Η μάνα Αικατερίνη Λασκαρίδου και οι κόρες της

Της ΜΑΡΙΑΣ ΖΟΝΝΕ

Αικατερίνη, Σοφία και Ειρήνη Λασκαρίδου. Τρεις γυναίκες πρωτοπόρες, που πρόσφεραν υψηλό έργο και μάλιστα σε μια εποχή δύσκολη για τις γυναίκες αλλά και τη χώρα μας.

Η μάνα, η Αικατερίνη, ήταν κόρη του Μακεδόνα Κ. Χρηστομάνου. Μεγάλωσε και σπούδασε, γύρω στο 1860, στην Παιδαγωγική της Βιέννης. Στη συνέχεια, ήρθε στην Ελλάδα (όπου παντρεύτηκε τον Λ. Λασκαρίδη), ωθούμενη από την κλίση της προς την παιδαγωγική και με την επιθυμία να προσφέρει δημιουργικά και χρήσιμα για την πατρίδα της την πολυμάθειά της.

Η Αικατερίνη Λασκαρίδου έστρεψε την προσοχή της στις ελλείψεις της γυναικείας μόρφωσης. Έτσι το 1864 ιδρύει το ελληνικό παρθεναγωγείο, στο οποίο έλαβαν την πρώτη τους μόρφωση χιλιάδες Ελληνίδες. Η Αικατερίνη Λασκαρίδου επιθυμεί να εισαγάγει το Φροεβελιανό σύστημα στην Ελλάδα και πηγαίνει στη Δυτική Ευρώπη για σπουδές. Όταν επιστρέφει, διαθέτει όλη την περιουσία της, προκειμένου να διαδοθεί η Φροεβελιανή μέθοδος, ενώ οργανώνει για πρώτη φορά τη γυμναστική για γυναίκες, στην Ελλάδα, σύμφωνα με το σουηδικό σύστημα. Το 1897 ιδρύει νηπιαγωγείο, με πρότυπο παιδικό κήπο, απ' όπου αποφοιτούν χιλιάδες γυναίκες νηπιαγωγοί και στη συνέχεια διδάσκουν στην ελεύθερη Ελλάδα και στον απανταχού ελληνισμό.

Η Αικατερίνη Λασκαρίδου -πέρα και από τις άλλες, γόνιμες για τη χώρα μας δραστηριότητές της- ασχολήθηκε και με τη συγγραφή βιβλίων, όπως: "Το βιβλίο των μικρών μας", "Εικόνες του παιδικού βίου", "Φ. Φροέμπελ" κ. ά.

Η Σοφία, η πρωτότοκη κόρη

Η Σοφία Λασκαρίδου είναι η πρώτη Ελληνίδα που φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, από το 1903 έως το 1907, προκαλώντας την αγανάκτηση των αρρένων συναδέλφων της, οι οποίοι διαμαρτύρονταν, γιατί υπεισερχόταν γυναίκα στο επάγγελμά τους.

Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος στα "Απομνημονεύματά του" αναφέρει ότι η Σοφία Λασκαρίδου αποτέλεσε το πρότυπό του για την ηρωίδα του Στέλλα Βιολάντη.

Μετά την αποφοίτησή της από τη σχολή, η Σοφία πηγαίνει στο Μόναχο και παρουσιάζει έργα της σε εκθέσεις του Μονάχου και του Βερολίνου. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου εξέθετε έργα της στο "Σαλόνι", και σε άλλες πόλεις της Γαλλίας.

Η Σοφία Λασκαρίδου το 1951 εξέδωσε μεθοδική σειρά σχολικής ιχνογραφίας, που στηρίζεται σε παιδαγωγικές και ψυχολογικές παρατηρήσεις.

Η Ειρήνη

Η Ειρήνη Λασκαρίδου, δευτερότοκη κόρη, αναπτύσσει αλτρουιστική δράση. Πηγαίνει σε 48 τυφλολογικά ιδρύματα του εξωτερικού για να ειδικευτεί στην εκπαίδευση των τυφλών.

Το 1907 ιδρύει πρώτη σχολή στην Ελλάδα του Οίκου Τυφλών, την οποία διευθύνει συνεχώς επί 34 χρόνια. Εδώ να σημειώσουμε ότι σ' αυτή την ενέργεια την προέτρεψε ο Δημήτριος Βικέλας, τονίζοντας την ανάγκη ίδρυσης σχολής τυφλών στην Ελλάδα.

Επίσης, η Ειρήνη Λασκαρίδου κατάρτισε σύστημα εκπαίδευσης γραμμάτων, μουσικής και χειροτεχνίας για τυφλούς, ενώ χρησιμοποίησε την παγκόσμια μέθοδο Μπράιγ στην ελληνική γλώσσα, στην οποία συνέγραψε τα πρώτα βιβλία τυφλών.

Με την ίδια μέθοδο οι ίδιοι οι τυφλοί της Ελλάδας έγραψαν πάμπολλα βιβλία, με θέματα όπως: Το σχολείο, τη θρησκεία, τη φιλολογία, τη μουσική κ. ά.

Η Ειρήνη Λασκαρίδου ανέπτυξε και λογοτεχνική δράση και έγραψε τα μυθιστορήματα "Το τζάκι", "Κρυφοί καημοί", "Λαοκρατία" κτλ.

Κάνοντας μια μικρή αναφορά στη μάνα Λασκαρίδου και στις κόρες της, είναι σαν να γράφει κανείς για την Ελλάδα του τότε, είναι όμως και οι ανάγκες αναζήτησης προτύπων, που απουσιάζουν τόσο από τη σύγχρονη ζωή μας.