ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ & ΕΥΡΩ

Επίκειται… συνάντηση

Σε τρεις μήνες από σήμερα, το ευρώ εισάγεται επισήμως σε έντεκα χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι επιχειρήσεις πρέπει να είναι προετοιμασμένες για τις συναλλαγές σε ευρώ, ακόμη και στην Ελλάδα, εφόσον συνεργάζονται με εταιρείες από τη ζώνη της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ).

Η εισαγωγή του ευρώ, όπως και η εισαγωγή οποιουδήποτε νέου νομίσματος στην αγορά, δεν γίνεται ποτέ αυτομάτως και αφ' εαυτού της. Πόσο μάλλον στην περίπτωση του ευρώ, το οποίο δεν θα είναι απλώς ένα νέο νόμισμα, αλλά ένα ενιαίο γιά 11 χώρες νόμισμα που θα χρησιμοποιείται παραλλήλως με τα εθνικά νομίσματα των χωρών αυτών. Το γεγονός ότι το ευρώ δεν θα χρησιμοποιείται σε μετρητά κατά το πρώτο διάστημα της εφαρμογής του, δεν σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις μπορούν να το εισάγουν στις συναλλαγές τους αργότερα, παρότι τυπικά επιτρέπεται. Στην ουσία, σημαίνει ακριβώς το αντίθετο: Επειδή θα χρησιμοποιείται σε όλες τις λογιστικές εγγραφές, τραπεζικές συναλλαγές, ηλεκτρονικές πληρωμές κτλ., οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να κάνουν μεγαλύτερες προετοιμασίες από αυτές που θα απαιτούνταν αν η εισαγωγή του ευρώ στην αγορά καταργούσε αυτομάτως τα εθνικά νομίσματα. Στην περίπτωση των ελληνικών επιχειρήσεων που συναλλάσσονται με εταιρείες από τη ζώνη της ΟΝΕ, η προετοιμασία που απαιτείται είναι διπλή. Πρέπει να προετοιμαστούν με τέτοιο τρόπο που να επιτρέπει στα συστήματά τους να λειτουργούν σε δραχμές, ευρώ και όλα τα υπόλοιπα εθνικά νομίσματα. Και επειδή η επένδυση που απαιτείται δεν είναι αμελητέα, θα πρέπει να προσέξουν τι θα επιλέξουν, ώστε σε ένα ως δύο χρόνια που θα ενταχθεί και η Ελλάδα στην ΟΝΕ, να μην υποχρεωθούν να αλλάξουν εξαρχής τα συστήματά τους (αφού τα παλιά θα είναι για πέταμα) και να υποβληθούν σε νέα μεγάλα έσοδα.

Τι πρέπει να αλλάξει

Η εισαγωγή του ευρώ στην αγορά αναγκάζει τις εταιρείες να προχωρήσουν σε αλλαγές των συστημάτων ενημέρωσης και πληροφορικής, του λογιστηρίου και του νομικού τμήματος, της οικονομικής διαχείρισης και του μάρκετιγκ (γράφημα 1). Τις υποχρεώνει επίσης να προσαρμόσουν τα προϊόντα τους σύμφωνα με τις τυπικές και ουσιαστικές προδιαγραφές της αγοράς του νέου νομίσματος, να αναθεωρήσουν τη στρατηγική και την τακτική τους εφόσον αλλάζουν οι διαστάσεις της αγοράς και εμφανίζονται νέες προοπτικές και νέοι ανταγωνιστές και φυσικά να εκπαιδεύσουν το προσωπικό τους ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει στα νέα δεδομένα. Όλα αυτά δε γίνονται από την μία μέρα στην άλλη, ούτε γίνονται τζάμπα. Κανονικά, η διαδικασία προσαρμογής των επιχειρήσεων θα έπρεπε να έχει αρχίσει από πέρυσι, ώστε να προχωρήσει με ομαλούς ρυθμούς. Οι περισσότερες επιχειρήσεις όμως κοιμούνται ακόμη τον ύπνο του δικαίου και πρέπει να ξυπνήσουν έστω και τώρα. . Όσο για την επένδυση, εξαρτάται από το μέγεθος της εταιρείας. Όποιο και να είναι το ύψος της πάντως, είναι αναγκαίο κακό και πολύ προτιμότερο από το να μην προσπαθήσει καθόλου η εταιρεία να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες. Το να αγνοήσει τις αλλαγές, θα το πληρώσει αργότερα πολύ πιο ακριβά.

Σχεδιασμός και αναδιοργάνωση.

Το θέμα είναι ότι άλλες γρηγορότερα, άλλες αργότερα, όλες οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα αναγκαστούν να ασχοληθούν αποκλειστικά με το ευρώ. Καταρχάς πρέπει να πάρουν μια στρατηγική απόφαση: θα εισάγουν αμέσως το ευρώ στις συναλλαγές τους ή αργότερα; Για να πάρουν αυτή την απόφαση, πρέπει να εξετάσουν σοβαρά τους λόγους (πίνακας 1) που οδηγούν στη μία ή στην άλλη εναλλακτική λύση. Όποια και να είναι όμως η στρατηγική απόφαση, η εταιρία χρειάζεται σοβαρή προετοιμασία σε όλα τα επίπεδα. Αν ονομάσουμε "σχέδιο ευρώ" όλη την επιχείρηση-προετοιμασία (γράφημα 2), το πρώτο που πρέπει να κάνει η εταιρεία, είναι να καθορίσει το πεδίο δράσης (γράφημα 3) αυτού του σχεδίου, δηλαδή ποιους τομείς θα συμπεριλάβει (αγορά, προϊόντα, διαύλους διανομής, ανθρώπινο δυναμικό, οικονομική διεύθυνση και λογιστήριο, συστήματα πληροφορικής). Ο επικεφαλής της εταιρίας θα πρέπει να καλέσει σε σύσκεψη τα υψηλόβαθμα στελέχη, από όλες τις διευθύνσεις και έναν εξωτερικό σύμβουλο ειδικευμένο στους μηχανισμούς του ευρώ. Στη σύσκεψη πρέπει :

* Να δουν τις ημερομηνίες-κλειδιά στο ημερολόγιο.

