Δεν υπάρχουν καλές και κακές λέξεις

Κύριε διευθυντά,

Πρόσεξα την επιστολή της κ. Φ. Καλπενίδου (9.9.98) σχετικά με τη χρήση του όρου κωφάλαλος. Σεβόμενος το χώρο της εφημερίδας σας, γράφω σύντομα. Εφόσον αναφέρεται στο τελευταίο λεξικό αγγλικής γλώσσας της Οξφόρδης, θα ήθελα να προσθέσω ότι στην αγγλική υπάρχει σε χρήση η λέξη deaf για τις δύο σημασίες που αποδίδονται στην ελληνική με τις λέξεις κωφός και κωφάλαλος. Είναι προφανής η διαφορά του σημασιολογικού περιεχομένου των δύο αυτών λέξεων. Γι' αυτό οι Αμερικανοί κωφάλαλοι στην επιθυμία τους να διακρίνονται από τους κωφούς γράφουν το πρώτο γράμμα της λέξης με κεφαλαίο (Deaf). Με τον τρόπο αυτό προκαταλαμβάνουν τον αναγνώστη ότι πρόκειται για άτομο που έχει κύρια "γλώσσα" του τα νεύματα των χεριών. Η αναγνώριση αυτής της οπτικοκινητικής "γλώσσας" είναι βασικό δικαίωμα των κωφαλάλων, που εμείς στην Ελλάδα ακόμη δυστυχώς δεν το έχουμε αποδεχθεί. Το εμπόδιο βρίσκεται στους ακούοντες, που ενοχλούνται από την αθώα νεοελληνική λέξη κωφάλαλος. Περιττό να θυμίσω ότι δεν υπάρχουν κακές και καλές λέξεις. Κάθε λέξη επιτελεί μια πληροφοριακή αποστολή. Μεταφέρει με το σημασιολογικό της φορτίο μια αλήθεια της πραγματικότητας. Και η αλήθεια είναι ότι οι φίλοι μας κωφάλαλοι, καθ' όλα ισότιμοι συμπολίτες μας, από μικρά παιδιά δεν άκουσαν και γι' αυτό δεν μπόρεσαν να μιλήσουν άνετα με τη φωνή τους. Δεν έχουμε ηθικό δικαίωμα να ταυτίζουμε τα παιδιά αυτά με εκείνους που έγιναν κωφοί σε κατοπινή ηλικία, από ατύχημα ή γήρανση. Αυτά λοιπόν τα παιδιά χαρακτηρίζουμε κωφάλαλα, επειδή έχουν διαφορετικές επικοινωνιακές δυνατότητες, τις οποίες καλούμεθα να σεβαστούμε.

Θα πρέπει να επιστήσουμε την προσοχή μας στο ότι οι κωφάλαλοι σε παγκόσμια έκταση, για να δηλώσουν την ταυτότητά τους, χρησιμοποιούν ένα σύνθετο νεύμα που περιέχει ακριβώς τις δυο σημασίες, του κωφού και του άλαλου. Η προβολή του παραπλανητικού όρου κωφός για δήλωση του κωφαλάλου προβλήθηκε συστηματικά από εκείνους που υποστήριζαν μέχρι πρόσφατα την προφορική μέθοδο επικοινωνίας στα σχολεία, επειδή έπρεπε να μονοδρομείται η προσοχή των παιδιών αυτών στην στοματική έκφραση. Αυτή όμως η μέθοδος καθήλωσε τα παιδιά στην αγραμματοσύνη. Ενώ στις ΗΠΑ με τη "γλώσσα" των νευμάτων (Sign Language) υπάρχουν καθηγητές πανεπιστημίων. Σήμερα που γενικά έγινε αποδεκτή η οπτικοκινητική "γλώσσα" των χεριών και αναγνωρίζεται η αξία της ως ισότιμη στις γλώσσες των λαών, όσοι εκτιμούν και αγαπούν τους κωφαλάλους, θα είναι καλύτερα να επιδιώξουν την επικράτηση των νευμάτων στα σχολεία των κωφαλάλων. Έτσι θα τους εξασφαλίσουν τις δυνατότητες επιτυχίας στην προσωπική και κοινωνική τους ζωή. Και όχι με επιφανειακές αλλαγές λέξεων.

Αρχιμανδρίτης - πρόεδρος του σωματείου "Οι Φίλοι των Κωφαλάλων Θεσσαλονίκης"