Χαμένες δεκαετίες στη Λατινική Αμερική

Για τους Ευρωπαίους, η Λατινική Αμερική είναι ένα μέρος ονειρικό, ένας εξωτικός ταξιδιωτικός προορισμός, μια πολιτισμική πρόκληση. Το μωσαϊκό της αχανούς περιοχής, το νότιο τμήμα της οποίας διεκδίκησε και κατέκτησε ουσιαστικά το δικαίωμα να θεωρείται αυτόνομη ήπειρος και όχι συμπλήρωμα στο άρμα της Βορείου Αμερικής, είναι διαφορετικό από εκείνο της Ευρώπης, της Ασίας, ή της Αφρικής. Η κάθε ψηφίδα του ωστόσο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Από τα απομεινάρια των αρχαίων πολιτισμών, ως τις σύγχρονες παραγκουπόλεις της Βραζιλίας, από τα καρτέλ των ναρκωτικών στην Κολομβία ως το άγνωστο της Γης του Πυρός, από τα δικτατορικά καθεστώτα που αποτελούν ενδημικό φαινόμενο μέχρι τα απειλούμενα με εξαφάνιση τροπικά δάση του Αμαζονίου, η Λατινική Αμερική παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον.

Μεγάλο μέρος από τα δεινά που ταλαιπωρούν τις περισσότερες χώρες της, οφείλονται στις χρονίζουσες οικονομικές κρίσεις. Λόγω του χάους το οποίο δημιούργησε, κυρίως, ο υπερπληθωρισμός, η δεκαετία του '80 χαρακτηρίστηκε "χαμένη δεκαετία". Μετά το 1990, καθώς μάλιστα πολλά από τα κράτη της ηπείρου πέρασαν από δικτατορικά σε δημοκρατικά καθεστώτα, σημειώθηκαν ριζοσπαστικές αλλαγές στη διαχείριση της οικονομίας. Η οικονομία της αγοράς έγινε κανόνας, αλλά το ελεύθερο εμπόριο και οι ιδιωτικοποιήσεις δεν έφεραν τα αποτελέσματα τα οποία ανέμεναν οι πολίτες.

Ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας αντί να μειωθεί αυξήθηκε, η ανεργία επίσης και οι οικονομίες των περισσότερων χωρών είναι μονίμως υπό κατάρρευση, με πρώτη εκείνη της Βραζιλίας, της 8ης σε μέγεθος στον κόσμο, της οποίας η τελευταία κρίση είχε σοβαρό αντίκτυπο διεθνώς. Η κατανομή του πλούτου στη Λατινική Αμερική είναι από τις πιο άνισες στον κόσμο, σύμφωνα με στοιχεία της τράπεζας Αμερικανικής Ανάπτυξης. Υπολογίζεται ότι ένας στους τρεις κατοίκους της κερδίζει λιγότερα από 60 δολάρια το μήνα (περίπου 17.000 δραχμές). Στο Μεξικό, οι πολίτες υφίστανται ακόμη τις επιπτώσεις της δραστικής υποτίμησης του πέσο, το 1994.

Στη Βραζιλία, η υποτίμηση του ρεάλ ανάγκασε την κυβέρνηση να ανακοινώσει το Φεβρουάριο ότι μειώνει στο μισό το κονδύλιο για τη χορήγηση καθημερινού συσσιτίου σε οκτώ εκατομμύρια πένητες. Η εικόνα αυτή είναι η πραγματική συνέπεια του κατρακυλίσματος των αριθμών. Οι στομφώδεις ανακοινώσεις περί ανόδου ή πτώσεως των μετοχών, των επιτοκίων ή των συναλλαγματικών ισοτιμιών, είναι μόνο η επιφάνεια, η οποία όμως συχνά αποπροσανατολίζει γιατί σ' αυτή δίνουμε σημασία, αφιερώνουμε σχόλια και αναλύσεις, την ώρα που εκείνοι που υποφέρουν από τα αποτελέσματα των οικονομικών κρίσεων είναι οι άστεγοι της Πόλης του Μεξικού, οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες του Μπουένος Άιρες που γυαλίζουν παπούτσια για να εξοικονομήσουν χρήματα, οι άποροι όλου του κόσμου.