Φωτογραφία αρχείου, από μία πορεία που πραγματοποίησαν οι "Μητέρες της Πλατείας του Μάη" στο Μπουένος Άιρες. Αριστερά, διακρίνεται η πρόεδρος της οργάνωσης Έμπε ντε Μποναφίνι.

Τελευταία πορεία…

Στις 25 Ιανουαρίου, στην Πλάζα ντε Μάγιο έγινε η τελευταία, 1.500ή τον αριθμό, πορεία διαμαρτυρίας. Δεκάδες μπάντες, συμπαθούντες από ευρωπαϊκές χώρες, καλλιτέχνες κι ένα γκράφιτι που ζωγράφισαν συλλογικά οι φίλοι των γυναικών με τις λευκές μαντίλες, τις αποχαιρέτησαν. Τα χρόνια κύρτωσαν τις πλάτες των γυναικών αυτών: "Σχεδόν δεν μπορούμε πια να περπατήσουμε", είπαν.

Είναι οι μητέρες, που, όπως έγραψε η Ναόμι Κλάιν, έδωσαν επαναστατικό χαρακτήρα στον ακτιβισμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα, μεταμορφώνοντας το μητρικό τους πένθος σε πολιτική δύναμη. Και η επανάστασή τους, ήταν η λευκή τους μαντίλα, η σιωπή, μέσα στην οποία πορεύτηκαν επί 25 χρόνια.

Η πρώτη πορεία έγινε στις 30 Απριλίου 1977. Η Ασουσένα Βιγιαφλόρ και άλλες έντεκα μητέρες εμφανίστηκαν μπροστά στην Κάσα Ροσάδα (Προεδρικό Μέγαρο), κρατώντας φωτογραφίες των παιδιών τους, απαιτώντας να μάθουν τι απέγιναν. Η Βιγιαφλόρ λίγους μήνες αργότερα "εξαφανίστηκε". Παρά τις απαγορεύσεις της χούντας για δημόσιες συγκεντρώσεις, οι μητέρες συνέχιζαν να κάνουν κύκλους στην Πλατεία του Μάη. Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, ο αριθμός των εξαφανισμένων κατά τη διάρκεια του βρόμικου πολέμου της χούντας της Αργεντινής (1976 - 1983) υπολογίστηκε σε 11.000.

H Έμπε ντε Μποναφίνι γεννήθηκε το 1928. Μεγάλωσε στη Λα Πλάτα, επαρχία του Μπουένος Άιρες, πήγε σχολείο μέχρι την 8η. Παντρεύτηκε, εργάστηκε ως μοδίστρα, ανέθρεψε τρία παιδιά. Ποτέ δεν φανταζόταν ότι θα απασχολήσει τις εφημερίδες.

Όμως ο μεγαλύτερός της, ο Χόρχε Μποναφίνι, εξαφανίστηκε το 1977 και λίγο αργότερα ακολούθησε και ο δεύτερος. Έτσι απλά, ανθρώπινα, αυτονόητα, η Μποναφίνι φόρεσε τη μαντίλα.

"Κερίδος ίχος", η προσφώνηση στο γράμμα που έγραφε κάθε μέρα στα παιδιά της. 'Ένα ημερολόγιο. Όταν τολμάς να το "ανοίξεις", η γεύση δεν είναι πικρή. Τους γράφει για τις πορείες, αλλά και για "τα λουλούδια στο μπαλκόνι, το φρέσκο αεράκι που μπαίνει απ' το παράθυρο".

Η Μποναφίνι είναι από τα ιδρυτικά μέλη της Ένωσης Μητέρων της Πλατείας του Μάη.

Ως πρόεδρός της από το 1979, κέρδισε διεθνή αναγνώριση, ενώ το 1999 πήρε το Βραβείο Εκπαίδευσης για την Ειρήνη της ΟΥΝΕΣΚΟ.

Εξηγώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο γιατί τερματίζονται οι πορείες, η Μποναφίνι είπε πως στην Κάσα Ροσάδα "δεν κατοικεί πια ο εχθρός". Το 2003, νομοθεσία που προώθησε ο πρόεδρος Κίρχνερ ήρε εμπόδια που απέτρεπαν δίωξη στρατηγών της χούντας.

Στην Πλατεία του Μάη έχει φτιαχτεί με κεραμικά πλακάκια το σύμβολο της Ένωσης, η λευκή μαντίλα. Ίσως το σημείο να θεωρείται σε λίγα χρόνια "τουριστικό", ίσως γύρω του πωλούνται μπρελόκ και αναπτήρες με τη λευκή μαντίλα, όπως έγινε με την εικόνα του Τσε.

Μοναχικές μητέρες στις ΗΠΑ

Έστω και χωρίς λευκή μαντίλα, κάποιες άλλες μητέρες παίρνουν τη σκυτάλη. Η Κλάιν παραλληλίζει τις διαμαρτυρίες της Σίντι Σίναν και της Λίλα Λίμσκομπ, γυναικών που έχασαν τους γιους τους στο Ιράκ, με τη δράση των Μητέρων της Αργεντινής, παρόλο που η πορεία των Αμερικανίδων είναι ακόμα, "μοναχική".

Πρόσφατα, η Νάντια Μακ Κάφρεϊ, από την Καλιφόρνια, αψήφησε την κυβέρνηση Μπους, προσκαλώντας τηλεοπτικά συνεργεία για να καταγράψουν την άφιξη της σορού του γιου της, μέσα σε φέρετρο, από το Ιράκ. Η ίδια, βετεράνοι και γονείς στρατιωτών στο Ιράκ, σκοπεύουν να δημιουργήσουν τη δική τους αντιπολεμική Ένωση.