Εφημερίδα "Μακεδονία"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Άρθρα :: Γνώμη (άρθρο σχολιασμού)

( είναι απλά θέμα ευγένειας :: 18/2/2006 12:28:33) 

ΛΟΓΟΠΑΙΓΝΙΑ

Είναι απλά θέμα ευγένειας

Του ΓΙΑΝΝΗ Θ. ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΥ

Οι αντιδράσεις των μουσουλμάνων ανά τον κόσμο για τα σκίτσα του Μωάμεθ επαναφέρουν στο προσκήνιο μεγάλα ζητήματα όπως η πολυπολιτισμικότητα και η ανεκτικότητα στις δυτικές δημοκρατίες. Πόσο εφικτή είναι η πρώτη; Και πόσο μονόπλευρα νοείται η δεύτερη; Όταν η πολυπολιτισμικότητα είναι πραγματικότητα, τότε οι αρετές της είναι πολλές και τα προβλήματα εκλείπουν. Όταν όμως χρησιμοποιείται από τις ηγεσίες ως κατασκεύασμα για την αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων, τότε οδηγεί σε οχυρώσεις και γκετοποιήσεις.

Όταν η ανεκτικότητα νοείται ως ετεροβαρής υποχρέωση, συνήθως των ολιγότερων, χάνει τη δυναμική της και οδηγεί σε αδιέξοδα και συγκρούσεις.

Κάτι τέτοιο συμβαίνει αυτή τη στιγμή στον κόσμο. Δεκαπέντε εκατομμύρια μουσουλμάνοι ζουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ωστόσο π.χ. η Γαλλία της δημοκρατίας δεν κατάφερε να ανεχθεί τη διαφορετικότητα μαντίλας. "Το να τους επιβληθούν με το ζόρι οι ελευθερίες του διαφωτισμού είναι προσπάθεια καταδικασμένη σε αποτυχία. Αν οι ίδιοι δεν προχωρήσουν στο δικό τους διαφωτισμό -άλλωστε έχουν γίνει τέτοια βήματα- δεν μπορούμε εμείς να τους τον επιβάλουμε" σημειώνει εύστοχα ο James Buchan σε άρθρο του στην εφημερίδα "Guardian" (αναδημοσιεύτηκε στην "Καθημερινή"). Ακόμη και η φοβερή και τρομερή μπούργκα, που στα δικά μας μάτια φαντάζει απαράδεκτη έως απάνθρωπη, αποτελεί στοιχείο του πολιτισμού κάποιων κοινωνιών διαφορετικών από τις δυτικότροπες δικές μας. Το αν νομιμοποιείται η Δύση να "απελευθερώσει" τις γυναίκες στο Αφγανιστάν είναι ένα δύσκολο ερώτημα, ένα επικίνδυνο δίλημμα που δεν μπορεί να απαντηθεί με προχειρολογίες.

Χρειάζεται υψηλό κοινωνικό ήθος -άρα παιδεία, πολιτική και πνευματική καθοδήγηση- για να υλοποιηθούν έννοιες όπως πολυπολιτισμικότητα και ανεκτικότητα απέναντι στο διαφορετικό. Τόσο υψηλό, ώστε να συνιστά απλώς ευγένεια, δηλαδή σεβασμός στις επιλογές του άλλου. Διότι, όπως γράφει και ο Buchan, "το να επιδεικνύει κανείς ευγένεια μπορεί να αποτελεί παραβίαση της φυσικής ελευθερίας που επαγγέλθηκε ο διαφωτισμός. Ωστόσο, η αβροφροσύνη αυτή, όπως είχε πει ο Άνταμ Σμιθ στο έργο του "Ο πλούτος των εθνών", δεν είναι τίποτε άλλο παρά 'οικοδόμηση ενδιάμεσων τοίχων ώστε να εμποδίζεται η διάδοση της φωτιάς'".