Η αναβίωση της πείνας

Στην Καμπότζη, οι ελπίδες που είχαν γεννηθεί με το τέλος της μαύρης περιόδου του πολέμου και της γενοκτονίας έχουν ήδη διαψευσθεί με το χειρότερο τρόπο για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Παρά τα πέντε συνεχόμενα χρόνια οικονομικής ανάπτυξης στα μέσα της δεκαετίας, στατιστικά στοιχεία που δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα δείχνουν πως η πείνα και οι ασθένειες πλήττουν την Καμπότζη περισσότερο από κάθε άλλη χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας.

Οικονομολόγοι και ανθρωπιστικές οργανώσεις σημειώνουν πως η κατάσταση επιδεινώνεται καθημερινά, εξαιτίας της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης που πλήττει τα τελευταία δύο χρόνια τα κράτη της περιοχής. "Πρόκειται για μια σιωπηλή εθνική κρίση", λέει ο Φέστο Καβίσε, επικεφαλής του κλιμακίου της Γιούνισεφ στην Καμπότζη. "Πολλοί δεν μπορούν να αντιληφθούν τα ποσοστά υποσιτισμού που συναντούμε. Διαβάζει κανείς εκθέσεις για οικονομική πρόοδο, αυτή όμως δε φτάνει στο φτωχό πληθυσμό της υπαίθρου", προσθέτει.

Η οικονομική κρίση ξέσπασε στη Νοτιοανατολική Ασία στα μέσα του 1997, σχεδόν ταυτόχρονα με τα νέα κρούσματα πολιτικής βίας που σημειώθηκαν στην Καμπότζη. Από τότε, το μεγαλύτερο μέρος του αστικού πληθυσμού έχει βυθιστεί στη φτώχεια, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι της υπαίθρου δίνουν καθημερινή μάχη κυριολεκτικά για την επιβίωσή τους. Η Γιούνισεφ και το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Σίτισης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών αναφέρουν ότι περίπου τα μισά παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών είναι καχεκτικά, ενώ το 20% υποσιτίζεται. "Δεν είναι υπερβολή αν πει κανείς ότι οι δείκτες παιδικού υποσιτισμού έχουν φτάσει στο επίπεδο εθνικής κρίσης", λέει ο Κεν Νόα Ντέιβις, επικεφαλής του προγράμματος για την Καμπότζη. Το πρόβλημα δεν έχει να κάνει με ελλείψεις τροφίμων, αλλά με το ότι πολλοί άνθρωποι δεν έχουν τα χρήματα για να αγοράσουν την τροφή τους, τονίζει ο Ντέιβις.

Μέσα στο 1998, η υπηρεσία του ΟΗΕ πρόσφερε βοήθεια σε 1,7 εκατομμύρια ανθρώπους στην Καμπότζη, αριθμός ίσος με το 15% του πληθυσμού. Παρά τις προσπάθειες αυτές όμως, η κατάσταση παραμένει κρίσιμη. Ο μέσος όρος ζωής στην Καμπότζη είναι μόλις 52,9 έτη (ενώ στη γειτονική Ταϊλάνδη 69,5), ενώ ο δείκτης παιδικής θνησιμότητας ανέρχεται στα 108 επί 1.000 γεννήσεων. Το 2,7% του πληθυσμού έχει προσβληθεί από τον ιό HIV που προκαλεί το Έιτζ και οι ειδικοί επισημαίνουν πως ο ρυθμός εξάπλωσης της επιδημίας στην Καμπότζη είναι πολύ μεγαλύτερος από οποιαδήποτε άλλη μη αφρικανική χώρα. Επιπλέον, περισσότεροι από το 70% των μεταναστών στην Ταϊλάνδη έχουν χάσει τη δουλειά τους εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και επέστρεψαν στην Καμπότζη, επιτείνοντας το πρόβλημα της ανεργίας. Και είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και οι ρακοσυλλέκτες αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης εξαιτίας της συνολικής μείωσης της κατανάλωσης.

