ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ

Έλλη Youkali

Γράφει ο ΚΩΣΤΑΣ ΘΕΟΛΟΓΟΥ πολιτειολόγος-

Εκεί στις Μηλιές, προ δεκαπενταετίας, στο Μπαράκι στο Ρέμα με τη Λέγκω και τη Μαργαρίτα, γνώρισα την Έλλη Πασπαλά σε μια ονειρεμένη μουσική παράστασή της στο μυθικό Πήλιο των Κενταύρων, στη λάμψη του φεγγαριού. Τότε, νομίζω, εκείνη γνώριζε τον μετέπειτα σύντροφό της Ντέιβιντ. Είχα ακούσει παλαιότερα τα τραγούδα της στη Λαϊκή Αγορά του Χατζιδάκι και είχα αισθανθεί τη δύναμη της ερμηνείας της.

Εκείνο το βράδυ την άκουσα σαν μελωδικό κοτσύφι να ψάλλει στο φαράγγι. Κάναμε αμέσως μια σύντομη ηχογραφημένη συνέντευξη και, όταν ήρθε στη Θεσσαλονίκη, ακολούθησε άλλη μια "ζωντανή" συζήτησή μας στο ραδιοθάλαμο του "Ραδιο-Ανατολικός". Θυμάμαι της είχα πει ότι είναι μια έξοχη jazz singer, αλλά εκείνη, για δικούς της λόγους, δεν θέλησε να τα πούμε και παραέξω.

Όποτε ακούω τραγούδια της, ή την ίδια να μιλάει σε συνεντεύξεις, νομίζω ότι η ελληνική τέχνη και η ελληνική ηθική (άρα και η ελληνική αισθητική) είναι κερδισμένη από την απόφαση της Νεοϋορκέζας Ελληνίδας να έρθει στη χώρα των γονιών της. Δεν κραυγάζει, δεν ξεσηκώνει τις πίστες, δεν βασίζεται σε γόβες στιλέτο, για να ορθώσει το μπόι της στο κοσμικό Μέγαρο, η μουσική κουλτούρα της ακτινοβολεί σε κάθε δουλειά της. Η Πασπαλά, προς τιμήν της, στέκεται αθόρυβα δίπλα στις αξίες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και της Διεθνούς Αμνηστίας.

Η Πασπαλά είναι ένα παραδεισένιο νησί στο σκουπιδοπέλαγος της πρόχειρης, δυστυχώς κυρίαρχης, ελληνικής μουσικής σκηνής. Για να την ακούσουμε, δεν πρέπει να βρεθούμε σε ένα νησί Λωτοφάγων στα πέρατα του κόσμου, έχουμε την ευκαιρία να τη δούμε σε κονσέρτα ή να ακούσουμε τους επιμελημένους δίσκους της. Για να την εκτιμήσουμε, πρέπει να απομακρυνθούμε από τη βουή της καθημερινής ζωής, να βυθιστούμε στη λήθη του ουρανού και να ευχηθούμε σε ένα πεφταστέρι να μας οδηγήσει στη μαγεία της δικής της μουσικής αναζήτησης.

Η Πασπαλά είναι σαν το Γιουκάλι, το γαλλικό κομμάτι του Κουρτ Βάιλ, που ερμήνευσε έξοχα πριν από αρκετά χρόνια. Σε αυτό το Γιουκάλι με οδήγησε έπειτα από τόσα χρόνια η βάρκα της πένας μου. Μέσα στο χυδαίο ξεφάντωμα, στα τσιφτετέλια και στις σάμπες τής Αποκριάς, μπορούμε να αφουγκραστούμε, έστω σε ένα διάλειμμα, αυτό το γήινο αερικό.