* Να κληθούν οι διευθυντές να εντοπίσουν την επίδραση του ευρώ στα τμήματά τους.

* Να ορίσουν το πεδίο του "σχεδίου ευρώ" στην εταιρία

* Να μελετήσουν τα 8 στρατηγικά και τεχνικά σημεία:

1. Πώς θα επηρεάσει το ευρώ τις αγορές της εταιρίας; Θα δοθούν ευκαιρίες για την ανάπτυξη των εξαγωγών; Θα αυξηθεί ο ανταγωνισμός στην εσωτερική αγορά;

2. Θα επηρεάσει το ευρώ τα προϊόντα και τις υπηρεσίες; Θα δώσεις ευκαιρίες για ανάπτυξη νέων προϊόντων; Θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί η ήδη υπάρχουσα παραγωγή;

3. Θα επηρεάσει το ευρώ την πολιτική εφοδιασμού και προμηθειών της εταιρίας;

4. Πώς θα επιδράσει το ευρώ στην οικονομική της πολιτική;

5.Τι εκπαίδευση χρειάζεται το προσωπικό για να προετοιμαστεί με τον καλύτερο τρόπο για την εισαγωγή του ευρώ;

6. Ποιες αλλαγές θα επιφέρει το ευρώ στα λογιστικά και τη φορολογία της εταιρίας;

7. Ποιες αλλαγές των συστημάτων πληροφορικής θα απαιτήσει η εισαγωγή του ευρώ;

8. Ποιές εσωτερικές δομές πρέπει να θεσπιστούν γιά να οδηγήσουν στην εισαγωγή του ευρώ στις συναλλαγές της εταιρίας;

Αφού απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα και επειδή το "σχέδιο ευρώ" θα πρέπει να εφαρμοστεί σε πλήρη συντονισμό μεταξύ των τμημάτων της εταιρίας (γράφημα 4), θα πρέπει να οριστεί ένας επικεφαλής με σοβαρές ηγετικές ικανότητες και σφαιρική στρατηγική άποψη, ο οποίος θα αναφέρεται μόνον στον πρόεδρο-ιδιοκτήτη ΄ή διευθυντή της εταιρίας. Πέραν του γενικού συντονισμού, στη δική του ευθύνη θα πρέπει να υπάγεται και η διερεύνηση των εξωτερικών πηγών ενημέρωσης και πληροφόρησης (Εταιρίες συμβούλων, τράπεζες, παροχείς λογισμικού κτλ.) Στη συνέχεια θα πρέπει να οριστεί από ένας επικεφαλής του σχεδίου σε κάθε τμήμα-διεύθυνση, ο ποίος θα πρέπει να προκαλέσει τον προβληματισμό του κάθε υπαλλήλου στο τμήμα και να ακούσει προτάσεις. Ανάλογα με το μέγεθος της εταιρίας και τον τομέα της δράσης της, η στρατηγική εισαγωγής του ευρώ θα διαφέρει, αλλά σε όλες τις περιπτώσεις το σχέδιο πρέπει να επικεντρώνεται στους εξής στόχους :

* Να διευρύνει τους ορίζοντες των ευκαιριών που θα προσφέρει το ευρώ και να ελαχιστοποιεί τους πιθανούς κινδύνους.

* Να οργανώνει την αλλαγή με το μικρότερο δυνατό κόστος.

* Να χρησιμοποιεί την εισαγωγή του ευρώ ως ευκαιρία για τη βελτίωση της αποδοτικότητας της εταιρίας.

Ο γενικός επικεφαλής του σχεδίου ευρώ πρέπει να μπορεί να συνθέσει τις αναφορές των υφισταμένων του και να προτείνει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα με χρονοδιάγραμμα, να επισημάνει τις ανάγκες που θα προκύψουν στην πορεία της εφαρμογής του προγράμματος και να εξασφαλίσει την κάλυψή τους. Στη συνέχεια θα πρέπει να παρακολουθεί στενά την εφαρμογή του σχεδίου και να επεμβαίνει δίνοντας λύσεις, όταν προκύπτει ανάγκη. Ειδικά στις μεγάλες εταιρίες, για τη σωστή εφαρμογή του προγράμματος, καλό θα είναι να συσταθεί μια Επιτροπή Υποστήριξης του ευρώ, που θα λύνει αμέσως όλα τα πρακτικά ζητήματα που θα προκύπτουν. Ο γενικός επικεφαλής πρέπει να ενημερώνει για την πρόοδο του σχεδίου, όλους τους συμβαλλόμενους με την εταιρία (πελάτες, προμηθευτές κτλ.), ώστε να μπορούν κι εκείνοι να προσαρμόζονται στις αλλαγές και να μην δρουν ως τροχοπέδη.