Παράσταση, τέλος

Τελειώνει, λοιπόν, σήμερα με κάθε επισημότητα η κάθε άλλο παρά σεμνή τελετή στην αμερικανική Γερουσία. Η δίκη-παράσταση με κατηγορούμενο τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, που μονοπώλησε το ενδιαφέρον των συμπατριωτών του και εξήψε τη φαντασία εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο επί ένα και πλέον χρόνο, θα λήξει κατά πάσα βεβαιότητα με την αθώωση του Μπιλ Κλίντον. Κανείς δεν πίστευε, ούτε καν προτού αρχίσει η δίκη, ότι ο πρόεδρος θα καταδικαζόταν, αφού τα "κουκιά" ήταν υπέρ του. Επί ένα μήνα παρακολουθήσαμε διαβουλεύσεις επί διαβουλεύσεων, ψηφοφορίες επί ψηφοφοριών και κάθε είδους δικανικά και άλλα τερτίπια με μοναδικό στόχο τα μικροπολιτικά κέρδη.

Οι 100 γερουσιαστές των Ηνωμένων Πολιτειών, οι συνήγοροι και οι κατήγοροι του Μπιλ Κλίντον εξέφρασαν απόψεις σχεδόν επί παντός του επιστητού, μετήλθαν κάθε μέσο για να επιβάλουν τις απόψεις αυτές και κυριολεκτικώς επινόησαν διαδικασίες, τις οποίες ούτε το σύνταγμα της χώρας τους προβλέπει ούτε οιαδήποτε προηγμένη δικαιική φιλοσοφία δικαιολογεί. Αύριο, η ιστορική δίκη -η πρώτη ανάλογη σε 130 χρόνια- θα αποτελεί παρελθόν. Ο Μπιλ Κλίντον θα συνεχίσει μάλλον ενισχυμένος το υπόλοιπο της δεύτερης θητείας του και θα αποχωρήσει από το Λευκό Οίκο πολύ λιγότερο "κηλιδωμένος" από ό,τι προέβλεπαν όταν ξέσπασε το σκάνδαλο Λουίνσκι τα αμερικανικά και διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Από την άλλη πλευρά, η πέτρα του σκανδάλου, ως είθισται να αποκαλείται η νεαρή Μόνικα, θα συνεχίσει να δέχεται προτάσεις για συνεντεύξεις, βιβλία, ταινίες κτλ. και όλα αυτά θα συνοδεύονται από το δέλεαρ παχυλών αμοιβών. Οι σχολιαστές στέκονται τώρα στο δικό της "δράμα", ενώ ο Μπιλ Κλίντον, αφού της ζήτησε δημοσίως συγγνώμη δεκάδες φορές, απολογήθηκε και επισήμως για το "κακό" που της έκανε, μέσω των δικηγόρων του, κατά τη διάρκεια της κατάθεσής της στη δίκη. Της 24ης κατάθεσής της για το ίδιο ζήτημα, που ήταν κι αυτή άλλη μία κακοστημένη παράσταση.

Η υπόθεση Λουίνσκι ξεκίνησε ως μία ακόμη ροζ ιστορία του Αμερικανού ηγέτη, για τον οποίο ήταν γνωστό ότι είχε έφεση προς τις εξωσυζυγικές περιπέτειες. Εξελίχθηκε σε έναν εφιάλτη που απειλούσε την πολιτική του υπόσταση και σε θέμα με σοβαρές διεθνείς προεκτάσεις, όταν χρησιμοποιήθηκε ως όπλο αποπροσανατολισμού στο Ιράκ, το Αφγανιστάν και το Σουδάν. Καταλήγει, όμως, εκτός απίθανου απροόπτου, σε πολιτική και προσωπική νίκη του Μπιλ Κλίντον, ο οποίος δε θα χρειαστεί πια να ζητήσει άλλες δημόσιες συγγνώμες για να διασώσει την προεδρία του. Τελικώς, από την ταραχώδη δίκη στη Γερουσία αυτό που θα μείνει είναι η δημοσιοποίηση του βίντεο με την κατάθεση της Μόνικα Λουίνσκι, στο οποίο το φιλοθεάμον κοινό -όλοι μας, ας μην κρυβόμαστε- άκουσε και είδε να μιλάει, επιτέλους, το πιο μυστηριώδες πρόσωπο του τέλους της χιλιετίας.