Ανατολικό Τιμόρ: Λύση μέχρι το 2000

Χρονοδιάγραμμα για την επίλυση του προβλήματος, που χρονίζει από το 1975, έθεσε ο πρόεδρος της Ινδονησίας, Γιουσούφ Χαμπίμπι

Ο πρόεδρος της Ινδονησίας, Γιουσούφ Χαμπίμπι, δήλωσε χθες ότι επιθυμεί να βρεθεί λύση στο ζήτημα του Ανατολικού Τιμόρ έως τις αρχές του ερχόμενου έτους. "Από την 1η Ιανουαρίου του 2000 δεν επιθυμούμε να μας βαρύνει το ζήτημα του Ανατολικού Τιμόρ. Ως φίλοι, θέλουμε να τους αφήσουμε να αποφασίσουν μόνοι τους το μέλλον τους" είπε ο πρόεδρος, μιλώντας στα μέλη του Βιομηχανικού και Εμπορικού Επιμελητηρίου της Ινδονησίας.

Ο Γιουσούφ Χαμπίμπι προσέθεσε επίσης ότι οι πολίτες του Τιμόρ θα συμμετάσχουν στις εκλογές του Ιουνίου διότι "αυτό είναι το δημοκρατικό. Αλλά αν απορριφθεί η πρότασή μας για αυτονομία θα προτείνουμε στο Λαϊκό Συμβουλευτικό Κοινοβούλιο να τους δώσει την ανεξαρτησία τους".

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ανακοινώθηκε ότι οι συνομιλίες μεταξύ Ινδονησίας και Πορτογαλίας στη Νέα Υόρκη για το μέλλον της περιοχής πραγματοποίησαν πρόοδο, αν και δεν αποφασίστηκε ο τρόπος με τον οποίο οι κάτοικοι του Ανατολικού Τιμόρ θα αποφασίσουν αν επιθυμούν αυτονομία ή ανεξαρτησία. Η Ινδονησία απορρίπτει το ενδεχόμενο δημοψηφίσματος, το οποίο θεωρεί ότι θα προκαλέσει νέα εμφύλια σύρραξη ενώ η Πορτογαλία υποστηρίζει ότι είναι η μόνη δυνατή μέθοδος.

Ο Χαμπίμπι είχε ανακοινώσει ο ίδιος τη σημαντική στροφή στην πολιτική της Ινδονησίας στο ζήτημα του Ανατολικού Τιμόρ, στα τέλη Ιανουαρίου, αναγγέλλοντας ότι η Ινδονησία είναι έτοιμη να παραχωρήσει ειδικό καθεστώς αυτονομίας στην περιοχή των 800.000 κατοίκων, που η Τζακάρτα κατέλαβε το 1975, αμέσως μετά την αποχώρηση της πορτογαλικής αποικιακής διοίκησης.

Ακολούθησε ανακοίνωση του υπουργού Εξωτερικών με την οποία γινόταν γνωστό ότι αν η πρόταση για ειδικό καθεστώς αυτονομίας δεν γίνει δεκτή από τους κατοίκους του Ανατολικού Τιμόρ, τότε το κοινοβούλιο που θα προκύψει από τις φετινές βουλευτικές εκλογές θα εξετάσει την περίπτωση παροχής πλήρους ανεξαρτησίας. Επίσης, αναφέρονταν ότι ο φυλακισμένος ηγέτης των ανταρτών που μάχονται κατά των δυνάμεων κατοχής της Ινδονησίας, Σανανά Γκουσμάο, θα μεταφερόταν από τις φυλακές της Τζακάρτα σε οικία όπου θα φρουρείτο, κάτι που τελικώς υλοποιήθηκε προχθές.

Αναλυτές αναφέρουν ότι ο Γκουσμάο, κι ο θρησκευτικός ηγέτης της ρωμαιοκαθολικής πλειοψηφίας του Ανατολικού Τιμόρ, επίσκοπος Κάρλος Μπέλο, είναι οι μόνοι ηγέτες της περιοχής που έχουν τη δυνατότητα να την οδηγήσουν στην ανεξαρτησία. Σύμφωνα με τους ίδιους, οι πολίτες επιθυμούν να δοθεί άμεσα τέλος στα 23 χρόνια ινδονησιακής κατοχής που οδήγησε στην διεθνή κατακραυγή κατά της Τζακάρτα. Το κλίμα αυτό επιθυμεί να ανατρέψει ο πρόεδρος Χαμπίμπι, που είναι υποχρεωμένος να αναζητεί τη διεθνή συμπαράσταση για την οικονομία της χώρας, η οποία περνά τη χειρότερη κρίση των τελευταίων τριών δεκαετιών. Η κατάληψη του Ανατολικού Τιμόρ από την Ινδονησία δεν έγινε ποτέ δεκτή από τη διεθνή κοινότητα και τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Ωστόσο, παρότι οι Ινδονήσιοι φέρονται έτοιμοι να δώσουν την ανεξαρτησία του στο Ανατολικό Τιμόρ, η δυνατότητά του να περάσει ήρεμα στην ελευθερία τίθεται υπό αμφισβήτηση από πολλούς διπλωμάτες, ακόμη κι αν αναλάβει την εξουσία ο Σανανά Γκουσμάο, λόγω της ιδιαίτερα ασθενικής οικονομίας του και του πολιτικά διχασμένου πληθυσμού του. Πολλοί προβλέπουν ότι θα κριθεί αναγκαία η ανάπτυξη ειρηνευτικής δύναμης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για να σταθεροποιηθεί το καθεστώς που θα προκύψει.