Θυμηθείτε το '99

Το χρηματιστήριο άρχισε πάλι να θυμίζει τις παλιές καλές ημέρες. Γι' αυτό χρειάζεται προσοχή

Το 1999, όταν η Ελλάδα έζησε το δικό της Ελ Ντοράντο, οι Έλληνες μεταβλήθηκαν αίφνης σε χρυσοθήρες, έχοντας ανακαλύψει τον εύκολο τρόπο να πλουτίσουν, νομίζοντας ότι σε ένα παιχνίδι (γιατί ως παιχνίδι είχαν εκλάβει το θεσμό του χρηματιστηρίου) κανείς δεν χάνει αυτά που οι άλλοι συνεχώς κερδίζουν. Την περίοδο εκείνη συνέβη το απαράδεκτο. Η τότε πολιτική ηγεσία της χώρας θέλησε να καρπωθεί, προς αποκόμιση κομματικών οφελών, την ξέφρενη άνοδο της Σοφοκλέους. Υπήρξαν δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών του ύφους "τώρα αγοράζουμε", ενώ τεχνηέντως και μέσω κρατικών μηχανισμών, όπως η γνωστή ΔΕΚΑ, καλλιεργήθηκε κλίμα ευφορίας. Είδαμε τότε φοβερά πράγματα. Είδαμε σε διάστημα ολίγων μηνών το γενικό δείκτη του χρηματιστηρίου να υπερδιπλασιάζεται και μετοχές μικρής εμβέλειας να αποκτούν τεράστια αξία, αλλάζοντας καθημερινά χέρια, η οποία σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρινόταν στην πραγματική αξία των εταιρειών που αντιπροσώπευαν. Και εκεί ήταν το λάθος. Ουδείς από τους "επενδυτές" της περιόδου ασχολήθηκε με την κατάσταση των εταιρειών, μετοχές των οποίων κατείχαν, καθώς οι εν λόγω μετοχές δεν ήταν τίποτα άλλο από χαρτιά που έφεραν τρελά κέρδη. Δηλαδή "φούσκες". Και όπως όλες οι φούσκες, αρχικά κερδίζουν το χειροκρότημα, αλλά στη συνέχεια σκάνε. Κι όταν έσκασε η φούσκα του ελληνικού χρηματιστηρίου, οι "επενδυτές" της εποχής εκείνης έκλαιγαν με μαύρο δάκρυ. Γιατί στο μεσοδιάστημα είχαν προκύψει τα "μετοχοδάνεια" και σπίτια, καταστήματα και ακίνητα γενικώς υποθηκεύτηκαν, προκειμένου να εξευρεθεί ρευστό για αγορά μετοχών.

Όταν δε οι μετοχές-φούσκες είχαν μεταβληθεί σε κουρελόχατρα, τα δάνεια και τα χρέη συνέχιζαν να τρέχουν και να διογκώνονται. Την περίοδο εκείνη περιουσίες χάθηκαν και οικογένειες καταστράφηκαν. Γιατί τότε οι "επενδυτές" έμαθαν ότι σε ένα παιχνίδι κάποιοι κερδίζουν (στην προκείμενη περίοδο κέρδισαν τα σαΐνια της αγοράς, οι κερδοσκόποι) και οι άλλοι χάνουν.

Χθες ερωτηθείς ο υπουργός Οικονομίας για την άνοδο του ελληνικού χρηματιστηρίου έκανε τη σωστότερη τοποθέτηση. Δεν είπε τίποτα. Μόνο θύμισε τι έγινε το 1999. Και καλά θα κάνουν όσοι άρχισαν πάλι να τρίβουν τα χέρια τους, εθισμένοι στον τζόγο, να είναι προσεκτικοί. Γιατί το χρηματιστήριο δεν είναι τζόγος. Και όσοι το βλέπουν έτσι στο τέλος καίγονται…