Γιατί οι νέοι αποφεύγουν την επιστροφή στο χωριό

Είναι αξιέπαινοι οι φοιτητές του τμήματος Γεωπονίας του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που ύστερα από προτροπή καθηγητή τους συμμετείχαν σε ένα πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης, προκειμένου να έλθουν σε επαφή με την πραγματικότητα, όσον αφορά στην καλλιέργεια της γης. Αυτή, άλλωστε, είναι η επιστήμη που επέλεξαν. Η επαφή του ανθρώπου με τη γη και η αξιοποίησή της. Ο καθηγητής είναι απολύτως ικανοποιημένος. "Ζητούσα από τους φοιτητές να αναλάβουν πρωτοβουλίες, γιατί η πρακτική εξάσκηση γίνεται στο αγρόκτημα του πανεπιστημίου, που δεν αντιπροσωπεύει τη ζώσα πραγματικότητα της υπαίθρου". Ορθότατη η σκέψη του πανεπιστημιακού δασκάλου. Μακάρι να ακολουθήσουν το παράδειγμά του κι άλλοι συνάδελφοί του. Να φέρουν σε επαφή τους φοιτητές με το αντικείμενο της εργασίας που θα κληθούν να προσφέρουν, όταν αποκτήσουν το πτυχίο. Εξάλλου, συνεχές αίτημα των εργοδοτών αποτελεί το κλείσιμο του μεγάλου ανοίγματος που υπάρχει μεταξύ διδασκαλίας και πράξης.

Οι φοιτητές του τμήματος Γεωπονίας του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ασχολήθηκαν με τη γεωργία της Πιερίας, μιας περιοχής από τις πλέον παραγωγικές, που για το λόγο αυτό θα έπρεπε να εξασφαλίζει στους κατοίκους της αξιόλογο εισόδημα. Δυστυχώς, συμβαίνει το αντίθετο. Διαπίστωσαν ότι ένα από τα βασικά θέματα που απασχολεί τους παραγωγούς είναι εκείνο της τιμής των προϊόντων τους, η οποία πάντοτε βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα. Παράλληλα, το μικρό μέγεθος του γεωργικού κλήρου, η ανυπαρξία κτηματολογίου, η άγνοια των αγροτών για τον τρόπο χρήσης των φυτοφαρμάκων και η καθυστέρηση στην κατασκευή αρδευτικών έργων συνθέτουν ένα πλέγμα προβλημάτων, που η επίλυσή τους δεν καθίσταται εφικτή, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον.

Σύμφωνα με μια μελέτη που εκπονήθηκε στην Αθήνα και το περιεχόμενο της οποίας ανακοινώθηκε πριν μερικούς μήνες, προκλήθηκε η ευχάριστη εντύπωση πως κάτι άλλαζε στο θέμα της επανεγκατάστασης νέων στην περιφέρεια και ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές. Οι απαράδεκτες συνθήκες ζωής που επικρατούν στα μεγάλα κέντρα, σε συνδυασμό με την ανεργία, αποτελούν παράγοντες που προβληματίζουν πολλούς νέους. Τα στοιχεία όμως της μελέτης που προαναφέρθηκε δεν ανταποκρίνονταν απολύτως στην πραγματικότητα. Είναι αλήθεια ότι ορισμένοι νέοι επιθυμούν να επιστρέψουν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους, στην περιφέρεια, αλλά όχι για να επιδοθούν σε αγροτικές δραστηριότητες.

Οι φοιτητές του τμήματος Γεωπονίας του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης διαπίστωσαν την απροθυμία των νέων να ασχοληθούν με τη γεωργία, κυρίως λόγω της απασχόλησής τους στον τουρισμό. Ως συμπέρασμα δεν αναφέρεται ότι η γεωργία διαγράφει φθίνουσα πορεία και ότι θα πρέπει οι νέοι αγρότες, σε συνεργασία με τους παλαιούς, να επιδοθούν σε καλλιέργειες, τα προϊόντα των οποίων καλύπτουν τις απαιτήσεις των καταναλωτών.

Αλλά με τι διάθεση να επιδοθούν οι νέοι στη γεωργία, όταν πληροφορούνται ότι διακόσιοι κερασοπαραγωγοί της Αμυγδαλιάς Γρεβενών, των οποίων το προϊόν καταστράφηκε ολοσχερώς από χαλαζόπτωση, δεν έχουν εισπράξει την προβλεπόμενη από τον οργανισμό γεωργικών ασφαλίσεων αποζημίωση, αν και πέρασε ένας χρόνος; Πώς θα αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι αυτοί τις ανάγκες τους; Πρόκειται για ένα μικρό παράδειγμα της κρατικής αναλγησίας, που προκαλεί απογοήτευση.

Υπάρχουν και χειρότερα. Εκτός των άλλων πληγμάτων που θα προκαλέσουν οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την αναθεώρηση της κοινής αγροτικής πολιτικής, εξαιρετικά δυσμενείς για τους Έλληνες παραγωγούς είναι εκείνες που αναφέρονται στο καθεστώς του καπνού. Ειδικότερα, προβλέπονται η κατάργηση ορισμένων ποικιλιών και η ανάπτυξη άλλων, που θα προκαλέσουν όχι μόνο μια άνευ προηγουμένου αναστάτωση μεταξύ των Ελλήνων καπνοκαλλιεργητών, αλλά θα συρρικνώσει ακόμη περισσότερο το ήδη περιορισμένο εισόδημά τους.

Είναι διαπιστωμένο άλλωστε ότι παρά τις επιδοτήσεις, το εισόδημα των αγροτών σε όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσιάζει συνεχή μείωση. Στην Ελλάδα και την Πορτογαλία έχει καταγραφεί μείωση κατά 4,4% και 13,3% αντιστοίχως, ενώ στην Ιταλία η μείωση φθάνει σε ποσοστό 4,5%.

Με τις προϋποθέσεις αυτές, πώς να επιστρέψει ο νέος στην ύπαιθρο, για να επιδοθεί σε μια επαγγελματική δραστηριότητα από τις πιο σκληρές και λιγότερο αποδοτικές από οικονομικής πλευράς; Το επιβάλλουν βεβαίως εθνικοί λόγοι. Αλλά όταν αδιαφορεί το κράτος, γιατί να ενδιαφερθεί ο νέος;