Συλλογική διαπραγμάτευση

Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Οι προτάσεις του ΣΕΒ για τεμαχισμό της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης σε μερικότερες τοπικές συμφωνίες και οι αντίστοιχες προτάσεις των μεγάλων τραπεζών για αντικατάσταση της συλλογικής σύμβασης με την ΟΤΟΕ από ξεχωριστές συμβάσεις ανάμεσα σε κάθε τράπεζα και το υπαλληλικό της σωματείο δείχνουν ότι η εργοδοτική πλευρά θέτει σε εφαρμογή ένα συγκεκριμένο σχέδιο αλλαγής των εργασιακών σχέσεων.

Το κόστος της εργασίας πρέπει -αδιακρίτως- να μειωθεί. Οι εργοδοτικές προτάσεις φαίνεται ότι έχουν τουλάχιστον τη σιωπηρή στήριξη της κυβέρνησης, όπως αποδεικνύει η σύμπλευση στην ίδια πρωτοβουλία ιδιωτικών και κρατικών τραπεζών. Λόγω της προέλευσής του από την εργοδοτική πλευρά το σχέδιο αυτό ούτε προνοεί για αντισταθμίσματα στη μείωση του κόστους της εργασίας ούτε εγγυάται αύξηση της απασχόλησης. Η απάντηση της συνδικαλιστικής ηγεσίας των εργαζομένων είναι απλώς αρνητική και η τακτική της περιορίζεται στην αμυντική υπεράσπιση του υφιστάμενου (προφανώς μη ικανοποιητικού) θεσμικού πλαισίου. Το αποτέλεσμα είναι κλίμα πόλωσης κατά τη διαδικασία των κορυφαίων συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Θα κατανοούσα την πόλωση, αν στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές ήταν συσπειρωμένα ομοιογενή συμφέροντα. Αν για παράδειγμα η παραγωγική πλευρά της εργοδοσίας, δηλαδή ο βιομηχανικός και βιοτεχνικός κόσμος, ήταν πεισμένη ότι για την κακή της πορεία φταίει περισσότερο ο (χαμηλότερος στην Ευρώπη) μισθός του εργαζόμενου από όσο το (υψηλότερο στην Ευρώπη) κόστος του τραπεζικού δανεισμού. Ή ότι βοηθά την ανάπτυξη της χώρας η στροφή του τραπεζικού δανεισμού στις καταναλωτικές ανάγκες των πολιτών και η περιστολή του δανεισμού των επιχειρήσεων. Ή αν έχει μετρήσει ποιο κόστος επιβαρύνει περισσότερο τα έσοδά της: το διαφανές κόστος της εργασίας ή το "μαύρο" κόστος που καταβάλλεται σε διαφθαρμένους φορολογικούς μηχανισμούς και κάθε είδους αντιπαραγωγικές κρατικές δαπάνες; Και αντίστροφα βέβαια, αν για παράδειγμα ήταν πεισμένος ο ασφαλισμένος του ΙΚΑ ότι οι συνδικαλιστικοί αγώνες για το κοινωνικοασφαλιστικό ζήτημα αφορούν τη δική του περίθαλψη και σύνταξη και όχι τα "κεκτημένα" των προνομιακών ταμείων.

Ακριβώς επειδή η διαχωριστική γραμμή δεν είναι προφανής, είναι πια καιρός οι κοινωνικοί εταίροι να αναδιατάξουν τις συμμαχίες τους. Επείγει να αναγνώσουν με ειλικρίνεια την ελληνική πραγματικότητα, να επιλέξουν το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας και να συμφωνήσουν τον επιμερισμό του κόστους που συνεπάγεται η μετάβαση από την παραγωγή εμπορευμάτων στην παραγωγή γνώσης.

Με γνώμονα λοιπόν το μακροπρόθεσμο συμφέρον του μπορεί ο καθένας να αξιολογήσει από τώρα τις τρέχουσες τακτικές, προκειμένου να επιλέξει το μελλοντικό σύμμαχό του. Δικαιούται άραγε ο τραπεζικός κλάδος, ο μόνος επιχειρηματικός τομέας που παρουσιάζει κέρδη, να ζητά μείωση του εργασιακού κόστους στο όνομα της ανταγωνιστικότητας; Δικαιούται ο τραπεζικός συνδικαλισμός να συμβιβάζεται με την επίρριψη του υψηλού κόστους της ασφάλισής του στα προβληματικά ταμεία των αδύνατων πολιτών; Αργά ή γρήγορα ο κόσμος της παραγωγής θα απαντήσει και θα επιλέξει.