Εφημερίδα "Μακεδονία"
Μνημόνιο και πολιτικός λόγος
Ο πανικός που έσπειρε στις ηγεσίες της Αριστεράς το αφελέστατο μνημόνιο του Συμβουλίου της Ευρώπης φωτίζει το πραγματικό πρόβλημα της έλλειψης πολιτικού λόγου στη σημερινή κοινωνία.
Η ανεπάρκεια του πολιτικού λόγου έγκειται στο γεγονός ότι παρουσιάζεται σαν συλλογικός ένας μονομερής, υποκειμενικός, ατομικός λόγος που θεωρείται συλλογικός επειδή υιοθετείται (αγοράζεται) από κάποια μικρή ή μεγάλη ομάδα κοινωνικών ατόμων. Αντίθετα, όμως, ο ατομικός λόγος παράγεται από μια κοινωνική αντίθεση, η οποία αφορά λιγότερους ή περισσότερους ανθρώπους. Στην πολιτική ιστορία, μάλιστα την πρόσφατη, σε καμιά περίπτωση δεν κυριάρχησε ένας μονοσήμαντος πολιτικός λόγος. Κυριάρχησε πάντα μια συγκεκριμένη αντιπαράθεση πολιτικών απόψεων που σχημάτιζαν τον πολιτικό λόγο της εποχής. Το ζήτημα είναι πότε αυτή η αντιπαράθεση αντιστοιχούσε στην πραγματική κοινωνική αντίθεση και πότε όχι. Πράγμα βέβαια που οδηγεί στο ερώτημα ποιος μπορεί να αντιληφθεί την πραγματική κοινωνική αντίθεση, όταν αναγκαστικά όλοι οι ενδιαφερόμενοι παίρνουν μέρος σε αυτήν.
Στη γνωστή "εμφύλια" επιστημονική διελκυστίνδα, η μία πλευρά υποστηρίζει ότι η σύγκρουση στην ιστορική δεκαετία του '40 ήταν ανάμεσα στο φασισμό και στη δημοκρατία και η άλλη ότι η σύγκρουση ήταν ανάμεσα στο φασισμό και στον κομμουνισμό. Προτείνονται, δηλαδή, δύο σχήματα πολιτικού λόγου, από τα οποία όμως κανένα δεν αντιστοιχεί ούτε στο ρητό πολιτικό λόγο εκείνης της εποχής ούτε στις καταγραμμένες κοινωνικές αντιθέσεις. Τελικά αυτή η διελκυστίνδα είναι ψευδής, γιατί καμία από τις δύο πλευρές της δεν θέλει να γίνει σαφές σε ποια σημερινή κοινωνική αντίθεση αντιστοιχεί η αντιπαράθεση μεταξύ τους.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης αδειάζει και τις δύο πλευρές υιοθετώντας την αντίθεσή τους. Με ένα ζεύγος μνημονίων υπογραμμίζει την ανάγκη να καταδικαστούν από την ευρωπαϊκή κοινωνία τόσο τα εγκλήματα του κομμουνισμού όσο και η δικαίωση του ναζισμού. Μέσα στην αφέλειά τους τα δύο μνημόνια διαψεύδουν και τις δύο πλευρές της επιστημονικής αντιπαράθεσης. Τη μια, γιατί απορρίπτει τον ισχυρισμό της πως απέναντι στο φασισμό παρατάχθηκε η (αστική) δημοκρατία. Την άλλη, γιατί διαλύει το μύθο της πολιτικής ουδετερότητας των λεγόμενων κοινωνικών επιστημών, δηλαδή τον καταστατικό μύθο της αυτοκρατορικής αναθεώρησης της ιστορίας.
Τα δύο μνημόνια, ωστόσο, αποτελούν την εκδήλωση μιας ευρωπαϊκής αυτοκρατορικής πολιτικής. Επιδιώκεται, απ' το Συμβούλιο της Ευρώπης η εκ των άνω καλλιέργεια μιας κοινωνικής αντιπαράθεσης, που αφορά τη στάση της κοινωνίας απέναντι στο ιστορικό δίπολο φασισμού - κομμουνισμού. Παραγνωρίζεται έτσι το γεγονός πως αυτό το δίπολο έχει σήμερα την ιστορική του συνέχεια και πως καμιά εξουσία, όσο αυτοκρατορική και αν είναι, δεν μπορεί να αποστασιοποιηθεί από την κοινωνία και τις σημερινές αντιθέσεις της. Εν κατακλείδι, η επικινδύνως αφελής αυτοκρατορική εξουσία, επιχειρώντας να κατασκευάσει τον επιστημονικό και πολιτικό λόγο που θα την διατηρήσει στη ζωή, αναβιώνει αυτόν που θα την θάψει!
