Η μοναξιά του Παύλου Μελά

Μουσείο. Το σπίτι, όπου πέθανε ο Μακεδονομάχος είναι προγενέστερο του 19ου αι. Η κατάστασή του, όμως, δεν είναι καλή και το μέλλον χειρότερο

Μακεδονία, νομός Καστοριάς, δήμος Κορεστείων, χωριό Μελάς. Περιοχές συνδεδεμένες με το Μακεδονικό αγώνα και την προσωπική προσφορά και τους αγώνες του Παύλου Μελά.

Πολλοί ίσως αναρωτηθούν πόσο επίκαιρο είναι το θέμα σήμερα που η καθημερινότητά μας κατακλύζεται από τρέχοντα θέματα επικαιρότητας και κυρίως ακροαματικότητας, τα οποία χειρίζονται "ικανότατοι" σεισμολόγοι, εγκληματολόγοι, ορνιθολόγοι και τηλεπικοινωνιολόγοι. Ευτυχώς που, όπως λέει και ο σοφός λαός μας, ένα θαύμα τρεις μέρες.

Σε όσους έχουν υπομονή και συνεχίζουν να διαβάζουν αυτό το άρθρο έχω να δηλώσω πως δεν διεκδικώ κανέναν τίτλο ιστορικού ξερόλα. Αφορμή για το σημείωμά μου υπήρξε ένα ρεπορτάζ της "Μακεδονίας" και μία ερώτηση του βουλευτού Κώστα Γκιουλέκα για την τύχη του σπιτιού στο οποίο πέθανε ο Παύλος Μελάς.

Το θέμα έχει ως εξής. Το σπίτι είναι προγενέστερο του 19ου αιώνα και έπειτα από κάποιες σωστικές παρεμβάσεις την περίοδο 1983-1985 λειτουργεί ως μουσείο.

Η σημερινή κατάσταση του σπιτιού δεν είναι καλή και το μέλλον του ακόμη χειρότερο.

Όπως γίνεται σε κάθε παρόμοια περίπτωση, η ιδιωτική πρωτοβουλία και η τοπική αυτοδιοίκηση προσπαθούν να σώσουν το κτίριο και οι ελπίδες τους μαζί με τις φωνές τους στρέφονται στο υπουργείο Πολιτισμού. Για να κινηθούν όμως τα γρανάζια του υπουργείου, χρειάζονται χρόνος, εκτίμηση της κατάστασης και αξιολόγηση του αιτήματος. Και ώσπου να γίνουν όλα αυτά, μπορεί να δούμε το σπίτι του Παύλου Μελά οικόπεδο.

Η πατρίδα μας τίμησε τον Παύλο Μελά δεόντως. Και αγάλματα και ονομασίες και στεφάνια τις εθνικές επετείους. Από κοντά και οι εγκυκλοπαίδειες με τα σχετικά άρθρα. Ένα ταξίδι όμως στην Καστοριά και την ευρύτερη περιοχή όπου έζησε και πολέμησε ο Παύλος Μελάς σου δίνει την αίσθηση πως ο ήρωας είναι ακόμη εκεί.

Είναι ο θρύλος που περνά από γενιά σε γενιά και τα κατορθώματά του έγιναν ιστορίες και τραγούδια.

Παρ' όλα αυτά μία επίσκεψη στον τόπο όπου έδρασε και πέθανε δυναμώνει τη μνήμη μας και μας διδάσκει πάρα πολλά.

Είναι κρίμα να σβήνουν και να εξαφανίζονται τεκμήρια της ιστορίας μας. Θα μου πεις τι να προφτάσει πρώτα το κράτος. Εάν όμως αδυνατίσει η μνήμη, τότε, όπως λέει και το τραγούδι, "όταν κοιμάσαι, άλλοι γράφουν ιστορία".

Γνωρίζω και συμμερίζομαι τις ανησυχίες του κ. Γκιουλέκα. Και δεν είναι ο μόνος που ενδιαφέρεται. Οι περισσότεροι Μακεδόνες έχουμε την ίδια ευαισθησία. Ξέρω επίσης πως, εάν φωνάξουμε περισσότερο, μπορεί και να μας κολλήσουν τη ρετσινιά του εθνικιστή. Έχω όμως το δικαίωμα να ενδιαφέρομαι για την ιστορία μου.

Και εάν το κράτος αδυνατεί προσωρινά να επισκευάσει το σπίτι-μουσείο, ας βρεθεί ένας φορέας να το αναλάβει. Ένας μεγαλοεργολάβος ή έστω ένα κομματάκι από τα κοινοτικά πλαίσια στήριξης. Ένα gala λιγότερο και δεν χάλασε ο κόσμος.

Ο Παύλος Μελάς έλεγε " αισθανόμενος το μέγεθος της ευθύνης, πότε τρέμω και πότε ενθουσιώ". Εύχομαι εμείς, αισθανόμενοι τη δική μας ευθύνη, να μην ντραπούμε ποτέ.

ΚΩΣΤΑΣ Α. ΓΙΑΚΟΥΜΗΣ