ΟΚΛΑΔΟΝ

Καζαμίας νεκρών (Φεβρουάριος 1985)

Γράφει ο Θέμης Λιβεριάδης

Ένα δάσος σκοτωμένων φίλων το μυαλό μου (Γ.Σ.)

Ιανουάριο (2000) έφυγε ο Γιώργος Χειμωνάς, Φεβρουάριο (1985) ο Γιώργος Ιωάννου, Μάρτιο (2005) ο Μίλτος Σαχτούρης. Και οι τρεις υπήρξαν για μένα φάροι στο υγρό σκοτάδι της δημιουργίας, και οι τρεις πολύτιμοι φίλοι. Σήμερα θέλω να θυμηθώ σκόρπιες σκηνές από όσα έζησα με τον Ιωάννου.

Μας γνώρισε φθινόπωρο του 1969 ο Γιώργος Σαββίδης. Είχε κανονίσει, όπως συνήθιζε, το πού και τι θα φάμε! Απόψε θα πάμε για ψάρι στου Μπούκη(;) στη Μηχανιώνα. Έχε υπόψη σου, πήρα την πρωτοβουλία και κάλεσα τον Γιώργο τον Ιωάννου. Να γνωριστείτε επιτέλους, γιατί εσείς είστε πολύ… μπαγιάτηδες! Την άλλη κιόλας μέρα τηλεφώνησε να πάω σπίτι του, στην Αγίου Δημητρίου. Έμεινα πολλές ώρες… Κατά τα ξημερώματα "σφραγίζοντας", όπως είπε, τη γνωριμία μας με το φως μόνο ενός κεριού μου διάβασε ένα ανέκδοτο τότε διήγημα (από τη "Σαρκοφάγο"), την "Παναγιά τη Ρευματοκρατόρισσα". Ήμουνα πολύ συγκινημένος και προς το τέλος βούρκωσα -κι όσο κι αν προσπάθησα να το κρύψω, ο Γιώργος το κατάλαβε… Χρόνια μετά στην Αθήνα μου το 'ξομολογήθηκε, συνδέοντάς το με πικρή πείρα του ότι πολλοί άνθρωποι δεν επικοινωνούν και ειδικότερα στο "χώρο" μας κρύβουνε τη συγκίνηση ή το θαυμασμό τους για την "έκφραση" του Άλλου. Αυτοί, μου είπε, είναι κομπλεξικοί, που καταντούνε φθονεροί. Όμως δεν είναι ουσιαστικά "δικοί" μας… κι ας απατούνε τα φαινόμενα. Αυτός ήταν ο Γιώργος. Γιατί έδινε κι έπαιρνε χαρά από τους ανθρώπους κι αντίστοιχα ήταν ευάλωτος να πληγωθεί με το παραμικρό. Τότε γινόταν σκαντζόχοιρος… Γιατί αποστρεφότανε την πόζα και την υποκρισία. Γι' αυτό στην κηδεία του Σεφέρη ξέφυγε απ' τη στοιχημένη τη σειρά του "λογοτεχνικού κατεστημένου" και έγινε ένα με νεότερους -μπροστά, με υψωμένη τη γροθιά, κλαίγοντας και ουρλιάζοντας συνθήματα.

Σε μία εκδρομή στην Καστοριά -μόνοι στο αυτοκίνητο, να ανταμώσουμε τους άλλους- τον ρώτησα ως πιο μεγάλο τι θυμόταν από την Κατοχή και τον εμφύλιο… Θαρρείς τον ακούω με βροντερή φωνή να τραγουδάει άγνωστα για μένα αντάρτικα τραγούδια. Νόμιζα ότι θα 'σπαγαν τα τζάμια… Η μνήμη τώρα ξεχειλίζει, αλλά δεν είναι του παρόντος.

Τη μέρα της ταφής του χιόνιζε, όπως τώρα… Για όσους έχουν ασκηθεί με σημασίες… στην κηδεία του πήγε ο Δημήτρης Μαρωνίτης… Και ο Ντίνος Χριστιανόπουλος δήλωσε "ευτυχώς ησυχάσαμε πλέον απ' αυτόν, η Θεσσαλονίκη κι εγώ…".