαφτίζεται παραχρήμα αυταρχικός, συντηρητικός, εθνικιστής ή και φασίστας κι όταν ακόμα όλη η πολιτική του συμπεριφορά αποδεικνύει την προσήλωσή του στις δημοκρατικές αρχές.

Κάπου διάβασα, αυτή την εβδομάδα, για τις "φασιστικές προθέσεις" του υπουργού Εσωτερικών (ενός πολύ επιτυχημένου υπουργού της σημερινής κυβέρνησης) να τροποποιήσει ένα νόμο και θυμήθηκα την εποχή, όπου την ευθύνη του υπουργείου Δημόσιας τάξης είχε ο Στέλιος Παπαθεμελής. Είχε αρχίσει μια πρωτοφανής αναδιοργάνωση αυτού του υπουργείου, βασισμένη σε δυτικοευρωπαϊκά και αμερικανικά πρότυπα. Φυσικά, δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το έργο του. Κάποια εφημερίδα των Αθηνών, μας προειδοποιούσε να "φυλαγόμαστε από τους Παπαθεμελήδες" από τους οποίους, δήθεν, κινδύνευαν οι δημοκρατικοί μας θεσμοί. Τελικά, αντικαταστάθηκε γιατί "τόλμησε" να βάλει ωράριο στη λειτουργία των νυκτερινών κέντρων (λέτε αυτή να ήταν η αιτία;). Ήταν μια εξαίρετη ενέργεια να μπει κάποια τάξη στο χάος της νυχτερινής ζωής. Κι όμως τον πολέμησαν ακόμα και στελέχη της παράταξής του, χαριεντιζόμενα με τραγουδίστριες και καμπαρετζούδες, εν μέσω ασμάτων, λουλουδιών και ανεμιζόντων στηθοδέσμων (δεδομένου ότι "τα σκυλάδικα είναι πολιτιστικά κέντρα"!).

Με τέτοια νοοτροπία πώς είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουμε την αυξανόμενη εγκληματικότητα που μας οδηγεί, ως κοινωνία, σε μια γενικευμένη κρίση φόβου και ανασφάλειας;

Με εκτίμηση

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΣΙΣΚΟΣ